Microsoft Word Dr. Elif akçA. doc

 

IV

 

KISALTMALAR 

 

 

DEA : Demir Eksikliği Anemisi 

 

DSÖ : Dünya Sağlık Örgütü 

 

WHO : Dünya Sağlık Örgütü 

 

KC : Karaciğer 

 

HCL : Hidroklorik Asit 

 

Hb    : Hemoglobin 

 

Hct   : Hematokrit 

 

B-HCG : Beta Human Chorionic Gonadotrophin  

 

DÖH : Doğum Öncesi Hizmet 

 

I.V     :  İntra venöz 

 

I.M.   : İntra muskuler 

 

TBC :  Tüberküloz 

 

 

 

    

 

 

 

 

---

 

1

GİRİŞ VE AMAÇ 

 

         Anne  organizmasının bütün sistemlerinde bariz değişiklikler yapan gebelik gibi fiz-

yolojik  bir  hadisenin, hematopoetik sistemde de derin reaksiyonlar meydana getireceği hiç 

şüphesizdir. Anne yeniden kurulacak bu neurovejetatif dengeye hazırlıklı değil ise iç ve  dış  

faktörlerin  etkisi altında bir çok patolojik belirtiler ortaya çıkar. 

        Gebeliğin  başlangıcından  itibaren  anne, her gün biraz daha büyüyen ve gelişen fetüs ile  

synbios  halde yaşar.Ayrıca plasenta anne organizmasına eklenmiş endokrin guddesi  halinde  

faaliyet  gösterir.Demek oluyor ki gebelik anne organizmasını, bütün doku ve  hücrelerine  

kadar  etkileyen  mühim bir fizyolojik olaydır.Sıhhatli bir anne organizması  eklenen  bu  yeni  

faktörlere karşı dengeyi korumak için bütün sistemlerini gerekli ihtiyaca  ve  yeni dengeye 

göre düzenlemek gayreti içine girer ve bunu da başarır. Anne  organizmasında  kurulacak yeni 

düzene karşı bir takım morfolojik ve fizyolojik değişiklikler meydana gelir.Bunlar çeşitli 

sistemleri ilgilendirirler: 

       1-Hormonal sisteme ait değişiklikler  : Uterus, meme  ve  kalçalarda büyüme. Hipofiz, 

tiroid ve sürrenallerde hiperplazi ve hipersekresyon görülür. 

       2-Vejetatif sisteme ait değişiklikler : Kan  ve  hormonların şimik değişiklikleri sempatik  

sistemin (bazen parasempatik sistemin) tonusunu  arttırır. Bu hal aşerme,pica,malacia, 

iştahsızlık, bulantı ve kusma şeklinde kendini gösterir. 

       3-Fermentlerle ilgili değişiklikler  : Anne  kanındaki  antitriptik  bir  ferment   koryon 

hücrelerinin  placentadan   anneye   geçişine  mani  olur.Eğer    bu    ferment    kafi      değilse 

(Veit’in iddiası) eklampsi ve toksikoz görülür. 

      4-Vitaminler : Annenin  normal  yapısını  koruyabilmesi  ve  fetusun uterusta 

barınabilmesi  için  normalin  çok  üstünde  vitaminlere ihtiyaç vardır.Green’e göre A 

vitamini yetmezliğinde peurperal enfeksiyonlar meydana gelmektedir.                                                               

           B1    vitamini      eksikliğinde     kardiovasküler   bozukluklar,  neuritis,  hyperemezis 

gravidarum görülür.(Nixon). 

          D  vitamini  noksanlığı  kalsiyum eksikliği ile beraberse osteomalaziler görülebilir. 

          K vitamini fetus için gereklidir. 

          E vitamini  gonadotrop  ve  progesteron  imalinde katalizatör bir madde olarak rol oynar 

ve fetusun intrauterin tesbitine yardımcıdır. 

         C vitamini  hemopoezde  demir  prodüksiyonunda  ve  oksijen transportunda görev  alır. 

         5-Dolaşım sistemi : Gebelikte   kalp   debisi   ve  atım  hacmi  artar.Bu  yüzden hafif 

---

 

2

 hipertrofi görülür.Arter  ve  venalar  genişler.Venalarda  kan akımı yavaşlar.E.K.G.’de P 

dalgaları küçülür. 

         6-Böbrekler : Böbreklerin  fizyolojik  fonksiyonu artar.En ufak bir patolojik vetirede 

derhal yetmezlik arazları görülür. 

         7-Karaciğer : Gebelikte  karaciğer fonksiyon testlerinde artma görülür.Karaciğerin 

glikojen tutma kabiliyeti azalır.Fakat parankimada bir bozukluk görülmez. 

         En    sık  kullanılan  anemi  tanımı  hangi  sebebe  bağlı olursa olsun periferik 

kandaeritrosit  ya da hemoglobin konsantrasyonunda bir azalmadır.Bu azalmanın hangi 

sebebe  bağlı  olduğunun saptanması tedavinin başarısı için mutlak şarttır. 

         Demir    eksikliği  ve  buna  bağlı  olarak  gelişen anemi günümüzde en sık rastlanan 

anemi cinsidir.DSÖ’nün  1991 yılı verilerine göre tüm dünyada 2.15 milyar insan 

demireksikliğinden  etkilenmiştir  ve  bu  insanların 1.2 milyar kadarında DEA’si  gelişmiş du 

 rumdadır.İçinde  bulunulan  toplumun  sosyoekonomik  düzeyine bağlı olarak 

saptananoranlar  değişmekle birlikte sıklığı % 11 ile % 35 arasında saptanmıştır.Demir 

eksikliğinin  saptanması serum demirinin serum demir bağlama kapasitesiyle olan oranındaki 

azalmanın , düşük  plazma  ferritin  seviyesinin  ya da  kemik iliğinde azalmış boyanabilir 

demirin  gösterilmesi  ile  olur.Demir eksikliğinin bir başka tanısı ise vücut demir stoklarının 

tükenmesi sonucu çeşitli dokulara kısıtlı  demir  iletiminin  belirgin  hale  gelmesidir.         

Gebelik  sırasında oluşan anemilerin en sık görülen sebebi demir eksikliğidir. Gebelik 

esnasında  her  ne  kadar  menstruasyon  ile  olan kayıp artık söz konusu olmasa bile, 270 mg  

demir  fetusa, 90 mg  plasenta  ve korda, 170 mg fizyolojik kayba, 450 mg artan eritrosit  

kitlesine, 150 mg doğum sırasındaki kayba ait olmak üzere toplam 1130 mg’lık bir eksilme 

ortaya çıkar.Kadınlarda depo demiri miktarı sadece 0 – 500 mg arasında olduğundan  burada  

oluşan açığın dışarıdan verilecek olan demir preparatları ile kapatılması gereklidir.Aksi  

takdirde DEA’si kaçınılmazdır. American College of Obstetriciansand Gynecologists  bu  

nedenle sağlıklı kadınlara gebelik esnasında 30 mg/gün elemental demirin ek olarak 

verilmesini önermektedir. 

         Biz   bu çalışmamızda Haseki Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği Antenatal 

Polikliniğine  başvuran  gebelerde  hemogram ve ferritin tetkiklerini değerlendirerek anemi  

insidansı   ve  demir eksikliğini saptamaya, aynı  zamanda da saptadığımız aneminin 

Türkiye’deki yöresel dağılımını göstermeye çalıştık. Hastamızın yöresini seçerken de o 

yörede yaşadığı en az 10 yılı baz aldık. Gebeler yaş, gebelik parametreleri,Türkiye’de  

yaşadığı  yöre ve bölge,hemoglobin, hematokrit, ferritin düzeylerine göre değerlendirildi.   

 

---