Microsoft Word fuattez doc
Yüklə 31,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. BATI ANADOLU’DA ARKA K DÖNEM DUVAR RES MLER
110 edilmiştir. 252 Rapor edilen tek mineral siyah mangan oksit pyrolusite’dir ve Kıbrıs’taki Nea Paphos’ta belirlenmiştir. 253 Roma duvar resimlerinin pigment analizleri antik yazarların vermiş olduğu bilgiler ile karşılaştırma olanağı sağlamıştır. Bu çalışmalar sonucunda Pilinius’un bahsetmiş olduğu “florid” pigmentlerin kullanımı konusunda sadece birkaç kayıt bulunmaktadır. Buradaki istisna Cıva sülfite minerali cinnabarın kullanılmasıdır. Ancak, burada analiz edilen pigmentler ev mimarisinden gelmektedir. Pilinus’da bahsettiği gibi florid pigmentler sanatçıya işveren tarafından sağlanmaktaydı. Sadece elit tabaka, en pahalı renklerin bulunduğu duvar resimlerini yaptırabilmekteydiler. Genellikle kullanılan renkler, kırmızı ve sarı aşıboyası, Mısır mavisi, kurum ve karbon kaynaklı kırmızılar, terres vertes, kireçtaşı kaynaklı beyazlar ve bu renklerin karışımı başta olmak üzere daha ucuz olan “austere” pigmentlerdir. Vitruvius ve özellikle Plinius’un detaylı olarak bahsettiği pigmentler, yoğun olarak kullanılanlardır. Azurit, malakit, orpiment ve realgar (kırmızı zırnık) gibi çok nadir olarak kullanılan pigmentleri ise fazla ele almadıkları görülmektedir. Anlaşıldığı üzere yeni renkler yaratmak amacıyla pigmentlerin karıştırılması yaygın olmayan bir yöntemdir. Ancak morlar, kahverengiler ve yeşiller belirgin bir şekilde karıştırılarak elde edilmekteydi. Dikkat edilmesi gerek diğer bir nokta ise fresko tekniğinde herhangi bir pigment kireç badanası ile yıkanmakta ve böylece ona bir kalsiyum karbonat ş eklinde kimyasal karekter kazandırılmaktaydı. 254 Bunların yanı sıra pahalı bir pigment olan cinnabarın (zincifre) ucuz ve kolayca bulunabilen kırmızı demir oksit ile karıştırılarak ömrünün arttırıldığı da görülmektedir. 252 Barbet – Fuchs – Tuffreau-Libre 1997, 35-62. 253 Kakoulli 1997, 131-142. 254 Siddall 2006, 28. 111 5. BATI ANADOLU’DA ARKA K DÖNEM DUVAR RES MLER Batı Anadolu’dan Arkaik Dönem’e tarihlenen resim sanatı örnekleri altı yapıdan ele geçmiştir (Lev. 1). Bunlardan Gordion Boyalı Ev hariç tümü mezar yapılarıdır. yi korunmuş örnek, Lykia Bölgesi’ndeki Kızılbel Tümülüsü’dür. Aynı bölgede yer alan Karaburun II, Kızılbel’i takip etmektedir. Lydia Bölgesi’ndeki Harta ve Aktepe Tümülüsleri’nin resimleri ise az sayıda ele geçmiştir. Phrygia Bölgesi’nde yer alan Tatarlı Tümülüsü’nün resimleri ise ender bulunan bir şekilde ahşap üzerine boyamadır. 5.1. HARTA TÜMÜLÜSÜ Manisa ili, Kırkağaç ilçesi, Bakır Bucağı, Harta tren istasyonunun yaklaşık 1 km. kuzeyinde yer alan Harta Tümülüsü yaklaşık 30 m. çapında ve 10 m. yüksekliktedir. Tümülüs 1965-1966 yıllarında definecilerin kaçak kazıları ile tahrip edildikten sonra, 1987 yılında Manisa Müzesi tarafından gerçekleştirilen kurtarma kazıları sonucunda bilim dünyasına tanıtılmıştır. Kaçak kazılardan elde edilen ve New York’taki Metropolitan Museum of Art koleksiyonuna kaçırılan duvar resimleri, 1994 yılında ülkemize geri kazandırılmıştır. 255 Harta Tümülüsü dromos, sundurma ve mezar odasından oluşmaktadır. 256 (Lev. 2: a) Yaklaşık 1.30 m. kenar uzunluğuna sahip kareye yakın formlu, kısa ve geniş dromos, mezar yığmasından 3.80 m. derininde saptanmıştır. Dromos ana kaya kumtaşı zemin üzerine doğal kireçtaşı bloklardan, araları küçük yongalarla sıkıştırılmış basit çamur harcıyla örülerek inşa edilmiştir. Yapım tarzı ve malzeme bakımından mezar odasından farklı özellik göstermektedir. Giriş kısmı güneye bakan dromosun mevcut yüksekliği, kaçak kazılarda sökülen taşlar nedeniyle tahrip olmasına karşın, doğu duvarında 1.90 m. ve batı duvarında 2.62 m. olarak ölçülmüştür. 255 Özgen - Öztürk 1996, 36-39, 67-69, no. 1-4; Dedeoğlu 1996, 198. 256 Dinç 1993, 221-230. 112 Dromostan sonra “tıkaç” şeklinde bir kapı ile kapatılmış olan sundurmaya geçilmektedir. Sundurmanın uzunluğu 1.50 m. olup, giriş açıklığı 1.40 m. genişliğinde ve 2.18 m. yüksekliğindedir. Koyu yeşil renkte yerel kumtaşından yapılan sundurmanın tabanı üç adet düzgün kumtaşı bloktan oluşmaktadır. ki adet kurşun dolgulu demir kırlangıç kuyruğu formlu kenedin kullanıldığı taban bloklarının yüzeyinde, duvar bloklarında olduğu gibi tarak izleri saptanmıştır. Aynı kenetlerden bir adet de mezar odasında tespit edilmiştir. Sundurmanın üzeri, 76 cm. kalınlığında düz bir tavan bloğu ile örtülüdür. 257 Sundurmadan mezar odasına geçişte taban seviyesi değişmemektedir. Mezar odası 2.60 x 2.18 m. büyüklüğünde ve 2.15 m. yüksekliğinde olup düzgün kumtaşı bloklardan inşa edilmiştir. Mezar odasında bulunması gereken klineye ait parçalar, kurtarma kazısı sırasında dolgu toprağın içinden ele geçmiştir. Bulunan parçalardan klinenin ölçüleri 2.18 x 1.22 m. ve tabandan yüksekliği ise 55 cm. olarak saptanmıştır. Klinenin ayakları sphinks şeklinde olup, Metropolitan Museum’dan geri getirtilmiş ve Uşak Müzesi’nde sergilenmektedir. (Lev. 2: b) 1987 yılındaki kurtarma kazılarında, sundurmadaki dolgunun temizliği sırasında siyah firnisli bir M.Ö. 4. yüzyıl pişmiş toprak kandil bulunmuştur. Ayrıca dromosun dolgusundan Akhaemenid tipi sığ bir kase, parçalar halinde ele geçmiştir. 258 Geç Arkaik Erken Klasik stilde mermer sphinks ve oldukça şişkin alt konturlu yumurtalar ve tam cepheden çizilmiş insan gözleri (no. 2-4), frizlerdeki yaratıklar aşağı yukarı 500 yıllarını göstermektedir. Kandil 4. ya da 3. yüzyıl olması muhtemel ikinci bir gömüyü işaret eder. Mezar yapısı ve az sayıda ele geçen buluntular M.Ö. 6. yüzyıl sonlarını işaret etmektedir. 259 Kurtarma kazılarıyla ilgili raporlarda Manisa Müzesi Müdürlüğü başkanlığında mezar odasına ilk soygundan sonra giren heyetin notları yer almaktadır 260 : 257 Lydia Tümülüslerinde M.Ö. 6. yüzyılda düz üst örtü yerel bir özelliktir: Ramage 1972, 11-15; Nayır 1979, 117-120. 258 Manisa Müzesi 6626 envanter nolu kase M.Ö. 6. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenmiştir: Özgen - Öztürk 1996, 39, fig. 67. 259 Dedeoğlu 1996, 206. 260 Dedeoğlu 1996, dpt. 9. Yüklə 31,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|