Microsoft Word m vzu docx

Su  kəməri  sistemi  işləyərkən  suya  tələbat  məhdudlaşdırılmır.  Su  ehtiyatı  qablarının 
tutumu hesablama yolu ilə təyin edilir. Bu qablar adətən, axarlı olmalı və iki sutka ərzində 
suyun  tamamilə  təzələnməsini  təmin  etməlidir.  Sığınacaqlarda  vaqon  tipli  unitazlar  tətbiq 
edilərkən su ehtiyatını hər adam üçün 
sutkada 5 litr
 hesablamaq lazımdır. 
Sığınacaqlardakı 
tibb  məntəqəsi otaqları
 su kəməri şəbəkəsindən işləyən əlüzyuyanlarla 
avadanlıqlaşdırmalıdır.  
Şə
bəkədə  su  kəsilən  hallar  üçün  səyyar 
ə
lüzyuyan  cihazlar  qoyulmalı  və  onlar  üçün 
sutkada 10 litr
 hesabı ilə su ehtiyatı nəzərdə tutulmalıdır. 
Hər bir sığınacaqda tullantı sularını xarici şəbəkəyə axıtmağa imkan verən kanalizasiya 
sistemi  olur.  Mühafizə  qurğusu  çox  dərində  yerləşdirilərkən  maye  vurucu  stansiya 
düzəldilir. 
Giriş  yolları  daldalanan  insanlaran  əsas  hərəkət  istiqamətləri  nəzərə  alınmaqla 
sığınacağın  əks  tərəflərində  yerləşdirilməlidir.  Tutumu  600  nəfərədək  olan  sığınacaqlarda 
qəza çıxış yolu qoruyucu başlıqları şaquli quyu (şaxta) şəklində düzəldilir və lağım vasitəsi 
ilə sığınacağa birləşdirilir. 
 
Müxtəlif bina və tikililər nüfuzedici radiasiyanın təsirni müxtəlif səviyyədə azaldır: 
 
Tikililərin növü 
Radiasiyanın təsirnin azalması 
səviyyəsi 
Taxta evlərin birinci mərtəbələri  
2-3 dəfə 
Daş evlərin birinci mərtəbələri  
10 dəfə 
Çoxmərtəbəli evlərin yuxarı mərtəbələri (ən 
üst mərtəbə istisna olmaşla)  
50 dəfə 
Çoxmərtəbəli evlərin zirzəmilərinin orta 
hissəsi 
500-1000 dəfə 
 
Ə
n əlverişli yer daş binaların əsas divarları ilə əhatə olunmuş dəhlizlərdir. 
 
Sadə sığınacaqlar. 
Müasir  silahlardan  ən  etibarlı  mühafizə  vasitəsi  sadə  sığınacaqlardır.  Onlar  zərbə 
dalğasının  və  radioaktiv  şüalanmanın  təsirini  zəiflədir,  işıq  şüalanmasından  və  dağılan 
binaların qırıntılarından mühafizə edir, bilavasitə paltara və dəriyə radioaktiv, zəhərləyici və 
yandırıcı maddələrin düşməsinin qarşısını alır. Sadə sığınacaqların iki növü olur: üstü açıq 
və üstü örtülü. 
Sadə açıq sığınacaqlar – üstü açıq yarğanlardır, dərinliyi 180-200 sm, eni yuxarı hissədə 
100-120 sm, dibində 80 sm-dir, giriş sığınacağın şaquli oxuna 90
0
 meylli olur. 
Sığınacağın uzunluğu hər adama 0,5 m hesabı ilə müəyyən edilir. 
Üstü  örtülü  sadə  sığınacağın  dərinliyi  2  m-ə  qədər,  eni  yuxarı  hissədə  1-1,2  m,  aşağı 
hissədə  -0,8  m  olur,  tutumu  isə  10-50  nəfər  olur.  Belə  sığınacaqlar  bir-birinə  düz  bucaq 
altında nisbəti ilə yerləşir. 
Zərbə dalğasının zədələyici təsirini zəiflətmək üçün sadə sığınacaqlar kəsik-kəsik və ya 
ziqzaq xət üzrə qazılır. Nəzərə almaq lazımdır ki, örtülü sadə sığınacaqlar belə zəhərləyici 
və bakterioloji vasitələrdən mühafizəni təmin etmir. 
Onlardan  istifadə  etdikdə  fərdi  mühafizə  vasitələrini  geyinmək  lazımdır:  açıq  növlərdə 
həm  tənəffüs  üzvlərini,  həm  də  dərini  mühafizə  vasitələrini,  qapalı  növlərdə  isə  yalnız 
tənəffüs üzvlərini mühafizə vasitələrini geyinmək lazımdır. 
 
Fərdi mühafizə vasitələri (FMV) 
 

---

Müasir    qırğın    silahlarından    mühafız
daldalandırılması,  təhlükəli  sah
mühafızə  vasitələrindən  vaxtında  v
malikdir.  
Bu mühafizə vasittələrindən istifad
və ya bakterioloji silah işlədilərk
müəyyən  müddət  radiaktiv  madd
vasitələriə  (BV)  zəhərlənmiş  sah
işiəri aparmalı olacaqlar.  
 
Fərdi mühafızə vasitələri bunlardan ibar
- tənəffüs orqanların mühafiz
- dəri səthinin miihafizə vasit
- tibbi mühafızə vasitələri. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tənəffüs  orqanlarını  mühafiz
- əleyhqazlar; 
- respiratorlar; 
- toz əleyhinə parça maska PTM
- pambıq-tənzif sarğı (VMP);
- “Lepestok” tipli ən sadə vasit
 
Ə
leyhqaz  nəfəs  orqanlarını,  gözl
bioloji maddələrdən, işıq şualanmasının t
Ə
leyhqazların aşağıdakı növl
 
- Mülki əleyhqazlar-  QP-5, QP
- Uşaq əleyhqazları-  DP-6, DP
- Sənaye əlneyhqazları. 
ın    silahlarından    mühafızə    məqsədilə    əhalının    mühafız
li  sahələrdən  köçürülməsi  ilə  yanaşı, f
n  vaxtında  və  düzgün  istifadə  etməsi  də  çox  vacib 
n istifadə ediməsi lüzumu onunla izah edilir ki, nüv
rkən əhali, qoşunlarn, mülki müdafiə d
t  radiaktiv  maddələr  (RM),  zəhərləyici  maddələr  (ZM),  yaxud  bakterial 
ş
  sahələrdə  və  ya  atmosferdə  qalmalı,  ya  da  burada  xilasetm
ri bunlardan ibarətdir:  
ffüs orqanların mühafizə vasitələri;  
vasitələri;   
ffüs  orqanlarını  mühafizə  vasitələrinə aiddir: 
parça maska PTM-1; 
ı (VMP); 
vasitələr. 
Ə
leyhqazlar 
s  orqanlarını,  gözləri  və  insanın  üz  hissəsini  radioaktiv,  z
ualanmasının təsirindən və yandırıcı maddə
ıdakı növləri mövcuddur: 
5, QP-5M,QP-7, QP-7V. 
6, DP-6M, PDF-7, PDF-7D, PDF-7Ş.  
halının    mühafızə  qurğularında  
ş
ı, fərdi mühafizə və tibbi 
çox  vacib  əhəmiyyətə 
si lüzumu onunla izah edilir ki, nüvə, kimyəvi 
dəstələrinin şəxsi heyəti 
r  (ZM),  yaxud  bakterial 
qalmalı,  ya  da  burada  xilasetmə 
sini  radioaktiv,  zəhərləyici  və 
ə
lərdən qoruyur. 

---