Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
202
semantik inki af » mövzusunda doktorluq dissertasiyas nda  ld  
olunmu  elmi n tic l r yeniliyi il  diqq ti c lb etmi   v  türkoloji 
dilçiliyin nailiyy ti kimi qiym tl ndirilmi dir. 
B. .X lilovun elmi yarad c l n n istiqam tl rind n biri dili-
mizin tarixi il  ba l d r. O, «Az rbaycan dilind  t khecal  feill rin 
sas nda duran ilkin kökl rin fonosemantik inki af » (1995), 
«Az rbaycan dilind  ikihecal  feill rin fonosemantik inki af » 
(1996), «Feill rin ilkin kökl ri» (1998) kitablar nda feill rin t -
kkül etdiyi ilkin kökl ri b rpa etmi  v  onlar n bir çoxu müxt lif 
dill rl  müqayis  edil r k tutu durulmu dur. Bu kitablarda amorf 
qurulu lu ilkin kökl rin sinkretikliyi v  onlar n amorfluqdan 
t kamül ed r k iltisaqi qurulu a yiy l nm si kimi hallar da 
t dqiqata c lb olunmu dur. 
Prof. B. .X lilovun elmi yarad c l nda mühüm istiqam tl r-
d n biri d  türkologiya il  ba l d r. Onun «Birinci Beyn lxalq Tür-
koloji qurultay» (1999), «Türkologiyan n intibah dövrü» (2001), 
«Türkologiyaya giri » (2006) kitablar nda milli türkologiyam z n 
bir s ra vacib m s l l rin  geni  yer verilir.  
O, arxiv materiallar na istinad ed r k ilk d f  olaraq I Türkoloji 
qurultay n stenoqrafik materiallar n  izahlar v   rhl rl  çap etdir-
mi dir. Türkoloji istiqam td  olan elmi yarad c l nda türk dill -
rinin tarixi, qurulu u, t snifi bar sind  t hlill r aparm , bu dill rin 
dig r dil ail l ri il  qohumlu u bar sind  mövcud olan c r yanlar 
haqq nda m lumat vermi , Ural-Altay c r yan n n yaranmas , 
öyr nilm si, müasir mövqeyi bar d  geni  izah vermi dir. 
 Eyni zamanda, prof. B.X lilov f al ictimaiyy tçidir. Respubli-
kan n televiziya kanallar nda v  radio verili l rind , m tbuat orqan-
lar nda dilimiz,  d biyyat m z, m d niyy timiz, dövl timiz, dövl t-
çiliyimiz v  milli maraqlar m zla ba l  münt z m ç x lar edir. 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
203
Prof. B. .X lilovun elmi f aliyy ti çoxsah li, geni  v   hat li-
dir. Onun 500-d n çox elmi, elmi-publisistik  s ri çap edilmi dir. 
Bunlardan 40-  monoqrafiya, d rslik v  d rs v saitidir.  
Tarixin s na ndan ç xm  Az rbaycan dili bu gün özünün yeni 
inki af m rh l sin , kamillik s viyy sin  q d m qoymu dur. M n 
bu fikrimi d f l rl  öz ç x lar mda vur ulay ram ki, milli 
m d niyy tin ke iyind  dayananlara xarici amill rin t sirinin güc-
l ndiyi bir  raitd  ana dilimizi yüks k professionall qla qoruyan 
müt x ssisl r  minn tdar olmal y q. 
nan ram ki, ömrünün 50 illik yubileyini qeyd ed n, öz i gü-
zarl , z ngin elmi t f kkürü, s m r li f aliyy ti, filologiya sah -
sind  d y rli t dqiqatlar  il  diqq ti c lb ed n alim h l  uzun ill r 
ana dilinin t bli in , pak niyy tli n sill rin formala mas na öz töh-
f sini ver c kdir.  
Qeyd ed k ki, B.X lilovun yüks k v t nda l , v t np rv rli-
yi, ana dilimizin yad ünsürl rd n qorunmas na, inki af na xüsusi 
h ssasl qla yana mas  v t n torpa na ba l l qdan qaynaqlan r.  
Birm nal  olaraq deyim ki, yax l a, xeyir  xidm t ed n in-
sanlar n  m yi heç vaxt h d r getmir. Müasirl
n v  günü-günd n 
qloballa an dünyam zda insan faktorunun rolu n inki azal r,  ksin  
artma a meyil edir. 
Hörm tli yubilyar, Tanr  ya ad n z h yat yolunuzu nurlu, 50 
illik ömrünüzü mübar k etsin!  
   
 
 
 
 
 
 
S m dzad  Ziyad, 
Milli M clisin  qtisadi siyas t s naye  
v  sahibkarl q komit sinin s dri, akademik  

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
204
 
ELM  S QL T – M N V  L YAQ T 
 
ki yüzilliyin – iki minilliyin görü üb ayr ld  epoxada – 
müst qillik dövründ  formala m  istedadl  ziyal lardan biri Az r-
baycan Dövl t Pedaqoji Universitetinin filologiya fakült sinin 
dekan , filologiya elml ri doktoru, professor Buludxan X lilovdur. 
Buludxan t kc  filoloq, dilçi alim deyil, ça da  Az rbaycan  d bi-
elmi v  ictimai mühitind  öz xüsusi ç kisi olan görk mli milli 
ziyal d r.  
O,  xsiyy tini  m li il   t sdiq etmi ,  d bi-tarixi prosesd  
halal nüfuz qazanm , prinsipial mövqeyi olan, milli v  dövl tçilik 
m nafel rini uca tutan ciddi fikir adam d r. 
xs n ünsiyy td  ol-
du umuz 20-25 il  rzind  m n onu özünd n  vv lki n sil  ehtiram 
b sl y n, özünd n sonrak   n sl  qay  göst r n bir alim kimi 
tan m am.  
Bir neç  il  vv l AzTV-d  “Az rbaycan dili” verli ini 
aparark n tez-tez müraci t etm li olurdum. Çünki, bir dilçi alim 
kimi onun dem y  sözü, söz dem k bacar  var idi, z ngin v  
maraql  h msöhb t idi.  
Buludxan n 
xsiyy ti z ngin oldu u kimi, elmi-n z ri 
f aliyy ti d  çoxc h tlidir: 
1.
 
Buludxan müasir dilçilik probleml rini humanitar elmi 
dü ünc  kontekstind  ara d ran professional dilçidir. 
2.
 
Buludxan türk dill rini – türk areal n  s ciyy l ndir n pro-
sesl ri t dqiq ed n müt x ssis türkoloqdur. 
3.
 
Buludxan filoloji fikrin bacar ql  t kilatç s d r. O h m Pe-
daqoji Universitetinin dekan  kimi, h m d  birg  üzvü oldu umuz 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
205
BDU-nun n zdind   f aliyy t göst r n Dissertasiya  uras n n v  
AAK- n Ekspert  uras nda f aliyy ti il . 
4.
 
N hay t, Buludxan müasir  d bi prosesi intensiv  kild  
izl y n tizf hmli t nqidçi,  d bi ç x lar  il  r b t qazanan natiq, 
müasir t nqidin n z ri probleml ri haqq nda  s rl r mü llifidir. 
Buludxan X lilov s mimi ail  ba ç s , Q rbi Az rbaycan 
d rdi – Qaraba  probleml ri il  ya ayan v t nda  ziyal d r. O da 
ham  kimi bir ömür sürür – mövqeyini, l yaq tini, milli qürurunu, 
dal ti inamla qoruyaraq. Kitablar n n üstünd   f xr v  qürurla 
yaz r: “Professor Buludxan X lilov”.  sl alim üçün bundan böyük 
n  ola bil r!.. 
 
 
msizad  Nizam ddin, 
 Dövl t mükafat  laureat , professor 

---