Microsoft Word Q12. 14Torpaqlarin mehsuldarliqinin ekspert sistemle teyin edilmesinew docx
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.2. Qiym ət hesablamalarına əsaslanan tanıma alqoritml əri.
- 2.3. Tanıma n əz əriyy əsinin statistik metodları.
olduğu kimi, yüklər tərəfindən yaradılan sahəni bütün fəzada yüklər sisteminin yaratdığı potensialla ifadə etmək olar. Qeyd edək ki, fizika ilə belə uyğunluq x vektorlarının X fəzasında vektorlar arasında məsafə ölçüsünün daxil edilməsini tələb edir. Sahəni təyin edən funksiya potensial funksiya adlandırılır. Potensial funksiyanın seçilməsi formal deyil, məsələnin xüsusiyyətindən asılı olaraq təyin edilir. Lakin bu funksiyanın necə seçilməsindən asılı olmayaraq, müəyyən xüsusiyyətlərin icrasını ondan tələb etmək təbiidir. Belə ki, öyrənmə obyektlərinin yaratdığı potensial mənfi olmasın və potensialı yaradan yükün yerləşdiyi x nöqtəsindən olan məsafə artdıqca monoton olaraq azalır və s. Ümumi potensialı hər bir yükdən olan potensialların cəmi hesab edərək, K 1 və
K 2 qruplarından olan nöqtələrin X parametrlər fəzasında yaratdığı potensiala baxaq. Bu halda iki K*(x) və K**(x) funksiyalarını alırıq. K*(x)- K 1 qrupu nöqtələrinin potensialı, K**(x)-K 2 qrupu nöqtələrinin potensialıdır. Indi tanınmaya məruz qalan X fəzasına mənsub ixtiyari x 0 nöqtəsi K*(x 0 )>K**(x
0 ) şərtini ödədikdə K 1 qrupuna, K*(x 0 ) 0 ) şərtini ödədikdə isə K 2 qrupuna aid edilir. Ə gər K
1 və K
2 qrupları kompaktlıq aksiomunun tələblərini ödəyirsə, onda K*(x) və K**(x) funksiyaları öz qruplarından olan nöqtələrdə başqa qruplardan olan nöqtələrə nisbətən daha böyük qiymətə malik olacaq. Beləliklə, potensial funksiyanın simmetrikliyinə əsasən, mahiyyətcə, qruplar arası sərhəddin «sadəliyi» nəzərdə tutulur. Aydındır ki, K 1 və K
2 qrupları arasındakı sərhəd K*(x)-K**(x)=0 şə rtilə təyin edilir. Əgər F(x)= K*(x)-K**(x) funksiyasını təyin etsək, onda aydındır ki, F(x) diskriminant (bölücü) funksiyadır. Öyrənmə obyektləri əsasında bu funksiyanı axtarmaq lazımdır.
Tutaq ki, L kəsişməyən qrupdan ibarət K 1 ,…K L öyrənmə çoxluğu obyektləri T n
L öyrənmə cədvəli şəklində yerləşdirilmişdir. Bu cədvəlin hər bir sətri öyrənmə çoxluğunun bir obyektinə uyğundur. Öyrənmə çoxluğunun hər bir obyekti bir qrupa aid edildiyindən, belə demək olar ki, T n
L cədvəli L qrup kəsişməyən sətrdən ibarətdir. Ə sas məsələni belə formalaşdfrmaq olar. Tutuq ki, T n ,r L öyrənmə cədvəli və X-a mənsub olan x obyektləri verilmişdir. Ixtiyari x i obyektinin mənsub olduğu K j , j=1,
…L qrupunu göstərmək tələb olunur. Indi isə əsas məsələni həll edən alqoritmlər sinfini şərh edək. Bu sinfi qiymət hesablamalarına əsaslanan alqoritmlər sinfi, hər bir konkret alqoritmi isə qiymətin hesablanması alqoritmi adlandıracağıq. Qiymət hesablamalarına əsaslan alqoritmlər sinfi, onu təyin edən altı elementin vasitəsilə şərh edilir. 1. Dayaq çoxluğu sistemi. Bu sistem, T n , rl öyrənmə cədvəli sütunlarının müəyyən yığımından ibarətdir. Məsələn, sistem bütün qrupları özündə birləşdirən bir yığımdan ibarət ola bilər. 2. Yaxınlıq funksiyası. Tutaq ki, x i və x
p müəyyən obyektlərdir. Tutaq ki, dayaq çoxluqlarından ancaq birinin təhlili əsasında Xi və Xp obyektlərinin oxşarlıq dərəcəsini təsvir edən r funksiyası verilmişdir. Bu, yaxınlıq funksiyası adlanır. Məsələn, r= 1, əgər x i və x
p müəyyən dayaq çoxluğuna daxil olan sütunlarda üst- üstə düşürsə, və r=0 əks halda. Aydındır ki, hər bir dayaq çoxluğu üçün yaxınlıq funksiyası hesablamaq olar. Bu və ya digər yaxınlıq funksiyasının seçilməsi məzmunlu mühakimələrə əsaslanır. 3. Qeyd olunmuş dayaq çoxluğunun sətrləri üzrə qiymət hesablanması. Qiymət hesablanmasına əsaslanan tanıma alqoritmləri sinfinin bu əsas elementi öyrənmə çoxluğuna daxil olan obyektlərin X çoxluğunu təmsil etməsinin vacibliyi dərəcəsinin nəzərə alınmasını göstərir.
4. Dayaq çoxluğu üzrə qrup üçün qiymət hesablanması. Dayaq çoxluğu üzrə qrup üçün qiymət Q*, bir qrupda olan bütün obyektlərlə ixtiyari obyekt arasında yaxınlığın hesablanmasını əks etdirir. Bu yaxınlıq qeyd olunmuş dayaq çoxluğu üzrə obyektin vacibliyini nəzərə almaqla hesablanır. 5. Dayaq çoxluğu sistemi üzrə qrup üçün qiymət hesablanması. 6. Həlledici qayda. Tutaq ki, dayaq çoxluğu sistemi və x p obyekti üzrə Q 1 ,…,Q
L
qiymətləri hesablanmışdır. Həlledici qayda dedikdə Q 1 ,…,Q
L qiymətlərinə əsasən x p
1 ,…K
L qruplarına mənsubluğu haqqında fikir yürüdən qayda nəzərdə tutulur. Məsələn, əgər Q j , Q 1 ,…Q
L qiymətlərindən ən böyüyüdürsə, onda x p
j qrupna aid edilir. Beləliklə, demək olar ki, konkret dayaq çoxluğu sistemini seçərək, yaxınlıq funksiyasını təyin edərək, qeyd olunmuş dayaq çoxluğu sətrləri üzrə dayaq çoxluğu üzrə qrup üçün və dayaq çoxluğu sistemi üzrə qiymət hesablanması qaydasını verərək və habelə həlledici qayda təyin edərək müəyyən konkret qiymət hesablanması alqoritmini alarıq. Qiymət hesablanmasına əsaslanan tanıma alqoritmləri sinfi isə baxılan altı elementdən qurula bilən bütün mümkün alqoritmləri özündə birləşdirir.
Biz nəzərdə tuturduq ki, X obyektlər fəzasında ixtiyari x obyekti özlüyündə müəyyən x=(x 1 ,…,x n ) əlamətlər çoxluğundan ibarətdir. Bu əlamətlər obyektin müəyyən xarakteristikalarından ibarətdir. Onların qiymətləri determinikdir. Başqa
Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|