Microsoft Word Elmi Mecmue 21
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
Sadıqov Elbrus Cəlal oğlu, Vəliyeva Leyla Əli qızı 280
Tarixçi alim Veliçko yazır: “Təmiz qanlı ermənilər dovşandan da qorxaqdırlar”. Bundan əlavə şair A.S.Puşkin qoca dağlının dilindən deyir: “sən qorxaqsan, sən qulsan, sən ermənisən”. Ermənilərin saxta, xəyanətkar olduğunu yaxşı bilən öz şairləri Yegişə Çarens demişdir: “Mənim xalqımın övladları ana bətnində ikən saxtakarlıq və xəyanət öyrənirlər”. Erməni şairi Xaçatur Abovyan “Ermənistanın yaraları” əsərinin ilkin varian- tında yazırdı ki, ermənilərin başına gələn fəlakətlər onların ziyalılarının satqın- lığının və səhv hərəkətlərinin nəticəsidir. 1848-ci ildə onu 43 yaşında öldürüb, meyi- dini naməlum yerə tulladılar. ABŞ tarixçisi İ.Makkarti yazır ki, XX əsrin əvvəllərində ermənilərlə türklər arasında gedən müharibələrdə 2.5 milyon müsəlman həlak oldu.(1. səh87) Qafqaz canişini Q. Qolitsin yazırdı: “Məndən olsa Qafqazda cəmi bir kişi və bir qadın olmaqla iki erməni saxlardım. Onlardan müqəvva düzəldib Qafqaz muzeyinə qoyardım ki, gələcək nəsillər vaxtilə Qafqazda yaşayan ermənilərin necə xalq olduğunu bilsinlər” Son min il və ondan əvvəlki dövrlərdən 1920-ci ilədək , Cənubi Qafqazda Ermənistan adlı bir dövlət olmamışdır. Erməni tarixçiləri həmişə erməni dövləti- nin deyil, ermən xalqının tarixini yazırlar. Bu isə onların dövlətləri olmadığını bir daha təsdiq edir. 1920-ci ilin noyabr ayında bolşeviklər ermənilərə Qərbi Azərbaycan torpaqları hesabına, Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası adlı bir dövlət bağışladılar. Həmin dövrdən etibarən Rusiya hökümətinin siyasətinin icraçıları olan ermənilər tərəfindən bu torpaqlarda yaşayan azərbaycanlıların sıxışdırılması daha kəskin xarakter almağa başladı. Həyatın bütün sahələrində salınan ciddi ayrıseçkilik müəyyən mərhələlərdə deportasiya ilə əvəz olundu. Aydın məsələdir ki, aparılan deportasiya və etnik təmizləmənin əsas məqsədi ölkənin eləcə də regionun milli tərkibinin dəyişdirilməsi olmuşdur. Ermənilərin deportasiya siyasəti uzun tarixi dövrün məhsuludur birdən-birə reallaşmamışdır. Belə ki, ermənilər deportasiya planını həyata keçirməzdən əvvəl bunun üçün xüsusi xarici siyasət yürüdüb. Təbii ki, onların bu planlarının reallaşmasında Çar Rusiyasının və eləcə də SSRİ nin rolu danılmazdır.Hələ XIX əsrin əvvəllərində Qarabağa və Zəngəzura İrandan və Osmanlı imperiyasından köçürülmüş erməni ailələrinin yerləşdirilməsi ermənilərin bu torpaqlara olan iştahalarını daha da artırmışdı. Çar Rusiyası tərəfindən İrəvana köçürülən ermənilər əvvəlcə məskunlaşdıqları kənd, rayon, qəsəbə, dağ-dərə, mahal və Azərbaycanlıların 1948-1953-cü illərdə Qərbi Azərbaycan torpaqlarından deportasiyasına dair 281
digər yerlərin adlarını dəyişərək erməniləşdiriblər. Bu ərazidə olan azərbaycanlı adlarını öz adları ilə əvəzləyiblər. Tarixi saxtalaşdırmaq, təhrif etmək və Azərbaycan torpaqlarının tarixi adlarını dəyişdirmək süni surətdə Ermənistanı monoetnik dövlətə çevirmək siyasətinin tərkib hissəsini təşkil edirdi. 1935-1989-cu illərdə Ermənistanda hətta yer adlarına qarşı qərəzli siyasət tətbiq edilmiş və minlərlə Azərbaycan toponimi xəritələrdən silinmişdir. (5. № 576) O vaхt Qərbi Azərbaycanın-indiki Ermənistanın 34 rayonunun adı dəyişdirilib. Hazırda Qəmərli-Artaşat, Arpaçay- Aхuryan, Kəvər-Kamo, Basarkeçər-Vardenis, Allahverdi-Tumanyan, Aşağı Qaran- lıq-Martuni, Qarakilsə-Quqark, Hamamlı-Spitak kimi dəyişdirilərək erməniləşdirilib. O dövrdə digər repressiyaya məruz qalan xalqlar yaşadıqları bütün torpaqlardan deportasiya olunmuşdularsa, azərbaycanlılar yalnız Ermənistandan köçürülürdü Bunda məqsəd isə Ermənistanın "təmizlənməsi" idi. Ermənistanın bütün toponimini də təmizlənməsi qərara alınmışdı. Azərbaycanlılar isə həmin vaхtlarda ermənilərin bu iyrənc siyasətinin arхasında duran məqsədləri dərk etməyib. SSRİ Nazirlər Kobinetinin çoxlu saylda sərəncamları ilə 2 mindən çox ad dəyişdirildi. Lakin Ermənistanın tam təmizlənməsinə sovet dövrü bəs etmədi. Ermənistanın məsul işçilərindən biri olan Manuk Vardanyanın sözlərinə görə ölkədəki bütün türk mənşəlli sözlərin dəyişdirilməsi 2007-ci ildə sona çata bilər (3.s.78). Bundan sonra özlərinə şərait yaradan ermənilər azərbaycanlıları köçürməyə, təzyiqlər göstərməyə başlayıb. Azərbaycan tərəfindən hər il ermənilərin azərbay- canlılara qarşı törətdikləri soyqırım, vəhşiliklər barədə Birləşmiş Millətlər Təşkila- tına, YUNESKO-ya, Avropa Şurası, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkila- tına və dünya ictimaiyyətinə müraciətlərlər göndərilsə də nəticə hələ ki, yoxdur. 40-cı illərin ortalarında Mərkəzin, bilavasitə Moskvadakı erməni lobbisinin lideri və rəhbəri A.Mikoyanın təşəbbüsü ilə Ermənistanda kommunistlərin fəal iştirakı ilə gizli «Qarabağ hərəkatı» və «Qarabağ komitəsi» yaradılmışdı. 1943-cü ildə Tehran konfransında, Sovet-İran münasibətləri müzakirə edilən zaman erməni diasporu Sovet xarici işlər naziri V.Molotovdan İran ermənilərinin Sovet İttifaqına miqrasiyasına icazə istədi. V.Molatov Tehranda İ.Stalinə ermənilərin istəyini çatdırdı və o, razılıq verdi. 1945-ci ilin noyabrında Ermənistan KP MK katibi Q.Arutyunov İ.Stalinə məktubunda Qarabağın Ermənistan SSR-yə verilməsini xahiş etdi. Stalin həmin məktubu K.M.Malenkovun üstünə, Malenkov isə öz növbəsində Azərbaycan rəhbərliyinə göndərdi. Mircəfər Bağırov məktuba cavabında bildirdi ki, Azərbaycan həmin təklifə etiraz etmir, bu şərtlə ki, Ermənistan SSR, Gürcüstan SSR və Dağıstan MSSR-də əsasən azərbaycanlılar yaşayan, Azərbaycanla həmsərhəd olan və tarixən Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|