Microsoft Word Dr. Elif akçA. doc

 

66

(Hb<11 gr/dl).İkinci  trimesterde  olmak(%37.7), toprak  yemek (%37), dört  ve  üzerinde  

canlı  doğum  yapmış  olmak (%43.1)  ve ailenin maddi yardım alıyor olması(%35.8) anemi 

ile ilişkili faktörler olarak saptandı. 

Akış ve  ark.(42)   gebelerdeki    risk   etmenleri   ve    DÖH’lerini    değerlendirdikleri 

çalışmalarında %83.1 gebenin en az bir risk faktörü taşıdığını görmüşlerdir. Bu risk etmenleri; 

anamnezde  düşük  yapma  öyküsünün  olması (%36.5) ,  primipar  olmak  (%35.2) , aneminin 

varolması (% 34 ), iki   doğum   arasındaki   sürenin   2    yıldan   az   olması  (%33.5)   olarak 

bulunmuştur. 

            Bozyel  ve  ark.(43)  yaptıkları      çalışmada  gebelerde anemi sıklığını %25.4 olarak 

buldular.Ancak   bu   oranın   yaş gruplarına  göre  farklı olduğu görüldü. Şöyle  ki; 15 – 19  

ve  35  yaş  üzeri   grubunda  bu  oran %33.3 iken, 20 – 35 yaş grubunda   %22.7  kadardı.4  

ve  daha  az  canlı doğum yapanlarda %21.7 anemi varken, 5 ve daha fazla doğum yapanlarda 

bu oran % 32.3’e yükselmiş bulundu. 

             Bizim    yaptığımız   çalışmada  3  ve  daha  fazla doğum yapan kadınların bakılan  

ferritin  değerleri, 2  ve  daha  az  doğum yapanlara göre anlamlı ölçüde düşük (p< 0.001) 

bulunmuş olup, anemi açısından oldukça anlamlıdır. 

             Hamzaçebi  ve  ark. (44) çalışmasında anemi prevalansı ; gebe  olmayan kadınlarda 

%23.6, gebelerde %38.8 , kontrol grubunda ise  %8.8 saptandı.          

Pirinçci   ve   ark. (45)   2282   gebede  anemi  prevalansını  %42.4   olarak bulmuşlar  

ve  anemisi  olan gebelerin %44.8’i birinci, %41.6’sı ikinci ve %42.4’ü ise  üçüncü  

trimesterdedir. 19  yaş  ve  altında anemi sıklığı %59.4 iken, 20 – 29 yaş  grubunda  %40.8,  

30 – 39  yaş   grubunda  %39.5, 40  yaş  ve üzerinde %25 saptanmıştır. Gravidaya  göre  de 

anemi birinci gebelikte %41.1, ikinci gebelikte %42, üçüncü ve daha fazla gebelikte ise 

%43.3 olarak saptanmıştır. 

Bizim  yapmış  olduğumuz  çalışmamızda  da Gravida 4 ve daha üzerinde olan  

gebelerde, Gravida  3  ve  daha altında olan gebelere göre ; bakılan ferritin değeri anlamlı 

ölçüde düşük (p< 0.001) bulunmuş olup oldukça anlamlıdır. 

Atabay   ve   ark.(46) Türk gebelerindeki demir eksikliği anemisini marker olarak  

serum  transferin reseptör ve ferritin değerlerini ölçerek değerlendirmişler      ve      anemi   

sıklığını  %52.3  olarak  saptamışlardır. Gerek  serum transferin reseptörleri  gerekse  de  

---

 

67

ferritin DEA’sinde hayli sensitif ve spesifik bulunmuş- tur. DEA’sinde serum tansferin 

reseptörleri ve ferritin düşmektedir. 

Polat   ve   ark. (47)  Sivas  bölgesinde  iki bölümde gerçekleştirdikleri bir çalışmanın  

ilk  bölümünde  2026  gebe  kampanya öncesi, ikinci bölümünde de 1761  gebe  kampanya 

sonrası değerlendirilmiştir.Kampanyaya katılan gebelere beslenme   eğitimi   ve   broşür   

verilmiştir . Kampanya   sonrasında   gebelerin beslenme, kansızlığın  anne  ve  bebek  sağlığı  

açısından zararları konusundaki bilgi   düzeylerinin arttığı, bazı beslenme bilgilerinin 

davranışlarına da yansıdığı belirlenmiştir.Çalışmanın   ikinci   bölümünden  sonra  anemi  

sıklığı  %55.5’den %38.4’e düşmüş ve ortalama Hb düzeyi de önemli ölçüde yükselmiştir. 

Yine Polat ve ark. (47) çalışmalarının ilk bölümünde; köyde yaşayanlarda, okur – 

yazar   olmayanlarda, 5  ve  daha  fazla  sayıda  doğum  yapanlarda, 5  ve daha   fazla   sayıda  

yaşayan  çocuğu  olanlarda  ve  DÖH  almayanlarda anemi önemli   ölçüde   yüksek   

saptanmıştır. Çay – kahve,sigara  tüketmi   ile   anemi arasında  anlamlı  ilişki saptanmamış; 

ancak çay ve kahveyi yemekle birlikte veya yemekten  sonraki  1  saat içinde içenlerdeki 

anemi oranı geç içenlerden önemli ölçüde yüksek bulunmuştur. 

Zeteroğlu   ve  ark. (60)  gebelikte  demir  preparatı  kullanma   durumunu etkileyen   

faktörleri  inceledikleri  araştırmalarında  şu  sonuçları  bulmuşlardır: Genç, yükseköğrenim  

düzeyine  sahip, antenatal   bakım  alan  kadınların  daha sıklıkla   ve   daha   yüksek   oranda   

demir   preparatı   kullandığı , ana   sağlığı hizmetlerinin   geliştirilmesi ve  gebelik sırasında 

eğitim verilmesi ile bu konuda önemli ilerlemeler sağlanacağı görülmüştür. 

Gelişmekte  olan  ülkelerde  hem  sosyo – kültürel  düzeyin düşük olması  hem de 

gebelerin yetersiz beslenmesi sonucu DEA’ne daha sık rastlanır(61,62). 

Kırel ve ark. (71) yaptıkları çalışmada  Türkiye’de yaşayan çocuk, yetişkin ve 

gebelerin kan kurşun seviyesinin demir seviyesi ile ilişkisini araştırmışlardır. Sonuçta ; demir  

eksikliği anemisinin olduğu durumlarda, beslenme bozukluğu- nun   bulunduğu   hallerde  kan  

kurşun  seviyesi  daha   kolay   yükselir. Ayrıca erkeklerde   kadınlara  oranla  kan  kurşun  

seviyesi  daha yüksektir. Ayrıca kan kurşun  seviyesi  ile  vücut  ağırlığı  ve  hemoglobin  

değeri  arasında ters orantı saptanmıştır. 

Açkurt  ve   ark . (102)  Prenatal   ve   postnatal   olan   Türk   kadınlarında beslenme    

bozukluklarının   anemi   ile   ilişkisini   incelemişlerdir.  Çalışmanın sonucunda    erken  –  

geç   gebelik   haftalarında   ve   postpartum   dönemdeki gebelerde   yüksek   sayılabilecek   

yüzdelerde   demir, çinko, kalsiyum, vitamin B12, vitamin  A, vitamin E, folat, total protein 

---

 

68

ve albümin, vitamin B2 eksiklikleri ile  ferritin  düşüklüğü, buna  bağlı  olarak da  anemi  

saptamışlardır. Sayılan bu faktörlerin eksikliği sonucunda yenidoğanın önemli ölçüde düşük 

kilolu olduğu ve hangi  vitamin veya mineral eksikse ona bağlı belirtiler görülmüştür. Örneğin 

çinko   eksikliği  sonucu  fetal  malformasyonlar; demir  eksikliği sonucu anemi görüldüğü   

gibi(116,120,121). Çalışmanın  sonucu  gebelerin  yukarıda   sayılan faktörlerle 

zenginleştirilmiş besinlerle beslenmesi  gerektiği  olmuştur. Böylece anemiden   ve   aneminin   

gerek   annede   gerekse   infant  veya   yenidoğanda oluşturabileceği  sorunlardan  

korunulmuş  olunacaktır.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---