431
qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi sahibkarlıq fəaliyyəti növləri ilə
məşğul
ola
bilər.
Təhsil müəssisəsi sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə etdiyi gəlirlərdən sərbəst istifadə
etmək hüququna malikdir. Dövlət təhsil müəssisəsinin sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə etdiyi
gəlirlər bilavasitə təhsilin inkişafına və işçilərin sosial müdafiəsinə yönəldilir.
Təhsil müəssisəsi sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirmək məqsədi ilə qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada hüquqi şəxslər yarada bilər və ya başqa hüquqi şəxslərin
fəaliyyətində
iştirak
edə
bilər.
Keyfiyyə
tsiz
tə
hsilə
görə
vurulan
zə
rə
rin
ödə
nilmə
si
Təhsil müəssisəsində təhsilin dövlət təhsil standartlarına uyğun təşkil olunmaması
nəticəsində təhsilalanların keyfiyyətsiz hazırlığı müəyyən edildiyi halda vurulmuş zərərin, o
cümlədən təhsilalanların başqa təhsil müəssisələrində yenidən hazırlanması üçün zəruri olan
xərclərin həmin təhsil müəssisəsi tərəfindən ödənilməsi barədə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən məhkəmədə iddia qaldırıla bilər. Bu iddia yalnız akkreditasiya olunmuş
təhsil müəssisəsi barədə akkreditasiya xidməti tərəfindən verilən mənfi rəyə əsasən qaldırıla
bilər.
Təhsil
sahəsində
beynəlxalq
ə
laqələr
Təhsil sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi və
tərəfdar
çıxdığı
beynəlxalq
müqavilələr
ə
sasında
həyata
keçirilir.
Təhsil müəssisəsi qanunvericiliyə və özünün fəaliyyət xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq
xarici ölkələrin elm və təhsil müəssisələri, təşkilatları, beynəlxalq qurumlar və fondlarla
birbaşa əlaqələr yarada, əməkdaşlıq haqqında ikitərəfli və çoxtərəfli müqavilələr bağlaya,
təhsil sahəsində fəaliyyət göstərən dövlət və qeyri-hökumət qurumlarına (ittifaqlar, birliklər,
assosiasiyalar və s.) daxil ola və əməkdaşlığın digər formalarını həyata keçirə bilər.
Təhsil müəssisəsi beynəlxalq səviyyəli birgə elm və təhsil layihələrinin hazırlanması,
fundamental elmi tədqiqat və layihə-konstruktor işlərinin, elmi-praktik konfransların,
simpoziumların keçirilməsi, tələbələrin, magistrlərin, doktorantların, müəllimlərin və elmi
işçilərin mübadiləsi, iddia sənədi, patent və ya onlarla bağlı hüquqların özgəninkiləşdirilməsi
və bu qəbildən olan digər fəaliyyətlə müvafiq normativ hüquqi aktlarla müəyyən edilmiş
qaydada
müstəqil
məşğul
olmaq
hüququna
malikdir.
Təhsil müəssisəsinin (xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələri istisna olmaqla) fəaliyyətinin
keyfiyyətini yüksəltmək və beynəlxalq əlaqələrini genişləndirmək məqsədi ilə Azərbaycan
Respublikasının mövcud normativ hüquqi aktlarının tələblərini gözləməklə müstəqil olaraq
xarici tərəfdaşlarla birlikdə ölkə daxilində və xarici dövlətlərdə müştərək struktur bölmələri
(mərkəzlər, filiallar, laboratoriyalar, texnoparklar və s.) yaratmaq hüququ vardır.
Təhsil müəssisəsinin birbaşa beynəlxalq əməkdaşlıq müqavilələrinə dövlət tərəfindən
zəmanət
verilmir.
432
Azə
rbaycan Respublikası və
tə
ndaş
larının xarici ölkə
lə
rdə
, ə
cnə
bilə
rin və
və
tə
ndaş
lığ
ı olmayan şə
xslə
rin Azə
rbaycan Respublikasında tə
hsil almaq hüququ
Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının xarici ölkələrdə, əcnəbilərin və vətəndaşlığı
olmayan şəxslərin Azərbaycan Respublikasında təhsilin hər hansı pilləsində təhsil alması və
ya ixtisas artırması Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə
uyğun olaraq, dövlət tərəfindən müəyyən edilmiş kvota və təhsil müəssisəsinin, hüquqi və
fiziki
şə
xslərin
birbaşa
bağladıqları
müqavilələr
ə
sasında
həyata
keçirilir.
Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının xarici ölkələrdə, əcnəbilərin və vətəndaşlığı
olmayan şəxslərin Azərbaycan Respublikasında təhsil alması qaydaları, xarici ölkələrin ali
təhsil sahəsində ixtisaslarının tanınması və ekvivalentliyinin müəyyən edilməsi
(nostrifikasiyası) qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş
normativ
hüquqi
aktlarla
tənzimlənir.
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulan
hallar istisna olmaqla, əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin Azərbaycan
Respublikasında xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrində təhsil almaq hüququ yoxdur.
Yeni qəbul edilmiş Tıhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu qüvvəyə
minənədək verilmiş elmlər namizədi alimlik dərəcəsi müvafiq sahə üzrə fəlsəfə doktoru
dərəcəsinə bərabər tutulur və aspiranturada təhsil alan şəxs doktorant statusu əldə edir.
Azərbaycan Respublikası hökuməti, Təhsil Nazirliyi, habelə yerli təhsil orqanları
təhsil sistemini idarə edən başlıca subyektlərdir.
Nazirlər Kabineti təhsilin strategiyasını müəyyənləşdirir. Bu məqsədlə Nazirlər
Kabineti aşağıdakı kimi tədbirləri həyata keçirir:
- Təhsil Qanununun, bu barədə müvafiq qanunvericilik aktlarının və sənədlərin
icrasına nəzarət edir;
- təhsil sisteminin idarə olunmasının təşkilat strukturunu müəyyən edir;
- təhsilin mərkəzi dövlət idarə strukturlarını yaradır və onlara rəhbərlik edir;
- dövlət idarəçiliyində olan peşə-ixtisas təhsil müəssisələrini yaradır, yenidən təşkil
edir və ləğv edir;
- peşə-ixtisas təhsili müəssisələri üçün ixtisasların siyahısını təsdiq edir, sosial
sifarişdən asılı olaraq belə ixtisasları açır və bağlayır;
-dövlət təhsil standartlarını təsdiq edir, təhsil barədə qəbul olunan sənədlərin həmin
standartlara müvafiq olmasına nəzarət edir;
-təhsil müəssisələri, onların attestasiyası, akkreditasiyası və lisenziyalaşdırılması
barədə dünya standartına müvafiq olan əsasnamələri təsdiq edir;
-təhsilin inkişafına dair dövlət, həmçinin beynəlxalq proqramlar hazırlayıb həyata
keçirir;
-təhsilin maliyyələşdirirlməsi üçün milli gəlirdən pay ayrılması, təhsillə bağlı
respublika büdcəsinin, təhsilin inkişaf fondlarının formalaşdırılması barədə təkliflər verir;
təhsilin maliyyələşdirilməsinin dövlət normativlərini, təhsil sistemi işçilərinin əmək
haqqının ödənilməsi qaydasını, əmək haqqı minimumunu, güzəşt və imtiyazları, tələbələrin
təqaüdlə təmin olunmasının, digər kateqoriyalardan olan pedaqoci işçilərin, təhsil və tərbiyə
alanların sosial müdafiəsinin norma və qaydalarını müəyyən edir;
- təhsilin inkişafını stimullaşdıran vergi siyasəti yeridir;
-yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin attestasiyasının təşkil olunmasına rəhbərlik edir;