erih fromis socialur xasiaTTa tipologia
77
luri gamocdileba. igi adamianuri pirovnebis mxolod poten-
ciaa. Semdgomi cxovrebis manZilze ki xdeba socialuri rolebi-
sa da kulturis garkveuli sistemis SeTviseba. ganviTarebis
sxvadasxva etapze gansxvavebul socialur meqanizmebs gaaCnia
gadamwyveti mniSvneloba. socialuri garemos sxvadasxva ele-
mentis (socialur-ekonomikuri pirobebis, kulturuli gare-
mocvis, ojaxis, skolis, TanatolTa jgufis, masmediisa da a.S.)
mniSvneloba araerTgvarovania socializaciis procesis sxva-
dasxva stadiaze, agreTve, sxvadasxva sazogadoebaSi da sazoga-
doebis ganviTarebis sxvadasxva etapze.
socializacia aris individis mier socialuri gamocdile-
bis SeTviseba, romlis drosac iqmneba konkretuli pirovneba,
e.i. adamianis pirovnebad Camoyalibeba unda ganvixiloT ro-
gorc subieqtis socializaciis procesi.
socializacia (laT. socialis — sazogadoebrivi) aris indivi-
dis mier im garkveuli codnis sistemis, normebisa da Rirebule-
bebis aTvisebis procesi, romlebic mas sazogadoebis sruluf-
lebian wevrad funqcionirebis saSualebas aZleven.
gamoCenili germaneli mecnieri erih fromi miiCnevs, rom so-
cializaciis procesi im wamidan iwyeba, rodesac adamiani avlens
sakuTar Tavs da sxvebisadmi sakuTar damokidebulebebs adamia-
nuri urTierTobebis wesebisa da formebis meSveobiT amJRav-
nebs.
amerikeli mecnieri t. Sibutani ase ganmartavs socializa-
cias: `socializacia aris sakomunikacio procesi. socializacia
miekuTvneba im procesebs, romelTa saSualebiTac individebi
efeqturad monawileoben socialur jgufebSi. socializacia
komunikaciis uwyveti procesia, romlis dros axalbedas SerCe-
viT Seaqvs Tavis qcevis sistemaSi is modelebi, romlebic san-
qcirebulia jgufis mier. socializacia ganviTarebis procesia,
romelic grZeldeba mTeli sicocxlis manZilze~.
5
socializacia aris garemos is gavlenebi, mTlianobaSi, rom-
lebic individs xdis sazogadoebrivi cxovrebis monawiled; as-
wavlis mas Tavisi kulturis gagebas, jgufebSi, erTobebSi Cab-
5
. (1969).
.
.
. 380.
naTela donaZe
78
mas, socialur institutebsa da organizaciebSi monawileobas,
TviTrealizaciasa da TviTdamkvidrebas, sxvadasxva socialuri
rolis Sesrulebas. socializacia aris ara marto Cvevebis Tan-
daTanobiTi gamomuSaveba, aramed cocxali organizmis — adamia-
nis — garemosTan uwyveti adaptacia.
cnobili amerikeli mecnieris — r. lintonis, kulturuli
anTropologiis TvalsaCino warmomadgenlis, azriT, pirovneba
aris `individisTvis damaxasiaTebeli fsiqologiuri procese-
bisa da mdgomareobis organizaciuli agregati~.
6
pirovnebis
msgavs ganmartebas gvaZlevs j. jilini — `pirovneba es aris emo-
ciaTa, urTierTobaTa, azris formirebisa da moqmedebis ten-
denciaTa Sinagani organizacia~.
7
sazogadoebisa da pirovnebis urTierTobis problema yo-
velTvis warmoadgenda sxvadasxva mecnierebis kvlevis erT-erT
mniSvnelovan sakiTxs. is zogadsakacobrio da zogaderovnul
problemaTa rigs miekuTvneba.
XXI saukunis sociologiurma paradigmam mniSvnelovnad Sec-
vala socialuri sistemisa da adamianisadmi, maTi urTierTda-
mokidebulebisa da mimarTebisadmi, midgoma. man dRis wesrigSi
daayena adamianis — samyaros urTulesi fenomenis — mravalmxri-
vi, masStaburi da siRrmiseuli Seswavla, agreTve, sazogadoebi-
sa da pirovnebis urTierTobis kvleva.
sazogadoeba da pirovneba socialuri realobis — sociumis
— ori urTierTdapirispirebuli da, amave dros, urTierTdakav-
Sirebuli mxarea. pirovneba aris socialur urTierTobaTa su-
bieqtic da obieqtic erTdroulad. amave dros, igi aris socia-
luri struqturis, socialuri sistemis Semadgeneli nawili. pi-
rovneba, rogorc sazogadoebis nawili, misi Semadgeneli ele-
menti, gansazRvrulia mTelis, e.i. sazogadoebis kanonzomiere-
biT. istoriuli ganviTarebis msvlelobaSi icvleboda ara mar-
to pirovnebis gavrcelebuli, gabatonebuli socialuri tipebi,
maTi RirebulebiTi orientaciebi, aramed urTierTdamokidebu-
lebac TviT pirovnebasa da sazogadoebas Soris.
6
Linton, R. (1945). The Cultural Background of Personality. New York. p. 84.
7
Gillin, F. (1948). The Ways of Men. New York. p. 573.
erih fromis socialur xasiaTTa tipologia
79
saxelganTqmuli germaneli filosofosi, sociologi, neof-
roidistuli skolis anu kulturuli fsiqoanalizis erT-erTi
mTavari warmomadgeneli erih fromi (erih fromi — 1900-1980) sa-
zogadoebasa da pirovnebas Soris damakavSirebel rgolad soci-
alur xasiaTs miiCnevs.
erih fromis azriT, sazogadoebis socialur-ekonomikuri
struqtura (ekonomikuri faqtori, rogorc yvelaze myari, so-
cialuri xasiaTis genezisSi pirvelxarisxovan rols TamaSobs)
ayalibebs adamianis xasiaTs; magram, meore mxriv, adamianis bune-
bac zemoqmedebs im socialur pirobebze, romlebSic is cxov-
robs. iqamde, sanam sazogadoebisa da kulturis obieqturi pi-
robebi stabiluri rCeba, socialuri xasiaTi, upiratesad, asru-
lebs stabilizaciis xelSemwyob funqcias. Tu garegani pirobebi
imgvarad icvleba, rom aRar Seesatyviseba tradiciul socia-
lur xasiaTs, warmoiqmneba ganxeTqileba, erTmaneTisagan mowy-
veta, romlis Sedegad socialuri xasiaTi xdeba ara stabiliza-
ciis, aramed dezintegraciis xelSemwyobi elementi. cementis
duRabidan (rogoric is unda iyos sazogadoebaSi) is gadaiqceva
dinamitad.
8
mecnieri miiCnevs, rom `socialuri xasiaTi~ sazogadoebis
funqcionirebis ZiriTadi elementia. amave dros, is aris amZravi
(mamoZravebeli) Rvedi ekonomikur struqturasa da masSi gav-
rcelebul ideebs Soris.
cnebiT `socialuri xasiaTi~ e. fromi aRniSnavs xasiaTis
struqturis birTvs, romelic damaxasiaTebelia mocemuli kul-
turis warmomadgenlebis umravlesobisaTvis. socialuri xasia-
Tis cneba ar aris statistikuri, e.i. is ar aris, ubralod, xasia-
Tis im Tvisebebis jami, romlebic mocemuli kulturis warmo-
madgenlebis umravlesobisaTvisaa damaxasiaTebeli. misi gageba
SeiZleba mxolod socialuri xasiaTis funqciasTan kavSiris
meSveobiT.
9
8
,
. (1992).
.
.
.
«
».
. 330.
9
iqve, gv. 330.
Dostları ilə paylaş: |