Gürzəçöl yazıları
126
– O uşağın damarlarında ayı qanı axır. O uşaq
bir qış gäräk meşänin içindä yatsın, – dedi qaraçı
arvad.
Vä haqqını alıb, Gülzardan aralandı. Gülzar kän-
dä dönüb, qışın gälmäsini gözlämäyä başladı. Çox
gözlädi. Gözläri yol çäkä-çäkä.
Nähayät, ilk qar yağanda oğlu yuxuya getdi. Ra-
yon märkäzindä mähsul bayramı keçirilän gün,
kändin bütün camaatı orada veyillänändä, känd su-
yu qaçmış hovuz içi kimi boşalan bir gündä Gülzar
yatan oğlunu qucağına alıb meşäyä sarı üz tutdu.
Xeyli gedib meşädä bir sıx kolluq tapdı. Gördü ki,
bir iri väläsi ildırım vurub böyrü üstä yıxıb. Gülzar
oğlunu onun altına qoydu. Üz-gözü, älläri didilib
qana bulaşsa da, xeyli qaratikan qırıb uşağın üstünä
yığdı. Sonra gäldiyi cığıra çıxıb, geri dönmäyä baş-
ladı. Qaranlıq düşmüşdü. Top palıdlığının içindän
keçib, üstü qarla örtülmüş arpa zämisinä çıxanda
Gülzar qäribä bir säs eşidib, başını yuxarı qaldırdı.
Vä gördü ki, Ovçu Murad bir palıd ağacında oturub
onu nişan alır. Gülzar bağırmaq istädi. Ancaq bir is-
ti işıq gördü. Tüfängin säsini dä eşitmädi.
Ovçu Muradı milis işçiläri elä gecäykän gälib
apardılar. Teymur camaatı başına yığıb, bütün ge-
cäni sähärä kimi lopalar yandırıb meşäni äläk-väläk
elädi. Uşağı tapa bilmädi. Raykom katibinin tapşırı-
ğı ilä soldatlar da iki gün uşağı axtardılar. Ancaq
hädär yerä. Uşaq elä bil yoxa çıxmışdı.
VAQÌF SÄMÄDOÕLU
127
Gülzarı basdırdılar. Ovçu Murada säkkiz il iş kä-
sildi. “За неумышленное убийство”.
Vä yaz gäländä uşaq gözlärini açıb ayağa qalxdı.
Yavaş-yavaş kändä gälib, qapılarını tapdı. İçäri girib
gördü ki, nänäsi tändirdä çöräk yapır. Vä älini qarı-
ya uzatdı.
– Ay nänä, oyanmışam, mänä çöräk ver, – dedi
uşaq.
Gürzəçöl yazıları
128
Ìz
Ovçu Murad özünä min däfä söz verib, dädäsi-
nin goruna and içsä dä, yenä dä sözündän dönüb,
andından keçmişdi. Tär tökä-tökä, dünyaya gäldiyi
günü söyä-söyä axşam vurduğu porsuğun därisini
soyurdu.
– A beli qırılmış, o murdar köpäkoğlunu yayda
niyä vurursan axı? – deyinirdi ärinin äzabına yana-
yana arvadı.
Doğrudan da, payızın axırında, qışda därisi bä-
dänindän ayaqdan köhnä corab kimi çıxan bu hey-
vanın yayda elä bil tärs damarı tuturdu. Däri zalımın
ilıq, sarımtıl, yumşaq piyindän zorla aralanırdı. Qış-
da porsuğun piyi elä Ovçu Muradın süksünü kimi –
daş kimi olurdu, däriyä yapışqana dönüb yapışmır-
dı. Ancaq porsuq därisini “Oxotsoyuz” qırx beş ma-
nata alırdı. Ovçu Murad da yaxşı bilirdi ki, kändläri-
nin ätrafındakı meşälärin ağaclarının dibindä tapıl-
sa-tapılsa, çoban, meşäbäyi näcisi tapılar, täzä pulla
qırx beş manat yox. Odur, porsuğun, yenotun, sus-
ların, pişiyin izinä düşän kimi cinssiz, amma yaxşı iy
bilib, iy tutan tulasını buraxırdı. Dalı asan idi. Çünkü
VAQÌF SÄMÄDOÕLU
129
ovu älä keçirmäk üçün Ovçu Murada heyvanın özü-
nü yox, kölgäsini görmäk, säsini eşitmäk kifayyät
idi. İyirmi kalibr qoşalülänin içindäki qarabarıtla dol-
durulmuş kilizin ağzındakı kartecdän allahın heyvanı
canını qurtara bilmäzdi.
– Ay Murad, sän dädäyin goru, älini sabınla yu o
andırın iyisi getsin, – dedi arvadı ärinin porsuğu so-
yub qurtardığını görüb.
– A Ceyran, bu andırın çöräyini yeyirik qırx ildi, –
dedi Ovçu Murad.
Vä ällärini sabınla yaxşıca yuya-yuya fikirläşdi ki,
göräsän, neçä ildi evlidi? Heç cür yadına sala bil-
mädi evländiyi ili, günü. Bircä ayı däqiq bilirdi ki, to-
yu dekabr ayında olub, ceyranlar cütläşändä olub.
Arvadına da elä onunçun Ceyran deyirdi. Camaat
da elä bilirdi Ovçu Muradın arvadına ad qoyanda
şair täbi coşub. Daha demirdilär ki...
Ovçu Murad dörd däfä älini sabınla yuyandan
sonra barmaqlarını iyläyib, sabını beşinci däfä älinä
almalı oldu. Vä elä bu vaxt uşaq izi, uşaq säsi häyä-
tindän çoxdan çäkilmiş Ovçu Muradın çäpärindän
qonşusu avtomexanik Seyfäddinin oğlu Qulamın
başı göründü.
– Ay Murad baba, Murad baba, Ağ gölün qıra-
ğında bir heyvärä yalquzaq izi var! Yalan deyirämsä,
gözüm kor olsun! – bağırdı sarıyanız uşaq.
Canavara hökümät altmış manat pul verirdi. Älli
manat ölüsünä, on manat da dirisinä. Son üç ildä
Gürzəçöl yazıları
130
dä canavarlar xeyli artmışdı. Odur, Känd Soveti dä
här canavarın leşinä ällicä manat pul sayırdı. Boz
qurdun meyit qiymäti qalxmışdı yüz on manata.
Odur, uşaq säsini käsän kimi Ovçu Murad evä
girdi. Tüfängini götürüb eşiyä çıxdı. Tula yiyäsini äli
tüfängli görän kimi tez qaçıb Ovçu Muradın köhnä
“kovroves” motosikletinin arabasına girdi. Ovçu
Murad motosikleti işä salıb, doqqazdan çıxdı vä qa-
pının ağzında dayandı.
– Gäl, a köpäkoğlu, tärkinä min, – bağırdı.
Amma uşağı o saat motosikletä minmäyä qoy-
madı.
– A Qulam, de göräk eşşäk ağıllıdı, ya dädän
Seyfäddin? – soruşdu.
– Eşşäk!Eşşäk! – bağırdı uşaq vä cäld motosikle-
tä mindi.
Ovçu Murad arxadan canavar izinä necä rast
gäldiyini danışa-danışa, dil boğaza qoymayıb moto-
run säsini batıran Qulama qulaq asa-asa motosikle-
ti Ağ gölün qırağına sürdü.
– Murad baba, poxlu yarpağın üstünä! – dedi
uşaq, gölün dümağ sahili görünän kimi.
Ovçu Murad uşaq deyän yerdä motosikleti äy-
lädi.
– Budu ha, budu! – bağırdı Qulam gölün ağap-
paq, duzlu sahilindä qalıb, uzaqdakı qayalara sarı
gedän izläri göstärib.
Dostları ilə paylaş: |