Microsoft Word lisonut-tayr ziyouz com doc

 
CIX 
Hudhudning javobi 
Hudhud dedi: 
— Ey ishing yonish va kuyishdan iborat bo'lgan! Ko'nglingga majoziy ishq o't solibdi. 
Sen haqiqiy ishqdan yiroq tushibsan. Dilingni ayriliq dog'i o'rtabdi. Ko'ngling asl yo'ldan 
chekinib, so'qmoqdan yurishni savob deb bilibdi. Tiriklik chashmasidan bebahra qolib, 
iflos ko'lmakdan tashnalikni qondirmoqchi bo'libsan. Ko'ngling porloq durdan g'ofil qolib, 
oddiy bir shudring sari moyillik ko'rsatibdi. Gsmonda charaqlagan quyoshdan yuz o'girib, 
sham va mash'al nurini qabul etibsan. Zohiriy shakldan firib topib, ma'ni jamolidan 
benasib qolibsan. Yuz balg'am va qondan oroyish topgandan keyin, tashqi husnning ishi 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy 
www.ziyouz.com
кутубхонаси
59
nima ham bo'lar edi?! Chigil hurining yuzini ne uchun vasf etasan? Undagi oqu qizillik 
balg'am va qon tufayliku! Tashqi go'zallikning vafosi yo'qdir, u doim birdek va abadiy 
emasdir. Shu sababli u oshiq va shaydo .bo'lishga, ishqidan rasvo bo'lishga arzimaydi. 
Agar kimda-kim boqiy go'zallikka ega emas ekan, undagi go'zallik birovdan muvaqqat 
tilangandir. Agar bu kun chiroyli ko'rinib, ertasiga xunuk bo'lsa, bunday go'zallik yoqimli 
hisoblanmaydi. Sen shunday barkamol husn egasini sevgilki, uning quyoshi hech qachon 
zavol topmasin. Agar uning sen kabi yuz tuman ming oshig'i bo'lsa ham, ular unga 
oshiqlikka loyiq emasdirlar. Unga ishq ahlining har biri yuz jonini fido qilsa ham ozlik 
qiladi. Chunki uning husni bundaylarning yuz mingiga arziydi. 
 
CX 
Hikoyat 
Arastuning bir shogirdi bolib, ustozining har bir darsida hozir bo’lar edi. Donishmand 
faylasuf unga alohida ehtirom ko'rsatib, barcha shogirdlaridan ortiq hurmatlar edi. 
Yoshlik chog'idan yonida ulg'aytirib, unga o'zida bor maxfiy ilmlarni o'rgatgan edi. U 
olimning to'rt yuz yirik donishmandi orasida barchasidan ortiq bolib, faqat Arastudan 
kam edi. 
Donishmand o'zicha mazkur shogirdini kelajakda Iskandarga yaqin mulozim etishni 
xayol qijardi. O'zim bir yoqqa ketsam, u lskandar huzurida farzandim kabi o'rnimni 
bosadi, deb o'ylardi. Xullas, bu shogird hikmat bobida yuksaklikka erishib, hatto 
yig'inlarda Aflotun bilan ham bahslashadigan darajaga yetdi. 
Kunlardan bir kuni u ko'chadan o'tib ketayotgan edi, nogahon birovning ishqi uning 
ko'ngli tomon yo’l topdi. Kofirlar ibodatxonasidan chiqqan bu go'zal oy yuzli va 
kumushbadan, toshyurak kofirlar kabi zolim bolib, noz bilan yuz dinni talon-toroj etuvchi 
va hikmat ahlini zoru shaydo qilgudek nihoyatda chiroyli qiz edi. 
Faylasuf shogird uning domiga giriftor bo'lganidan so'ng, ko'ngli unga oshiqi zor 
bo'ldi. Vasliga yetishmoqqa bel bog'lab, oraga kishilar qo'ydi. Va nihoyat, ko'p molu 
mablag' sarflab, u dilraboni o'ziga moyil qildi hamda o'z nikohiga oldi. Bu but (qiz) vasli 
qo'liga kirgach, xuddi kofirlar kabi butparast bo'ldi, ya'ni u go'zal qiz oldidan nari 
ketmadi. Kechayu kunduz ko'zini undan olmasdan, unga maftun bo'lib, kitobga qaramay 
qo'ydi. U go'zal mahvashga shu qadar mubtalo bo'ldiki, hattoki ustozidan saboq olishni 
ham esidan chiqardi. 
Ustoz uning bu holga tushganini ko'rib, nasihat yo'li bilan chorasini topmoq istadi. 
Ko'p pand-nasihatlar qildi, ammo bu nasihatlar baloning oldini olishda yordam bermadi. 
Ustoz qarasa, ilmu hikmatlari zoye' bo'lib, necha yillik chekkan zahmatlari bekor 
ketmoqda. Benazir faylasuf har qancha o'ylab ko'rmasin, bu dardni davolashning ilojini 
topa olmadi. Oxiri maxfiy chora qo'llab, u go'zalga kuchli bir dori berdi. Go'zal dorini 
ichgach, ohu fig'on tortgancha yiqildi, ahvoli vaqt o'tgan sayin tobora yomonlasha 
boshladi. 
Yigit uni tuzatish uchun turli choralar qo'llab ko'rdi, ammo ular hech bir foyda 
bermadi, sanam kasallikdan tuzalmadi. Bu mushkilotga mubtalo bo'lgan yigit chora 
topmoqqa ojiz qolgach, ustozi huzuriga g'amgin bir holda kirib bordi. U boshini malomat 
bilan quyi solgancha, ko'p hijolat chekib, o'z holini bayon qildi. Ustoz shogirdining bu xil 
ehtiyojmandligini ko'rib, davolash uchun bemor qoshiga keldi. U shogirdiga dedi: 
.— Tur, sen bugun xizmatga bor. Iskandarga qulligingni bajo keltir. Men bemoringni 
davolab, parivash yoringni, tuzataman. 
Shogird ustoz so'zlarini qabul qilib, yo'lga ravona bo'ldi. 
Ustoz kasalni davolashga kirishdi. U me'dani tozalaydigan behad kuchli bir dori 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy