Microsoft Word Elmi Mecmue 21

 

Sadıqov Elbrus Cəlal oğlu, Vəliyeva Leyla Əli qızı

 

288

 

RESUME 

 

Deportation of 1948-1953. During Soviet rule Armenians continued their 

traditional policy of expatriation of Azerbaijanis from the territory of the Armenian 

SSR and expansion of its territory at the expense of its neighbors. For 

implementation of such a policy Armenians lived in Armenia and abroad it 

coordinated their actions that testifies the existence of global strategy for 

achievement of “Great Armenia” idea. 

Armenian diaspora made use of holding of Tehran conference (1943) appealed 

to USSR Foreign Minister V. Molotov to allow Armenians lived in Iran to 

transmigrate into USSR. Consent of Joseph Stalin in this question laid basis for mass 

deportation of Azerbaijanis from Armenia in 1948-1953. 

In 1947 Armenian CC CP Secretary G. Arutyunov appealed to Moscow with 

complaint about difficulties in settlement of Armenian migrants and proposed the 

cynical idea to transmigrate Azerbaijanis lived in Armenia to cotton-growing regions 

of Azerbaijan allegedly with aim to provide labor productivity. 

This idea supported by J. Stalin was realized by two Decrees of USSR 

Ministers’ Council. First of them “On transmigration of collective farmers and other 

Azerbaijanis from the Armenian SSR to Kura-Araks lowland of the Azerbaijani 

SSR” of December, 1947 decrees about free-well transmigration of 100.000 

Azerbaijanis into lower districts of Azerbaijan in 1948-1950 without any mention of 

reasons, mechanism and real circumstances of transmigration. 

According to this Decree 10.000 people were to be transmigrated to Azerbaijan 

in 1948, 40.000 people – in 1949, 50.000 – in 1950. 

                                                  

 

 

 

---

Azərbaycanlıların 1948-1953-cü illərdə Qərbi Azərbaycan torpaqlarından deportasiyasına dair

 

289

 

РЕЗЮМЕ 

 

Депортация 1948-1953 .В  годы  советской  власти  армяне  продолжили  уже 

ставший  традиционным  методику  постоянного  выживания  азербайджанцев  с 

территории  ССР  и  расширения  своей  территории  за  счет  соседей  Армении . 

Для  реализации  этой  политики  армяне  жившие  в  Армении  и  за  рубежом 

проявляли  общую  согласованность  действий,  что  свидетельствует  о 

существовании  глобальной  стратегии  для  достижения  идеи  «Великой 

Армении». 

Армянская  диаспора,  воспользовавшись  случаем  проведения  Тегеранской 

конференции (1943) обратилась  к  министру  иностранных  дел  СССР  В. 

Молотову,  чтобы  армян,  живших  в  Иране  переселили  в  СССР.  Согласие 

Иосифа  Сталина  по  этому  вопросу  фактически  заложило  основу  массовой 

депортации азербайджанцев из Армении в 1948-1953 годах. 

 В 1947 году секретарь ЦК КП Армении Г. Арутюнов обратился к Москве с 

жалобой  на  трудности  размещения  переселяемых  армян  и  предложил 

циничную  идею  переселения  азербайджанцев,  проживающих  в  Армении  в 

хлопкосеющие 

регионы 

Азербайджана 

якобы 

для 

обеспечения 

производительности труда. 

Эта  идея,  поддерживаемая  И.  Сталином,  была  реализована  в  двух 

постановлениях  Совета  Министров  СССР.  Первое  из  них  «О  переселении 

колхозников и другого азербайджанского населения из Армянской ССР в Кура-

Араксинскую  низменность  Азербайджанской  ССР  "принятое  в  декабре 1947 

года  создало  условие    для  переселения 100.000 азербайджанцев  в  нижние 

районы Азербайджана в 1948-1950 годах без каких-либо причин, механизмов и 

реальных обстоятельств переселения. 

 

 

 

Çapa tövsiyə etdi: Dosent Cavanşir Şükür oğlu Sadıqov 

---

---

Mədəniyyətlərarası dialoq ümumbəşəri dəyərlər sistemi kimi 

291

 

 

MƏDƏNİYYƏTLƏRARASI DİALOQ  

ÜMUMBƏŞƏRİ DƏYƏRLƏR SİSTEMİ KİMİ 

 

Gündüz Süleymanov 

AMEA-nın FSHİ-nun “Dinşünaslıq və 

mədəniyyətin fəlsəfi problemləri” şöbəsinin  

elmi işçisi, fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru 

 

 

Açar sözlər:  cəmiyyət, mədəniyyət, sivilizasiya, qloballaşma, dialoq, ümumbə-

şəri dəyərlər.  

Ключевые слова: общество, культура, цивилизация, глобализация, диалог, 

общечеловеческие ценности.  

Keywords: society, culture, civilization, globalization, dialogue, universal 

values. 

 

XX  əsrin sonlarında qlobal miqyasda baş vermiş bir sıra hadisələr dünyanın 

siyasi-iqtisadi və  mədəni mənzərəsini sürətlə  dəyişməkdədir. Dünya mənzərəsini 

dəyişmək gücündə olan belə hadisələrə misal olaraq: sovet imperiyasının dağılması 

və “soyuq müharibənin” başa çatması; informasiya-kommunikasiya texnologiya-

larının sürətli inkişafı  və sosial şəbəkələrin yaranması; mahiyyətcə obyektiv-tarixi 

proses olan qloballaşmanın daha da sürətlənərək keyfiyyətcə yeni mərhələyə daxil 

olması və s. göstərə bilərik. 

Tarixi təcrübə göstərir ki, dünya mənzərəsinin dəyişməsi heç də sadə proses 

olmayıb, müəyyən və qeyri-müəyyən kataklizmlərlə müşayiət olunur. Bu həm siyasi, 

həm iqtisadi sahələri əhatə etsə də, daha çox problemlər mədəni sahədə yaşanır. Belə 

ki, yuxarıda  əksini tapmış  hər üç hadisə milli sərhədlərin  şəffaflaşmasına (ən azı 

mədəni anlamda), ayrı-ayrı hallarda millətlər, daha ümumi hallarda isə sivilizasi-

yalararası münasibətlərin mürəkkəbləşməsini  şərtləndirir. Hələ 1992-ci ildə yazılan 

“Sivilizasiyaların toqquşması” adlı  məqaləsində S.Hantinqton qeyd edirdi ki, əgər 

indiyə  qədər dünya düzəni müəyyən ideologiyalar (1945-ci ilə  qədər liberalizm, 

kommunizm və faşizm, sonra isə liberalizm və kommunizm) arasındakı balans 

üzərində qurulurdusa, indi dünya düzəni sivilizasiyalararası münasibətlər 

çərçivəsində bərqərar olur.  

---