Microsoft Word Мажмуа Фалсафа лотин doc

Mantiqiy bilish 
- inson borliqni aqliy bilishidir. 
Haqiqat 
- inson bilimlarida borliqning to’g’ri in’ikos etishi, predmet va 
hodisalar asli qanday bo’lsa ularni inson o’z miyasida huddi shunday in’ikos 
ettirgan bilimlaridir. 
Nisbiy haqiqat 
- borliqdagi narsa va hodisalar to’g’risidagi taxminan to’g’ri, 
lekin to’liq bo’lmagan, bilish jarayonimizda tuzatilib, to’ldirilib boriladigan 
bilimlardir. 
Mutlaq haqiqat 
- borliqdagi narsa va hodisalar haqidagi to’liq aniq 
mukammal bilimlardir. 
Kuzatish 
- harakat o’zgarish va rivojlanishdagi ma’lum ob’ektni tabiiy 
sharoitda u qanday bo’lsa, shu holicha diqqat bilan, belgilangan vaqt ichida, 
ma’lum maqsad asosida ko’zdan kechirib borishdir. 
Eksperiment 
- o’rganilayotgan predmet yoki hodisani o’z holicha, lekin 
sun’iy yaratilgan sharoitda kuzatishdir. 

---

152 
Analiz 
- bir butunni qismlarga, bo’laklarga, tomonlarga va elementlarga 
ajratib, ularning har biri nima ekanligini bilishdir. 
Sintez 
- analiz tufayli ajratilgan bo’laklar tomonlar, qismlar, elementlarni 
o’zaro biriktirib, ularni bir butun holiga keltirishdir. 
Umumlashtirish 
- tadqiqot olib borilayotgan bir qancha predmet yoki 
hodisalarga xos bo’lgan tomonlari, xususiyatlari va xossalarini fikrda e’tibordan 
soqit qilib, tadqiqot uchun zarur bo’lgan birorta belgi yoki xususiyatni mavhum 
holatga keltirishdir. 
Konkretlashtirish 
- oldingi butun belgi va xususiyatlarni yana predmet yoki 
hodisalar bilan bog’lab shu predmet yoki hodisa haqida aniq bir fikr hosil qilishdir. 
Induksiya 
- tadqiqotchi o’z tafakkuridan tekshirayotgan predmet yoki 
hodisalar to’g’risidagi bir qancha juz’iy faktlardan, ular haqidagi ayrim bilimlardan 
umumiyroq bilimni hosil qiladi.