-Şəhərlərdə, rayonlarda, kənd və qəsəbələrdə -müvafiq icra hakimiyyəti başcıları
və onların nümayəndələri;
-təsərrüfat birliklərində və obektlərdə -onların rəhbərləri və sahibkarları.
Mülki müdafiənin vəziyyəti üçün həmin şəxslər tam məsuliyyət daşıyırlar və
bu, onların vəzifə borcuna daxildir. Onların rəhbərliyi qərargah, xidmətlər və başqa
dövlət orqanları vasitəsilə yerinə yetirilir.
Mülki müdafiə tədbirlərini planlaşdırmaq, həmin plandan irəli gələn
vəzifələrin yerinə yetirilməsini təşkil etmək və onların icrasına nəzarət üçün
yerlərdə mülki müdafiə qərargahları yaradılır. Mülki müdafiə sistemində təsərrüfat
obyektləri (müəssisələr) mühüm yer tutur. Təsərrüfat obyektləri (müəssisələr)
mülki müdafiənin təşkilində vacib rola malikdir və əsas mərhələdir.
Bütün mülki müdafiə tədbirlərinin bünövrəsi məhz burada qoyulur. Obyekt
dedikdə idarə, müssisə, təhsil müəssisəsi və digər müəssisələr nəzərdə tutulur.
8.Azərbaycan Respublikasının FHN-nin Mülki Müdafiə üzrə əsas vəzifələri.
Mülki müdafiə üzrə dövlət funksiyalarını Azərbaycan Respublikasının Fövqəladə
Hallar Nazirliyinin orqanları yerinə yetirir. Buraya bütün idarəetmə orqanları,
müxtəlif mülkiyyət formalarına aid olan birliklər, müəssisələr, idarələr, təşkilarlar
və digər obyektlər, onların qüvvə və vasitələri daxildir. Onlar sülh və fövqəladə
hallarda respublikanın bütün ərazisində mülki müdafiə tədbirlərinin yerinə
yetirilməsini təşkil edirlər.
-fövqəladə halların nəticələrindən əhalinin və təsərrüfat obyektlərinin mühafizə
edilməsi;
-sülh və müharibə dövrlərində admların həyatı, sağlamlığı üçün təhlükə yarandığı
barədə və belə şəraitdə davranış qaydaları haqqında əhalinin vaxtında xəbərdar
edilməsi;
-fövqəladə halların nəticələri aradan qaldırılarkən qəza-xilasetmə və digər
təxirəsalınmaz işlərin təşkili və yerinə yetirilməsi;
-FHN-nin orqanlarının rəhbər heyətinin, idarəetmə orqanları və qüvvələrinin
fövqəladə hallarda mühafizəyə və fəaliyyət üsullarının əhaliyə öyrədilməsinin
təşkili;
-sülh və müharibə dövrlərindəki fövqəladə hallarda təsərrüfat sahələrinin,
müəssisələrinin, idarə və təşkilatların sabit fəaliyyətinin təmin olunmasına
yönəldilmiş tədbirlərin, xüsusən də mülki müdafiənin mühəndis -texniki və digər
tədbirlərin hazırlanmasında, həyata keçirilməsində iştirak etməkdir.
Sadalanmış vəzifələrin hamısı vacibdir və kompleks həll edilməlidir.
9. Sülh mənşəli Föqəladə hallarda fəaliyyət göstərən Dövlət sistemi və
və
zifə
lə
ri.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1992-ci il 30 aprel tarixli 239 saylı
qərarı ilə “ Fövqəladə halların qarşısının alınması və belə hallarda fəaliyyət üzrə
Azərbaycan Dövlət Sistemi” yaradılmış, onun tərkibini, vəzifələrini, fəaliyyət
qaydalarını müəyyən edən Əsasnamə və digər normativ sənədlər təsdiq edilmişdir.
Bu sistem ərazi üzrə Respublikanın bütün şəhər, rayon və digər yaşayış
məntəqələrini; təsərrüfat sahələri üzrə isə bütün nazirlikləri, dövlət komitələrini,
baş idarələri və hər cür iqtisadiyyat obyektlərini əhatə edir.
Səlahiyyət dairələrinin vəvifələri bunlardır:
-ətraf mühitdə və təhlükə potensiallı obyektlərdə müşahidə və nəzarəti təşkil
etmək;
-yarana biləcək vəziyyəti proqnozlaşdırmaq və qiymətləndirmək;
-fövqəladə hadisələrın qarşısını almaq üçün profilaktik tədbirlər görmək;
-fövqəladə halların qarşısını almaq və nəticələrini zəiflətmək məqsədilə profilaktik
tədbirləri görmək, xilasetmə işləri aparmaq üçün qüvvələr hazırlamaq, zərər
çəkmiş əhaliyə yardım üçün lazımı maddi-texniki vəsait ehtiyatları yaratmaq;
-fövqəladə hallar barədə xəbər və məlumatların bütün əhaliyə vaxtında
çatdırilmasını təmin etmək;
-fövqəladə hadisələrin aradan qaldırılması işini təşkil etmək və ona rəhbərlik
etmək.
Qeyd etmək lzımdır ki, fövqəladə komissiyalar daimi fəaliyyət göstərən
komissiyalardır; onlar həmişə hazır olmalı, lazım gəldikdə dərhal fəaliyyəti təşkil
etməlidirlər.
10. Mülki Müdafiə xidmətləri, qüvvələri, onların təyinatı və yaradılması.
Mülki müdafiə qüvvələri mülki müdafiənin qoşun hissələrindən, ştatlı qəza-
xilasetmə dəstələrindən, hərbiləşməmiş mülki müdafiə dəstələrindən, həmçinin
nazirliklərin, baş idarələrin və icra hakimiyyəti başçılarının tabeliyində qalmaqla
xüsusi mülki müdafiənin vəzifələrinin yerinə yrtirilməsinə cəlb olunan müxtəlif
dəstələrdən, təşkilatlardan və idarələrdən ibarətdir.
Mülki müdafiə qüvvələri FH-in nəticələrini aradan qaldırarkən QX və DT yerinə
yetirmək, bu işləri təmin etmək, eləcə də mülki müdafiə üzrə başqa vəzifələri icra
etmək üçündür. Mülki müdafiə qüvvələrinin əsasını hərbiləşməmiş dəstələr təşkil
edir. Bunlar sülh və müharibə vaxtı yerinə yetiriləsi tədbirlərdə iştirak edən mülki
müdafiə qüvvələrinin sayca ən böyük hissələridir.
Xatırladaq ki, mülki müdafiə dəstələri ərazi –istehsalat prinsipi üzrə Naxçıvan
Muxtar Rspublikasında, rayonlarda, şəhərlərdə, obyektlərdə və yaşayış
məntəqələrində yaradılır.
Mülki müdafiə dəstələri tabeliyinə və məqsədinə görə aşağıdakı növlərə bölünür:
Tabeliyinə görə - ərazi dəstələri və obyekt mülki müdafiə dəstələri.
Yerinə yetirdikləri vəzifələrə görə - obyektlərdə ümumi məqsədli mülki müdafiə
dəstələri, xidmət dəstələrin (xüsusi məqsədli dəstələr), kimyəvi təhlükəli
obyektlərdə isə ixtisaslaşdırılmış dəstələr yaradılır.
Ümumi məqsədli dəstələr zədələnmə ocağında xilasetmə işləri aparmaq, təbii
fəlakətlərin və istehsalat qəzalarının nəticələrini aradan qaldırmaq üçün nəzərdə
tutulur.
Mülki müdafiə xidmət dəstələri – xüsusi təyinatlı dəstələr kəşfiyyat, tibbi yardım,
yanğınsöndürmə, rabitə, dozimetrik və kimyəvi nəzarət və s. xidmət dəstələri
sayılır.
11.Sülh dövründə
ki Fövqə
ladə
Hallar və
Dövlə
t sisteminin müxtə
lif rejimdə
iş
fə
aliyyə
ti.