447
Akademiya, tədris, tədris-metodik və elmi-tədqiqat işində aşağıdakı hüquqlara
malikdir:
Akademiyanın Elmi Şurasının qərarı ilə:
- tədris planları işləyib hazırlamaq və təsdiq etmək;
- təhsil müddəti ixtisar edilmiş və ya uzadılmış tədris planları hazırlamaq və təsdiq
etmək;
- müdavimləri sərbət hazırlıq işinə həvəsləndirmək, onların praktiki təhsilini
təkmilləşdirmək məqsədi ilə tədris prosesinin təşkili, o cümlədən tədris məşğələlərinin
müxtəlif növləri nisbətinin dəyişdirilməsi məsələlərini həll etmək;
- öyrənilən fənlərin birləşdirilməsi hesabına sayını ixtisar etmək, bir neçə semestr
tədris olunan fənn üzrə bir imtahan müəyyən etmək;
- müdavimlərə gələcək peşə fəaliyyətinin müasir forma və metodlarını öyrətmək
məqsədilə sərbəst hazırlıq saatları hesabına tədris təcrübəsi tətbiq etmək;
- tədris prosesinin ardıcıllığını, o cümlədən tədris təcrübəsinin keçirilməsi, sessiyaların
sayını və müddətini, semestrlərin başlanması və qurtarması müddətlərini müəyyənləşdirmək;
- yerli şəraitdən, müvafiq tədris-maddi bazasının olmasından asılı olaraq tədris fənləri
üçün ayrılan vaxt hesabına tədris-düşərgə toplanışları və kompleks əməliyyat təlimləri
keçirmək;
- dövlət imtahanlarına daxil edilən ixtisas fənlərini müəyyənləşdirmək;
- elmi bölmələrin fəaliyyətinin səmərəliliyinin təhlili əsasında onların inkişafının və ya
ləğv edilməsinin məqsədəuyğunluğu haqqında qərar qəbul etmək.
Müəyyən edilmiş qaydada:
- ixtisas fənlərinin daha dərindən öyrənilməsi məqsədilə müvafiq kafedraların
təqdimatı ilə yuxarı kursların ayrı-ayrı müdavimlərinə tədris vaxtının yenidən
bölüşdürülməsi hesabına (təhsil müddəti hüdudunda) fərdi hazırlıq planları müəyyən etmək;
- tədris-metodik və elmi-tədqiqat işinin təkmilləşdirilməsinə dair təkliflər hazırlamaq,
lazım gəldikdə onları yuxarı orqanların müzakirəsinə vermək;
- müstəqil olaraq tədris planları və proqramları, metodik göstərişlər, müdavimlər üçün
tapşırıqlar və digər tədris-metodik sənədlər çap etmək;
- tədris və tədris-metodik ədəbiyyat (elmi əsərlərin məcmuələri, elmi və elmi-praktik
konfransların materialları, dərsliklər və dərs vəsaitləri) nəşr etmək, başqa ali məktəblərlə
ə
laqə saxlamaq;
- digər nazirliklərin və baş idarələrin tədris müəssisələri və elmi-tədqiqat idarələri ilə
yaradıcılıq əməkdaşlığı haqqında müqavilələr bağlamaq və təsdiq etmək;
- məşğələlərin keçirilməsi üçün əmək haqqının saathesabı ödənilməsi şərti ilə digər ali
məktəblərdən alimlər və yüksək ixtisası mütəxəssislər cəlb etmək;
- öz xərcini ödəmə əsasında Akademiyaya daxil olmaq üçün kurslar təşkil etmək;
- elmi, elmi-praktik və metodik konfranslar (müşavirələr, toplanışlar, seminarlar)
keçirmək;
- respublikanın və başqa ölkələrin digər tədris müəssisələri, elmi-tədqiqat idarələri,
elmi və elmi-texniki cəmiyyətləri ilə tədris və elmi ədəbiyyat nəşrləri mübadiləsi keçirmək.
Ə
saslı tikinti, əsaslı təmir, maliyyə fəaliyyəti, əmək və əmək haqqı sahəsində
Akademiyanın hüquqları qüvvədə olan qanunvericiliklə və Azərbaycan Respublikası D N-in
normativ aktları ilə tənzim edilir.
448
N Ə T C Ə
Qəbul edilmiş normalara görə təhsil sahəsində islahat-bu sahədə dövlət siyasətinin
ə
sas prinsiplərinə uyğun təhsilin məqsəd və vəzifələrini həyata keçirmək mexanizmini
müəyyən edir. Təhsil sistemi şəxsiyyətin formalaşması, elmin, mədəniyyətin inkişafı və işçi
qüvvəsinin təkrar istehsalı kimi mühüm vəzifələri həyata keçirməlidir.
Artıq müstəqillik əldə edən Azərbaycan Respublikası təhsil sahəsində çox iş görülmüş,
bu sahəni əhatə edən normativ-hüquqi aktlar qəbul etmiş və bunun nəticəsində də böyük
nailiyyətlər əldə olunmuşdur.
Göstərilənlərin əhmiyyəti elə ondadır ki, təhsil sahəsi cəmiyyətin bütün üzvlərini əhatə
edir. Bəs bu sahədə dövlət idarəetməsi necə həyata keçirilir?
Mövzunun birinci sualında təhsil sahəsində dövlət idarəetməsinə anlayış verərkən,
onun ölkənin, cəmiyyətin həyatının, fəaliyyətinin mühüm bir sahəsi olduğunu qeyd etdik.
Burada həm də təhsil sahəsinin təşkilati-hüquqi əsaslarını göstərdik.
Bu sualda təhsil qanunvericiliyinə daxil olan normativ-hüquqi aktlar, təhsil
qanunvericiliyinin vəzifələri, eləcə də bu sahənin idarə edilməsi haqqında qeyd olundu.
Nəhayət birinci sualda aydın oldu ki, Təhsil Nazirliyi təhsil sisteminin mərkəzi idarəetmə
orqanı olmaqla təhsil sahəsində vahid dövlət siyasəti hazırlanmasında iştirak edir və onun
həyata keçirilməsini təmin edir, təhsil qanunvericiliyinin icrasına və təhsilin dövlət
standartlarına riayət edilməsinə nəzarət edir.
Mövzunun ikinci sualında Azərbaycan Respublikasında ali və orta ixtisas təhsili
proqramlarının ali təhsil müəssisələri tərəfindən həyata keçirilməsini göstərdik.
Digər tərəfdən mövzumuzun ikinci sualının açıqlanmasında təhsil müəssisələrinin
növləri və onların fəaliyyətinə rəhbərliyin həyata keçirilməsi formalarını açıqladıq.
Ə
n nəhayət mövzumuzun ikinci sualında ali təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinə ümumi
rəhbərliyi həyata keçirən ali təhsil müəssisələrinin Elmi Şuralarının aparıcı rolun olmasını
qeyd etdik.
Mövzunun üçüncü sualında isə bir misal kimi, daxili işlər orqanlarının ali hüquq
təhsilli mütəxəssislərə olan tələbatını ödəyən, hüquqi təbliğat, daxili işlər orqanlarının şəxsi
heyəti və əhali arasında elmi-nəzəri bilikləri yayan, öz fəaliyyətlərində Azərbaycan
Respublikasının və D N-in normativ aktlarını, eləcə də öz nizamnaməsini rəhbər tutan Polis
Akademiyası haqqında hüquqi biliklər əldə etdiniz.
Bütün bu mövzunun köməkliyi ilə əldə etdiniz hüquqi biliklər sizin hüquqşünas kimi-
ali hüquq təhsilli mütəxəssis kimi for malaşmağınızda köməkçiniz olacaqdır.
Mövzunun əhəmiyyətini tam dərk etmək məqsədi ilə isə halqımızın ümum milli lideri
H.Əliyevin sözlərini qeyd etmək daha vacibdir: “Təhsil sahəsi xalqın bu günü, millətin,
dövlətin gələcəyi üçün ən vacib bir sahədir”.
MÖVZU №
22. “ VERG VƏ
GÖMRÜK SAHƏ
LƏ
R NDƏ
DÖVLƏ
T DARƏ
ETMƏ
S ”.
P L A N: