Microsoft Word fuattez doc
Yüklə 31,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
284 derin khiton katları kısmen görülebilmektedir. Bu katlardan ve ayakların duruşundan anlaşıldığına göre figür, dizleri karnına çekik bir şekilde yerde oturmaktadır. Kalan izlere göre sağ kolu ileri uzatılmıştır. Kanatlar ayağının yanında aşağı doğru sarkıktır. Medusa’nın kesik boynundan çıkmakta olan çıplak bir genç olarak tasvir edilen Khrysaor’un ayakları hala gövdenin içindedir (Lev. 27: a). Figürün teni koyu aşıboyası (okra) rengindedir. Sol tarafa dönük olarak gösterilen figürün omuzları profilden ve öne doğru uzattığı kolları dirsekten kıvrık şekilde betimlenmiştir. Uzun lüle şeklindeki saçlar omuz üzerine dökülmektedir. Khrysaor arkasında Pegasos ile genç bir at olarak gösterilmiştir. Atın beyaz gövdesinin konturları siyah ve kırmızı renklerde yapılmıştır. Toynakları mavi renkte olan ön bacaklar ileri doğru uzatılmıştır. Lila rengi yele siyah konturludur. Pegasos’un arka tarafında ise sadece çizgiler halinde izler korunmuştur. Medusa’nın başının kesilmesi sahnesi taş klinenin ayak tarafında yer almaktadır. Mellink’e göre doğum ve ölümden sonraki hayatın sözünü veren sahne buraya Kızılbel savaşçısı için iyi bir ölüm sonrası hayatın sembolik referansı olarak konmuş olmalıdır. 486 Gorgon frizi boyut açısından da vurgulanmıştır. Gorgonlar ve Medusa mezardaki en büyük tek figürlerdir. Doğum sahnesi minyatür boyutunda olmasına rağmen mezardaki konumu önemlidir ve kafası kesilmiş Medusa’nın üzerinde görkemli bir görüntü sergilemektedir. Medusa’nın Perseus tarafından başının kesilmesi sahnesi vazo resimlerinin yanı sıra mimari ile bağlantılı taş eserler üzerinde de karşımıza çıkmaktadır. M.Ö. 580 yıllarına tarihlenen Korfu Artemis Tapınağı’nın batı alınlığında Perseus’un Medusa’nın başını kesmesi sahnesi vardır. 487 Olasılıkla antik Hellen sanatının en erken kireçtaşı alınlık kabartmasıdır. Medusa merkezde sağa doğru dizkapağı koşusu yapar durumdadır, sağ tarafta Khrysaor yer almaktadır. Sol tarafta ise korunmamış olan Pegasos bulunmaktadır. Burada olayın kronolojik gelişmesinde bir hata vardır. Medusa’nın 486 Mellink 1998, 54. 487 Boardman 2001, fig. 187; Rodenwalt 1939; Lullies – Himmer 1960, pl. 16-19; Schefold 1966, 52 vd. 285 başının kesilmeden Khrysaor ve Pegasos’un doğması mümkün değildir. Medusa’nın iki yanında yüzleri cepheden iki panter oturmaktadır. Alınlığın iki köşesinde ise tamamen farklı iki konu işlenmiştir. Selinus C Tapınağı’nın metoplarından birinde Perseus’un Medusa’nın başını kesme mitosuna yer verilmiştir. 488 Sağ tarafta Medusa dizkapağı koşusu yapar şekildedir. Baş ve gövde cepheden, bacaklar profilden gösterilmiştir. Hemen solda Perseus sol eliyle Medusa’nın başını tutarken sağ eliyle de boğazını kesmektedir. Perseus’un başı cepheden, bacakları ise profilden yapılmıştır. Perseus’un hemen arkasında ayakta Athena bulunmaktadır. Medusa’nın başının hemen kesilmemiş olmasına karşın küçük bir kanatlı at olarak gösterilen Pegasos Medusa’nın kucağında yer almaktadır. Bu sahne, Kıbrıs’ta bulunmuş kireçtaşından Golgoi lahdinin kısa kenarında da çok daha iyi betimlenmiştir. 489 Perseus Medusa’nın kafasını kesmiş oradan ayrılmaktadır. Sol tarafta kafası kesilmiş Medusa sola dönük dizleri bükük şekildedir. Gövdesi cepheden bacakları profilden gösterilmiştir. Kesik olan boynundan solda Khrysaor, sağda Pegasos çıkmaktadır. Olay yerinden ayrılan Perseus’un bir elinde orak biçimli bıçak diğer elinde ise Medusa’nın kafasını koyduğu çanta bulunmaktadır. Medusa mitosu M.Ö. 370 yılında yapılmış Lykia Bölgesi’nde Limyra’daki Perikles Heroonu kuzey alınlığının akroterinde de karşımıza çıkmaktadır. Burada Medusa’nın başını tutan Perseus heykel grubu yer almaktadır. 490 Başı kesik Medusa yerde yatmakta, Perseus elinde havaya kaldırdığı Medusa’nın başı ile koşmaktadır. Köşe akroterlerinde ise iki Gorgon bulunmaktadır. Ancak, Kızılbel’e göre geç bir tarihe ait olan Medusa- Perseus betimi, oldukça farklı bir kompozisyon anlayışına sahiptir. 491 Perseus ve Medusa mitosu Attika siyah figür sanatçıları tarafından da sevilerek kullanılan konulardan olmuştur. Ancak Attika’da Medusa’nın başının kesilmesi sahnesi 488 Giuliani 1979, 15 vd., Taf.4.1. 489 di Cesnola 1878; Myres 1909, 1-4, pl. 1-6; Myres 1914, 226-229; Vermeule 1974, 287-290; Tuplin 1996, 50; Littauer – Crouwel 2002, 155; Dentzer 1982, no. R 6, Pl. 31 fig. 188. 490 Borchhardt 1993, taf. 18. 491 Mellink 1998, 57. 286 yerine kaçan Perseus’u takip eden Gorgonlar sahnesi daha çok tercih edilmiştir. 492 Bu kompozisyonu en erken örneklerinden biri olan M.Ö. 7. yüzyılın sonlarına tarihlenen Nessos Ressamı’nın isim vazosunda görmekteyiz. 493 Perseus sahnede yoktur. Solda başı kesik Medusa, kanatları kapalı olarak diz çökmüş durumdadır. Önünde iki kardeşi diz kapağı koşusu yapar şekilde sağa doğru koşmaktadır. Baş ve gövdeleri cepheden bacakları profilden gösterilmiştir. Nessos Ressamı’nın en yakın takipçisi olan Gorgon Ressamı 494 isim vazosu Medusa mitosunun yer aldığı en tanınan vazodur. M.Ö. 600-580 yıllarına tarihlenen Dinos üzerinde yer alan sahnede sağda başı kesilmiş Medusa yere düşmek üzeredir. Önünde iki kardeşi Perseus’un arkasından koşmaktadır. Burada Medusa’nın kanatları açıktır. Gorgonlar alıştığımız üzere baş ve gövdeleri cepheden bacakları profilden gösterilmiştir. Perseus önde kanatlı ayakkabıları, kısa khitonu ile hızlı bir şekilde kaçmaktadır. 1900 yılı kazılarında G. Sotiriadis tarafından Aitolia’daki Thermos Apollon kutsal alanından üzerleri resimli pişmiş toprak levhalar, açığa çıkartılmıştır. 495 C Tapınağı olarak adlandırılan tapınağın doğu cephesinden, parçalar halinde altı adet terrakotta levha bulunmuştur. Üst kenarın mihverli kapanmasından, yapıldıkları dönemde ahşap bir yüzeye raptedildikleri anlaşılmaktadır. 496 Stilistik olarak Korinth sanatıyla yakınlıklar gösteren metopların birinde kaçmakta olan Perseus betimi vardır. Perseus metopunda 497 iki kenarda bir bant halinde rozet dizisi yer almaktadır. 498 Metop üzerinde tek başına Perseus sağa doğru koşar durumda resmedilmiştir. Baş ve bacaklar sağ profilden gövde cepheden gösterilmiştir. Gerideki sağ kolunun altında omzuna astığı çantanın içinden Medusa’nın gözleri görülmektedir. Başında şapkası, kısa tuniği ve Hermes’in kanatlı ayakkabıları vardır. 492 Boardman 2003, 227. 493 Boardman 2003, 15, fig. 5.2. 494 Boardman 2003, 17 vd., fig. 11.1-2. 495 Sotiriadis 1900, 162-211; Sotiriadis 1902, 172-181; Sotiriadis 1903, 71-96. 496 Koch 1996, 123. 497 Atina Milli Müze, Env. No. 13401. 498 Koch 1996, 142 vd, res. 47 vd, 59 vd, 84. Yüklə 31,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|