Microsoft Word içindekiler doc

İlk Türkçe Kur’an Tercümelerinde Geçen Bazı Özel Adlar Üzerine 
168 
TİEM 40:  
İy âdamlar! (5) Bayık geldi size öğüt, Çalabunuzdan, dakı 
derman
  virmek ana kim 
gögüzlerdedür yaǾnį yavuz iǾtikadlar; dakı toğru yol dakı rahmat, muǿminler içün. 
(100b/4=010/057) 
Kur’an: Ey 
insanlar! 
İşte size Rabbinizden bir öğüt, kalplere bir şifâ ve inananlar için yol 
gösterici bir rehber ve rahmet (olan Kur’an) geldi.(010/057) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde;  TİEM 73’de śıĥĥatlıķ;  Hekimoğlu KT’de şifā;  Manisa KT’de 
şifā;  TİEM 40 KT’de derman sözcükleri ile karşılanmıştır. Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “ءﺎَﻔِﺵ  “ 
karşılığı kullanılan sözcüklerden śıĥĥatlıķ  (Ar.+T),  şifā  (Ar.),  dermân (F) sözcüklerinden meydana 
gelmiştir. 
4.1.8. Kavlün Sakįl: (ٌﻞﻴِﻘَﺛ ٌلْﻮَﻗ) 
Kavlün sakîl’den ifade edilmek istenen ciddi ve insanlar tarafından önem verilmesi gereken bir 
sözdür yada mükelleflere ağır gelen emir ve yasaklardır. (Türk 2000; 169) 
 Ar. “ٌﻞﻴِﻘَﺛ ٌلْﻮَﻗ “ Önemli ve Sorumluluğu Ağır Olan Söz, Kur’an  
Tü. aġır söz; aġır sözni; söz aġır.; muĥkem ķavli ki Ķurǿān’dur; söz ağır 
Ar.  “ٌﻞﻴِﻘَﺛ  ٌلْﻮَﻗ “ Tü. Önemli ve Sorumluluğu ağır olan söz, Kur’an”,  Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; 
TİEM 73’de aġır söz; Anonim KT’de aġır söz; Hekimoğlu KT’de söz aġır; Manisa KT’de muĥkem ķavli 
ki Ķurǿān’dur; TİEM 40 KT’de söz ağır. Sözcükleriyle karşılanmıştır. 
TİEM 73:  
biz ıđġay miz seniŋ üzä cabraǾįlni 
aġır söz birlä
.(426v/3=073/005) 
Anonim KT: 
Biz indürgeymiz seniñ üze 
aġır sözni
 (113a/2=073/05) 
Hekimoğlu KT:   (3) Biz, kemişgey biz sening üze, 
söz aġır
. (553a/3=073/005) 
Manisa KT:  
(9) Taĥķįķ biz senüñ üstüne indürsevüz gerek 
muĥkem ķavli
 
ki Ķurǿān’dur
, meşaķķat 
yolıdur nefs üstine. (425b/9=073/005) 
TİEM 40:  
Bayık biz, tiz bırağavuz üzerüne, 
söz ağır.
 (275a/2=073/005) 
Kur’an: Doğrusu biz senin üzerine ağır bir söz bırakacağız. (073/005) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de aġır söz; Anonim KT’de aġır söz; Hekimoğlu KT’de 
söz aġır;  Manisa KT’de muĥkem  ķavli  ki  Ķurǿān’dur; TİEM 40 KT’de söz ağır. Sözcükleriyle 
karşılanmıştır. Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “ٌﻞﻴِﻘَﺛ ٌلْﻮَﻗ “ karşılığı kullanılan sözcüklerden aġır söz, söz 
aġır (T.), muĥkem ķavli ki Ķurǿān’dur (Ar.) sözcüklerinden meydana gelmiştir. 
4.1.9. Suhuf: (ﻒُﺤُﺻ) 
Sahifeler anlamında olan suhuf, Kur’an nazil olmadan önceki kutsal kitablara verilen bir isim 
olmakla birlikte, Kur’an’ın kendiside sahifeler şeklinde inip daha sonraki dönemlerde toplanıp bir ararya 
getirilmesinden dolayı bu İsmimle şereflenmiştir. (Türk 2003: 165) 
10.Ar.” ﻒُﺤُﺻ “ “sahifeler, Kur’an” 
10.1 Tü. aġırlanmış bitiglär ; Śuĥūflar ; Defterler ; Muśĥaflar; Kitablar ağırlanmış. 

---

Suat Ünlü 
169 
Ar.”ﻒُﺤُﺻ  “ Tü. “sahifeler, Kur’an” Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de aġırlanmış bitiglär ; 
Anonim KT’de Śuĥūflar ; Hekimoğlu KT’de Defterler  ;  Manisa KT’de Muśĥaflar;  TİEM 40 KT’de 
Kitablar ağırlanmış sözcükleriyle karşılanmıştır. 
TİEM 73:  
 (9) 
aġırlanmış bitiglär içindä 
yaǾnį lävĥüǿl- maĥfūž. (435v/9=080/013) 
Anonim KT:  
(10) 
Śuĥūflar içinde
; ayturlar: Yalawaç kitābı andaġ kim aytur, taķı kim tilese yād 
ķılġay Ķurǿānnı; ikrāmı yaǾnį Levĥuǿl-maĥfūž. (125a/10=080/013) 
Hekimoğlu KT: (565a/1) 
Defterler içinde
, kerįm ķılınmış. (565a/1=080/013) 
Manisa KT:  
Muśĥaflarda 
ŝābitdür, kerįmdür Tañrı taǾālā. (435a/6=080/013) 
TİEM 40:  
Kitablar içinde ağırlanmış
. (280b/7=080/013) 
Kur’an: 
O Öğüt sahifeler içindedir. (080/013) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde;  TİEM 73’de aġırlanmış bitiglär ; Anonim KT’de Śuĥūflar ; 
Hekimoğlu KT’de Defterler  ;  Manisa KT’de Muśĥaflar;  TİEM 40 KT’de Kitablar i ağırlanmış 
 “ karşılığı kullanılan sözcüklerden aġırlanmış bitiglär (T.) Śuĥūflar (Ar.+T), Defterler (Ar.+T), Muśĥaflar 
(Ar.) Kitablar ağırlanmış (Ar.+T.) sözcüklerinden meydana gelmiştir. 
4.1.10 Ahsenül Ķaśaś: (ِﺺَﺼَﻘْﻝا َﻦَﺴْﺡَأ) 
Kur’an-ı Kerim içinde yalan, sahtekarlık, aldatma ve eğrilik olmayan, bütünüyle doğru söz ve 
kıssalardan ibarettir.  
 Ar. “ِﺺَﺼَﻘْﻝا َﻦَﺴْﺡَأ“Kıssaların en güzeli”  
Tü. ķıśśalarda körklügräki; ķıśśa ķılmaķnıng körklügrekini; ķıśśalar yaħşısını; hikâyet eylemek görklüregin 
Ar. “ِﺺَﺼَﻘْﻝا َﻦَﺴْﺡَأ “ Tü. Kıssaların en güzeli” Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de
 
ķıśśalarda 
körklügräki; Hekimoğlu KT’de ķıśśa ķılmaķnıng körklügrekini; Manisa KT’de ķıśśalar yaħşısını; TİEM 40 
KT’de hikâyet eylemek görklüregin 
TİEM 73:  
biz  ķıśśa  ķılalım säniñ üzä 
ķıśśalarda körklügräki
 yarlıġ  ıđmaķımız birlä saña bu 
(173v/1) oķıġu ägär ärsä munda öñdün bilmäslerdin. (172r/9=012/003) 
Hekimoğlu KT: Biz  ķıśśa  ķılur miz sening üze, (3) 
ķıśśa  ķılmaķnıng körklügrekini
, munung birle kim 
vaĥy  ķılduķ sening tapa bu Ķurǿānnı. (4) Taķı  ĥaķįķat üze irding aşnusındın, 
ġafillerdin. (226b/2=012/003) 
Manisa KT: Biz  ħaber virür-biz saña yā Muĥammed 
ķıśśalar yaħşısını
 (8) ki saña vaĥy eyledük bu 
Ķurǿān’ı ki bu śūredür; egerçi ki sen andan burun ġāfil-idi-sen (9) bu sūreden hįç 
fikrüñden geçmezdi. (162b/7=012/003) 
TİEM 40:  
(7) Biz hikâyet eylerüz sana, 
hikâyet eylemek görklüregin
, anun-ıla kim vahy eyledük 
sana uşbu Kur’an’ı; dakı bayık oldun (8) andan ilerü ġâfıllardan yaǾnį Yûsuf 
kıssasından. (110b/7=012/003) 
Kur’an: 
Biz, bu Kur’an’ı vahyetmekle sana kıssaların en güzelini anlatıyoruz. (012/003) 

---