Microsoft Word Hikmet 15. doc
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
Görk əmli simalar 133 Ustad F ərşçiyanın bir-neç ə əsərinə qısa baxış Ustad F ərşçiyanın əsas əsərləri çox nəfis şəkildə hazırlanan bir neçə kitabda, göz əl plakat və markalar şəklində, o cümlədən, üç cild kitab nəfis şəkildə "Seçilmiş əsərlər YUNESKO" adı ilə çap edilmişdir. Ustadın bəzi m əşhur əsərləri aşağıdakılardır: 1. "Ahunun zamini": Ustad F ərşçiyan bu əsərdə İmam Rzanın (ə) zahiri görünü şünü çəkmək barədə deyir: "Əvvəlcə İmam Rzanı arxadan çəkmək ist əyirdim. Lakin tablo elə alındı ki, onu öndən çəkməli idim. Onun sifətinə çatdıqda ür əyim istədiyi kimi işləyə bilmədim. Sifət günlərlə toxunulmamış qaldı. Bir gün günortadan sonra h əmişəki kimi işləməyə başladıqda dəstəmaz alıb v ə Məşəhədə tərəf durdum və İmam Rzanın ziyarətini oxudum. Sonra q ələmi götürüb çəkməyə başladım. Qələmi yerə qoymadan və cizgiləri d əyişmədən sifəti çəkdim. Qurtardıqdan sonra da onda heç bir dəyişiklik etm ədim." Ustad Fərşçiyan bu əsərin xüsusiyyətləri barədə deyir: "Ahunun zamini” tablosunu t əşkil edən bütün ünsürlər, bütün xətlər və onun personajları İmam Rzanın vücuduna bağlıdır. İmamın personajı da rəng və forma cəhətdən el ə qurulub ki, yüksəklikdədir və qalan ünsürlər ondan aşağıdadır. İmam Rzanın yanına g ələn bütün ceyran balalarının sifətində ehtiramla birlikdə sevinc və şadlıq hissi görünür ki, bu ehtiram İlahi şəxsiyyətin müqabilində diz çökməklə t əcəlli edir." 2. "Yaradılı şın beşinci günü". Bu tabloda bütün yer və göy məxluqları Allaha sitayi ş edirlər. Həqiqi və təxəyyülü balıq və quşlar tufanlı dənizlərdə üzür v ə buludlu səmada uçurlar. 3. "A şura günü əsr vaxtı". Ustad bu ölməz əsəri haqqında deyir: "İran İslam inqilabından üç il əvvəl Aşura günü anam mənə nəsihət verərək dedi: Get rövz əyə qulaq as, bir neçə kəlmə söz eşit. Mən isə ona dedim: Otaqda bir az i şim var, qurtardıqdan sonra gedərəm. Aşura günü əsr vaxtı qəribə bir hala dü şdüm. Otağa daxil oldum. Qələmi götürüb Aşura günü əsr vaxtı tablosunu ba şladım. Qələmi götürüb başladığım tablo heç bir dəyişiklik etmədən hal- hazırda olan əsərdir." 4. " İmam Rza zirehinin layihəsi". Bu iş yeddi ilə başa gəlib və Ustad F ərşçiyanın iftixarla ərsəyə gətirdiyi İran incəsənət tarixinin şanlı yadigarıdır. B əzi sənətşünasların Ustad Fərşçiyanın əsərləri haqqında dedikləri: • Kuçiru Matsura, YUNESCO-nun ba ş katibi: "Onun sənətkarlığı füsunkar bir s ənətkarlıqdır ki, keçmişi, indini və gələcəyi şanlı bir cilvədə zamandan k ənar bir-birinə qarışdırır." 134 Щикмят • Professor Amberto Baldini, İtaliyanın Florensiya Beynəlxalq İncəsənət Universitetinin rektoru və incəsənət tarixi fakültəsinin müəllimi: "F ərşçiyanın işinin dərinliklərini və batini mənasını dərk etmək üçün dərin baxış v ə vaxt aparan səbir tələb olunur. Fərşçiyan İran rəssamlığı sahəsində dönüş nöqt əsi və misilsiz fenomen hesab olunur." • Huvanq Cu, m əşhur Çin rəssamı, Çin incəsənət tədqiqatları m ərkəzinin sədri və Pekin Huvanq muzeyinin direktoru: "Bu sənət özəllikləri və imtiyazları Ustad Mahmud F ərşçiyanı müasir rəssamlıq sənətinin ən parlaq simalarından birin ə çevirmiş və onu dahi sənətkarlardan etmişdir ki, yalnız öz zamanlarına aid deyill ər və onların dəyərləndirilməsi yalnız özlərinin zaman və m əkanı ilə məhdudlaşmır." • Zinçuk, Kiyev Şevçenko muzeyinin tənqidçisi və sənətşünası: "Yalnız Ba ğışlayan və Mehriban Allahın nişanələrinə malik olan sənətkar bu cür şah əsərləri yarada bilər ki, orada mənəvi əməllər və bəşər nailiyyətləri bu h əddə təbii və duyğulu təsvir oluna bilsin." • Doktor Bert Franker, Almaniyanın Hamburq Universitetinin iran şünaslıq, dil, tarix və mədəniyyət fakültəsinin dekanı: "Mahmud Fərşçiyanın r əssamlığı əsl İran incəsənətinə bağlı olan əsərlər nümayiş etdirir, lakin bundan daha çox bütün b əşəriyyətə və dünyaya aid bir incəsənət göstərməkdədir. O, bizim n əslə öyrədir ki, sənəti yalnız bir mədəniyyətə aid deyil, əksinə dünya m ədəniyyəti və incəsənətinin bir hissəsi hesab olunur." Ustad F əeşçiyanın İran incəsənəti tarixində parlaması onun adının İranın ölm əz şəxsiyyətləri siyahısına daxil edilməsinə səbəb oldu. Ustad F ərşçiyan rəssamlıq sənəti barədə deyir: "Rəssamlıq uzun illər şairlərin və yazıçıların təfəkkürlərinin inikası və kitabların bəzəyi idi. Lakin r əssam cədvəlin məhdud fəzasından və kitabın içindəki mətndən kənara çıxmaq q ərarına gəldi. Haşiyələrdəki rəsmlər genişləndi, sərv ağaclarının başı göyə qalxdı, da ğların ucu haşiyələri yırtdı, dağları əhatə edən buludlar səpələndi, ha şiyə və mətndəki quşlar uçmağa başladılar. Bu o qədər davam etdi ki, şer və yazı il ə rəsmin cilvələnməsi və rənglərin gözəlliyi bir-birinə qarışdı və onların arasındakı yaxınlıq daha da artdı. İran rəssamlığı ilə ədəbiyyat arasında yaranan bu ünsiyy ət və yaxınlıq həmin sənətdə şairanə bir fəzanın yaranmasına səbəb oldu." F ərşçiyanın əqidəsinə görə İran rəssamlığı xəyali bir incəsənətdir ki, r əssamın obyektiv baxışından deyil, onun təfəkkür və əndişəsindən yaranmışdır. Dig ər ölkələrin rəssamlığında, misal üçün Çin rəssamlığında təbiətin təsvir olunmasında böyük s əy və məharət göstərilir. Çin rəssamlığı ilə İran rəssam- lı ğını fərqləndirən cəhət budur ki, İran rəssamının işi insanın mənəvi və güclü daxili hissiyl ədir. Fərşçiyan öz əsərlərində bu güclü və mənəvi hissə toxunur və Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|