Microsoft Word fuattez doc
Yüklə 31,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
290 Polyksena’nın Akhilleus’un mezarı önünde kurban edildiği anlatılır. 508 Aynı konu Çanakkale’de bulunmuş bir mermer lahit üzerinde kabartma olarak işlenmiştir. 509 Attika dışında M.Ö. 6. yüzyıl vazoları üzerinde de Troilos’un öldürülmesi sahnesi görülmektedir. Louvre Müzesi’nde korunan Cerveteri’den bir Lakonia kasesi üzerinde aynı konu özet bir şekilde işlenmiştir. M.Ö. 550–540 yıllarına tarihlenen Binici Ressamı’na ait olan kasenin tondosunda özet bir şekilde yer almaktadır. Merkezde yer alan çeşme binasının önünde mızrağı, kalkanı ve miğferi ile hazır bir durumda saklanmış olan Akhilleus betimlenmiştir. 510 Vulci’de bulunmuş M.Ö. 540-530 yıllarına tarihlenen bir siyah figürlü Etrüsk amphorasının bir yüzünde Polyksena’nın kurban edilmesi, diğer yüzünde Troilos ile Akhilleus mücadelesi yer almaktadır. 511 Silen Ressamı’nın eserleri arasında yer alan amphora Louvre Müzesi’nde korunmaktadır. Troilos’un Akhilleus’u fark ettiği ve kaçmaya çalıştığı an resmedilmiştir. Çıplak Troilos atının üzerinde sağa doğru kaçmaktadır. Yanında çeşmeye su içirmek için getirdiği ikinci bir at daha vardır. Troilos’a göre oldukça büyük yapılmış olan Akhilleus miğferli, gövde zırhlı, baldır zırhlı ve kısa eteklidir. Akhilleus ileri doğru hamle yapmış ve Troilos’un saçından yakalamıştır. Sahnenin solunda olayın geçtiği yere ifade eden aslan başlı bir çeşme bulunmaktadır. M.Ö. 6. yüzyılın 2. yarısına tarihlenen Tori Mezarı (Tomba dei Tori), Tarquinia’daki en erken resimli mezardır. 512 Hellen mitolojisinden kaynaklanan bir motifi işleyen tek arkaik mezardır. Akhileus, Apollon kutsal alanındaki bir çeşmenin arkasına saklanarak Troilos’u öldürmek için beklemektedir. Akhileus solda tepelikli bir Korinth miğferi giymektedir. Bir elinde mızrak diğerinde kılıç tutmaktadır, kırmızı bir peştamalı vardır. Troilos çıplaktır ve sadece ayakkabı giymektedir. on modasına göre olan saçları 508 Michaelis 1960, 204-226. 509 Çevirici 2006; Sevinç 1996, 251 vd.; Gilotta 1998, 11 vd.; Steuernagel 1998, 165 vd.; Özgan 2000, 290; Reinsberg 2001, 71 vd. 510 Stibbe 1972, 170, nr. 313. 226; Boitani 1989, 1-19; March 1998, 389. 511 Overbeck 1857, 353, Nr. 24, Taf. 27, 18; Roscher 1909, 2734, Nr. 2; Dohm 1937, 146, Nr. 74; Hannestad 1976, 61, Nr. 49; Martelli 1987, 152, Nr. 105; Gantz 597-603; von Mehren 2002, 43; Jannot 2005, 194. 512 Poulsen 1922, 9. Steingräber bu mezar için M.Ö. 520 tarihini vermektedir: Steingräber 1986, 317. 291 uzundur elinde sadece iki ata binildiğinde kullanılır bir üvendire (kentron) tutmaktadır. Atın başının ön tarafında sağ ayağında çift çizginin izleri görülmektedir. Olasılıkla burada iki at planlanmıştır. Bu resimde figürler orantısızdır. At insan figürlerinden çok daha büyük yapılmıştır. Doğu etkisi altında bir onia kopyası yaratılmıştır. Khios’da bulunmuş M.Ö. 6. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen chalice üzerinde aynı konu işlenmiştir. 513 Troilos iki atıyla beraber çeşmeye doğru ilerlemektedir. Çeşme binasının arkasına saklanmış olan Akhilleus’un gövdesi kalkanının arkasında kalmaktadır. Başında yüksek sorguçlu miğferi, elinde mızrağı vardır. Akhilleus’un arkasında, başında hydria taşıyan figür olasılıkla Ployksena’dır. Batı Anadolu’da Troilos’un Akhilleus tarafından tuzağa düşürülmesi mitosunu Klazomenai lahitleri üzerinde de bulmaktayız. Bunlardan zmir 3619 514 Klazomenai’den, Komotini AGK 2011 515 Abdera’dan ele geçmiştir. zmir 3619 lahdinin siyah figür tekniğinde bezenmiş olan başucunda Troilos’un tuzağa düşürülmesi konusu yer alır. Sahnenin orta kısmı kırık ve eksiktir. Sağda bir ağacın altında çömelmiş olarak Akhilleus beklemektedir. Sola doğru dönük olan figür bir dizini yere dayamıştır. Başında miğferi ve gövde zırhı bulunmaktadır. Bir elinde üzerinde kanatlı at bulunan kalkanı diğerinde mızrağı vardır. Sahnenin solunda gövdelerinin altı kırık ve eksik olan dört kadın sağa doğru ilerlemektedir. kinci kadın başını geriye çevirmiş birinci kadınla konuşur pozdadır. Üçüncü kadın ise başında bir hydria taşımaktadır. Gövdelerinin altı korunmamış olan diğer figürlerde olasılıkla ellerinde su kapları taşımaktadırlar. Kadınlar olasılıkla çeşme başına gitmekte olup, biri Polyksena olmalıdır. Komotini AGK 2011 numaralı Klazomenai lahdinin de siyah figür tekniğinde bezenmiş olan başucunda Troilos’un tuzağa düşürülmesi konusu uzun bir sahne olarak betimlenmiştir. Sahnenin solunda Priamos sağa dönük bir şekilde oturmaktadır. Önünde bir ata binmiş, binicisiz diğer atı yedeğinde götürmekte olan Troilos bulunmaktadır. Atların altında ise atlarla birlikte ilerleyen köpek yer alır. Troilos’un önünde arka arkaya dört kadın başları üzerinde taşıdıkları kaplar ile sahnenin ağında yer alan çeşmeye doğru 513 Lemos 1991, 283 no 800 pl. 109-110. 514 Cook 1981, G.7, 36, Pl. 48.1-2. 515 Cook 1981, G.7A, 177, Pl. 77.3. 292 ilerlemektedirler. Sarmaşıklarla çevrili olan çeşmeden bir kadın eğilmiş su doldurmaktadır. Sahnede Akhilleus yoktur. Diğer betimlerden Akhilleus’un çeşmenin arkasına saklandığı bilinmektedir. Burada sarmaşıklarla kaplı olan çeşmenin sağ tarafı tahrip olmuştur. Belki de Akhilleus buraya resmedilmiş idi. Mellink’e göre, Lykialılar’ın Troialılar ile müttefik olmasından dolayı Kızılbel’de bu konunun canlandırılmış olması akla yatkındır. 516 Yukarıda incelemiş olduğumuz örneklerde Troilos’un Akhilleus tarafından tuzağa düşürülmesi sahneleri hemen hemen birbirlerine yakın kompozisyonlar göstermektedir. Genel ikonografisinde Troilos iki atı ile sağa doğru ilerlemekte ardından Polyksena gelmektedir. Bazen bir su kabı sahneye eşlik etmektedir. Akhilleus ise bu grubu mızrak ya da kılıç ile takip etmektedir. Sahneyi çeşme binası tamamlamaktadır. Kızılbel resminde Polyksena yoktur. Polyksena’nın, hiçbir iz korunmamış olan 6 no.lu bloğu üzerinde yer alması gerekmektedir. Sahnenin sol tarafındaki at bacakları ile insan bacakları çeşmeye gelen Troilos ve atına ait olmalıdır. Sağ tarafta çeşmenin arkasında görünen bacaklar ise Akhilleus’a aittir. Gerideki duvar örgüsü çeşme yapısını temsil etmektedir. ncelemiş olduğumuz eserlerde çeşme bazen bir yapı bazen de yeşillikler arasında küçük bir çeşme olarak betimlenmiştir. Kızılbel’de çeşme, duvar örgüsünden anlaşıldığı üzere oldukça büyük bir yapıdır. Bu çeşmenin duvar örgüsü açısından en yakın örneğini Tori Mezarı’ndaki resimde bulmaktayız. 517 Ancak Kızılbel’deki yapı daha da büyük olmalıdır. Akhilleus’un çeşme yapısının arkasına saklanmasından dolayı yapı genellikle yandan betimlenmiştir. Kızılbel’de sağdaki figür gerçekten Akhilleus ise burası da çeşmenin arkası olmalıdır. Dolayısıyla Troilos’un gelmekte olduğu sol taraf, çeşmenin ön tarafı olmalıdır. ncelediğimiz eserlerde yandan gösterilen çeşme yapısının ön tarafında bir sütun bulunmaktadır. Kızılbel’de yapının ne sağında nede solunda bir sütuna ait herhangi bir iz görülememektedir (Lev. 28: c). Soldan gelen Troilos çeşme binasının önündedir. Bu da çeşme yapısının yandan değil cepheden resmedilmiş olduğu fikrini akla getirmektedir. Komotini 518 Klazomenai lahdinde, “Troilos chalice”inde 519 , 516 Mellink 1998, 58. 517 Poulsen 1922, 9. 518 Cook 1981, Pl.77.3. 519 Lemos 1991, pl. 109-110. Yüklə 31,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|