Microsoft Word Jurnal 1 13 ed doc

Fəlsəfə və sosial-siyasi elmlər – 2013, № 1
 
 
 
 
6
ləri təhlil olunur və onların ideyalarının müasir gəncliyin formalaşmasında 
müsbət və mənfi təsir imkanları nəzərdən keçirilir.  
Müasir Qərb fəlsəfi cərəyanlarının təməlində dayanan iki əsas fikir 
tendensiyası: pozitivizm və fenomenologiyanın araşdırlması və Qərb düşün-
cəsi kimi təqdim olunan bir sıra araşdırmaların hansı universal ideyalara 
söykənməsi məsələsi də xüsusi aktuallıq kəsb edir. Belə ki, bir çox tədqi-
qatçılar  Şərq və  Qərbin dialoqundan danışarkən sanki iki fərqli mənbədən 
gələn fikir və ənənələrin yaxınlaşdırılmasına çalışırlar. Xatırlatdığımız mə-
qalədə isə  əslində müasir Qərb düşüncəsinin təməlində  də çox güclü Şərq 
motivlərinin dayandığı və beləliklə dialoq üçün əlverişli bir genetik təməlin 
olduğu vurğulanır.  
Vatikanın Lateran Universitetinin professoru Françesko Alfierinin 
Edit Şteynin ekzistensial fəlsəfi görüşlərinə həsr olunmuş kitabına Dos.Dr. 
Marsella Serafininin (Perucca, İtaliya) yazdığı rəyin də məhz bizim jurnal-
da işıq üzü görməsi,  bir tərəfdən, juranlımızın beynəlxalq nüfuzunun art-
masına, digər tərəfdən də, Bakının mədəniyyətlərin görüş  məkanı kimi 
özünü təsdiqləməsi istiqamətində daha bir addım atılmasına dəlaət edir. 
Professor Françesko Alfierinin kitabı da müxtəlif dinlər və ideyaların 
yaxınlaşmasına xidmət edir. Burada söhbət katolik məzhəbini qəbul etmiş 
bir yəhudi tədqiqatçısının xatirəsinin yad edilməsindən və fenomenologi-
yanın bir fəlsəfi cərəyan kimi formalaşmasında müxtəlif xalqların nümayən-
dələrinin birgə  fəaliyyətindən gedir. Yəni fəlsəfə bütün dinlərə qarşı tole-
rantdır. Və  fəlsəfə  məbədinin tikilməsində müxtəlif dinlərin və millətlərin 
nümayəndələri birgə iştirak edirlər. Əksinə, hər hansı bir fəlsəfi təlim və ya 
əsər dini ayrıseçkilik yaradırsa, deməli o, fəlsəfədən daha çox, ideologiyaya 
aiddir. 
“Mədəniyyət və sivilizasiya” adlı  məqalə  də  nəzəri təhlil olmaqdan 
əlavə, müxtəlif xalqlar və dinlər arasında əlaqələrin nəzəri-fəlsəfi əsaslarının 
öyrənilməsinə  həsr edilmişdir. Müəllif göstərməyə çalışır ki, yəhudilərin 
ayrı, xristianların ayrı, nəhayət, müsəlmanların da ayrı sivilizasiyası yoxdur. 
Bir sivilizasiya var və o, bütün bəşəriyyətə məxsusdur. Ona görə də, müəllif 
sivilizasiyaların deyil, mədəniyyətlərin dialoqundan bəhs etmək lazım 
olduğunu əsaslandırır.  

---

Redaksiya Şurasından 
 
 
 
7
Təkcə jurnalda dərc olunan məqalələr yox, həm də keçən müddət ər-
zində filosofların həyatında baş vermiş bir sıra hadisələlər, beynəlxalq miq-
yaslı  fəlsəfi forumlar xalqların və  mədəniyyətlərin yaxınlaşması sahəsində 
mühüm hadisələr kimi dəyərləndirirlir. “Elmi-fəlsəfi həyat” rubrikasında fi-
losoflarımızın beynəlxalq elmi əməkdaşlığından bəhs edilir. Azərbaycan fi-
losoflarının Afinada XXIII Ümumdünya Fəlsəfə Konqresində  iştirakı  və 
müxtəlif ölkələrin filosofları ilə əməkdaşlıq yaradılması istiqamətində atılan 
addımlar da jurnalımızın bu sayının əsas mövzularından biridir.   
Bu nömrədə həmçinin ənənvi rubrikalarımızdan olan “Fəlsəfi esselər” 
və  “Fəlsəfi etüdlər” bölməsində bir sıra yeni fəlsəfi ideyalar oxucuların 
müzakirəsinə təqdim olunmuşdur.  
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
8
 
 
 
Fəlsəfə tarixi 
 
 
 
  
Philosophy of Returning:  
Spiritual Sources of Turkic World  
 
 
A.N. Nysanbayev
∗
 
     N.L. Seitakhmetova
∗∗
 
 
 
Introduction 
Nostalgia for philosophic origins is now a ‘subject of our times’, how-
ever forgetting your own ‘origin’ is also a subject of our times. If we run an 
eye over milage of Kazakhstan’s philosophy it can be divided into two 
periods: philosophy of recovering itself and philosophy of discovering itself 
and they both can be treated as a discourse of depersonalized philosophy 
which still goes on in the modern world. 
 
Philosophy of human being’s education: tradition of 
spirituality 
Long history of development of a philosophic thought in Kazakhstan 
seemed in historic and philosophic heritage of peoples of the USSR as phi-
                                                 
∗
 Member of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, PhD, 
professor, advisor to Director of the Institute of Philosophy, Political Science and Religion 
Studies of the Ministry of Education and Science of the RK, Almaty. 
∗∗
 Associate member of the Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, PhD, 
professor, chief research associate of the Institute of Philosophy, Political Science and 
Religious Studies of the Ministry of Education and Science of the RK, Almaty. 

---

Fəlsəfə tarixi 
 
 
9
losophy of Enlightenment and enlightened mind which on the whole posed 
no philosophic threat to the enlightening Soviet philosophic context. Indeed, 
many philosophic systems of Kazakhstan’s thinkers in a rationalistic para-
digm of philosophy were extremely limited and fit well into patterns of ra-
tional comprehension and interpretation of the world. Kazakh philosophic 
thought represented for instance by an enlightening paradigm of Altynsarin 
of course run beyond compliance with general purposes of the Soviet En-
lightenment when efforts were made to interpret its concepts of cultural so-
vereignty, religious education, concept of preserving traditions and such 
spiritual origin in which representatives of different philosophic views today 
try to find their own cultural roots. 
Altynsarin probably was not quite suitable due to his philosophic ref-
lection on educational and enlightening problems and a message to traditio-
nalists who would be accused of conservatism. It was necessary to keep 
your origins, keep philosophic past in a historic retrospect of memory so 
that later it would be possible to avoid
 
oblivion of a philosophic origin and 
not to glean what had been lost due to a powerful urge to break up with tra-
dition as a menacing force was seen in it that was capable of entailing 
cultural and philosophic backwardness due to which it was possible to find 
yourselves allegedly on the sidelines of the world philosophic life. How-
ever, it is interesting to note how stories about the Japanese preserving their 
ancient legends and traditions, how they used to till and still till their tradi-
tion from century to century invoked admiration and respect in the soviet 
period of our life. Japanese Man'yōshū, the Pillow Book, all kinds of Mono-
gotari used to hit by their depth and individuality; it was a different world 
where the past and the present day were linked by a single thread. However, 
for some reason it was good only for Japan and not for us since we had to 
derive inspiration from a universal source where neither individuality nor 
traditional uniqueness had place. We were delighted with stories about saku-
ra, Bushido, Zen. That almost fairy and metaphoric philosophizing had what 
we had been deprived of, i.e. philosophizing of our souls. Meanwhile, a 
story about a fifteenth stone in the rock garden of Ryōan-ji Temple entirely 
seemed a expression of unique culture of Japan and incomprehensibility of a 

---