Microsoft Word Q12. 14Torpaqlarin mehsuldarliqinin ekspert sistemle teyin edilmesinew docx
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
Cədvəl 4.4. Боз гящвяйи торпаглар цзря юйрянмя обйектляринин мящсулдарлыг эюстярижиляри М я щ с у л д а р л ы г ( с / щ) Кясим Тахыл Тярявяз Силос Мейвя
Кюкц Бир иллик нюм- мейвяли
от ряси.
16.56 120.26
67.76 77.36
5.68 60.1
625 17.71
121.41 68.91
78.51 6.83
61.25 1 18.84 122.54 70.04
79.64 6.56
62.45 622
15.95 119.65
67.15 76.75
5.07 59.49
272 13.96
115.56 65.16
73.65 3.08
53.64 281
15.97 119.67
67.17 76.77
5.09 60.96
1109 16.65
120.35 67.85
77.45 5.77
60.19 1120
15.85 119.55
67.05 76.65
4.97 59.39
1920 16.79
120.49 67.99
77.59 5.91
60.33 1969
18.95 122.65
70.15 79.75
8.07 62.49
289 17.32
121.02 68.52
78.12 6.12
60.86 380
Cədvəl 4.5. Ачыг боз гящвяйи торпаглар цзря юйрянмя чохлуьунун морфолоъи эюстярижиляри Щумус Азот U d u l m u s e s a s l a r Удулмуш У д у л м у с я с а с л а р. Жями Ca Mg Na A
B A
B A B A B A B A B
1.45 1.25 0.09
0.09 19.43 23.45 14.15
12.58 4.38
9.87 0.9
1 2.16 1.71 0.10 0.09 19.43 23.45 14.15 12.58
4.38 9.87
0.9 1 1.99 1.18 0.17 0.10
17.4 16.9
11.03 8.03
4.87 7.37
1.5 1.5
1.76 1.65 0.11
0.09 30.57 24.68 17.95
16.13 11.62 7.75
1 0.8
1.76 1.04 0.11
0.08 30.18 22.85 18.5
11.63 10.38 10.12 1.3
1.1 2.18 1.25 0.12 0.08 22.38 17.5 12.7
8.53 8.38
7.87 1.3
1.1 1.79 1.45 0.13 0.08 19.39 15.62 16.73 13.11
1.36 1.51
1.3 1 2.40 2.15 0.16 0.16 19.84 20.19 17.2 17.2
2.04 2.49
0.6 0.5
1.86 1.08 0.11
0.08 24.36 20.21 22.43
15.31 1.13
4.1 0.8
0.8 2.02 1.89 0.97 0.77 22.61 21.59 15.31 16.52
7.2 4.57
0.1 0.5
1.70 1.54 0.10
0.09 23.55 25.45 13.98
17.85 8.37
6.5 1.2
1.1 1.50 1.09 0.11 0.07 19.28 22.11 14.4 15.59
3.38 5.12
1.5 1.4
2.05 1.56 0.18
0.14 22.05 21.15 16.2
16.14 4.25
3.31 1.6
1.7 1.47 0.65 0.1 0.05 19.46 18 13.03
7.3 5.13
9.3 1.3
1.4 1.47 0.92 0.09 0.06
29.1 30.25 18.58
17.5 9.62 11.75 0.9 1
0.13 0.08 24.65 32.13 16 18.58
7.75 12.75 0.9
0.8 1.65 1.36 0.10 0.09
22.2 23.9
15.9 17.7
5.5 5 0.8 1.2 1.36 1.10 0.09 0.07 20.08 18.68 14.93 14.45
4.25 3.63
0.9 0.6
1.79 1.09 0.10
0.07 21.05 16.83 16.63
8 3.12
7.63 1.3
1.2 2.47 2.20 0.15 0.13
10.5 13.4
6.8 8.3
3 4.5
0.7 0.6
1.37 1.03 0.09
0.07 20.35 16.71 16.4
11.58 3.25
4.13 0.7
1 2.24 1.36 0.14 0.09 18.98 16.68 14.13 12.25
4.25 3.63
0.6 0.8
Cədvəl 4.6. Ачыг боз гящвяйи торпаглар цзря юйрянмя обйектляринин мящсулдарлыш эюстярижиляри. М я щ с у л д а р л ы г ( с / щ) Кясим Тахыл Тярявяз Силос Мейвя
Кюкц Бир иллик нюм- мейвяли от
20.28 145.64
82.65 94.4
7.05 74.25
60 23.54
149.9 85.91
97.66 10.31
77.51 601
22.96 149.32
85.33 97.08
9.73 76.93
322 18.56
144.92 80.93
92.68 5.33
72.53 271
19.55 145.91
81.92 93.67
6.32 73.52
174 24.76
151.12 87.13
98.88 11.53
78.73 184
17.78 144.14
80.15 91.9
4.55 71.75
1823 19.54
145.9 81.91
93.66 6.31
73.51 1899
20.55 146.91
82.92 94.67
7.32 74.52
1905 21.73
148.09 84.1
95.85 8.5
75.7 1894
18.65 145.01
81.02 92.77
5.42 72.62
1100 19.65
146.01 82.02
93.77 6.42
73.62 1831
22.51 148.87
84.88 96.63
9.28 76.48
1828 18.95
145.31 81.32
93.07 5.72
72.92 247
19.95 146.31
82.32 94.07
6.72 73.92
347 18.52
144.88 80.89
92.64 5.29
72.49 323
21.12 147.48
83.49 95.24
7.89 75.09
269 17.64
144.56 80.01
91.76 4.41
71.61 398
16.56 142.92
78.93 90.68
3.33 70.53
333 21.89
148.25 84.26
96.01 8.66
75.86 394
17.98 144.34
80.35 92.1
4.75 71.95
272 21.57
147.93 83.94
95.69 8.34
75.54 314
Cədvəl 4.7.
Ачыг чямян боз типли торпаглар цзря юйрянмя чохлуьунун морфолоъи эюстярижиляри. Щумус Азот U d u l m u s e s a s l a r Удулмуш У д у л м у с я с а с л а р. Жями Ca Mg Na
A B A B A B A B A B A 2.15
1.62 0.10
0.07 17.69 16.85 12.68 12.48
3.81 3.37
1.2 1.79
1.29 0.13
0.11 17.5 16.62 10.7 10.08
4.5 4.34
2.3 1.61
1.24 0.10
0.08 27.1
22.5 12.5
12 13.5
9.5 1.1
1.32 0.56
0.09 0.04
14.6 12.1
7.25 4.75
6.25 6.25
1.1 1.60
1.38 0.10
0.08 15.58 15.06 9.06
9.32 4.52
3.74 2 1.87 0.99 0.11
0.07 17.28 14.5 10.13 6.55 6.25
7.25 0.9
1.37 1.22
0.09 0.07 16.88 14.15 7.4 6.15
7.88 6.5
1.6 2.22
1.33 0.19
0.16 19.4 20.25 14 13.2
4.5 6.25
0.9 2.21
2.46 0.19
0.09 20.23 22.73 12.2
11.2 6.83
9.03 1.2
2.26 2.07
0.14 0.07
22.5 21.85 15.5
16.25 5.5
4.5 1.5
2.39 2.50
0.15 0.13 23.55 20.65 10.5 9.05 11.25 10 1.8
Cədvəl 4.8. Ачыг чямян боз типли торпаглар цзря юйрянмя чохлуьунун мчщсулдарлыг эюстярижиляри. М я щ с у л д а р л ы г ( с / щ) Кясим
Тахыл Тярявяз Силос
Мейвя Кюкц
Бир иллик нюм- мейвяли
от ряси.
18.46 133.5
75.29 85.95
6.4 67.4
1584 19.67
134.71 76.5
87.16 7.61
68.61 1798
22.13 137.17
78.96 89.62
10.07 71.07
1016 17.78
132.82 74.61
85.27 5.72
66.72 945
17.34 132.38
74.17 84.83
5.28 66.28
1807 18.43
133.47 75.26
85.92 6.37
67.37 148
20.58 135.62
77.41 88.07
8.52 69.52
133 18.51
133.55 75.34
85.98 6.45
67.45 940
15.74 130.78
72.57 83.23
3.68 64.68
947 18.65
133.69 75.48
86.14 6.59
67.59 933
16.76 131.8
73.59 84.25
4.7 65.7
977
Gədvəl 4.9. YENI TORPAQLARIN MORFOLOJI GOSTERICILERI Йени торпагларын морфолоъи эюстярижиляри. Щумус Азот U d u l m u s e s a s l a r У д у л м у с я с а с л а р. Кясим
Жями Ca Mg Na нюмряси A B A B A B A B A B A B 3,23 2,96 0,19 0,14 24,3 24,4 21,6 20,9 2,04 2,34 0,6 1,2 649 2,64 2,05 0,19 0,14 45,9 27,5 35,9 23,3 9 3,16 1 1,1
634 2,99 2,16 0,19 0,14 19,7 13,1 16,5 11,5 2,12 0,88 1,1 0,7 623 3 1,87 0,21 0,12 34,4 16 20 11,6 12,3 6,62 2,1 1,8 281 2,63 1,98 0,16 0,12 21,1 17,4 13 11,6 6,5 4,12 1,6 1,7 272 1,78 1,82 0,13 0,12 21,7 20,6 20,1 17,8 0,43 2 1,1 0,8 618
1,37 1,21 0,09 0,08 24,3 33,2 20,6 25,4 2,5 6,75 1,2 1 158
1,93 1,35 0,15 0,12 21,4 21,5 11,6 13,6 7,66 6 2,1 1,9 560 1,65 0,66 0,11 0,06 20,1 23,8 12,5 14,2 6,62 8,25 1 1,3 164
1,1 0,98 0,08 0,06 18,9 23,8 12,5 14,2 5,25 8,25 1,2 1,3 195
2,19 1,26 0,13 0,08 22,5 11,7 16,4 6,95 4,75 3,63 1,3 1,1 201
0,75 0,6 0,06 0,05 13,9 22,4 9,08 14,2 3,37 6,38 1,4 1,8 323 1,2 1,08 0,08 0,06 18,4 18 13,2 13,9 4,25 3,25 0,9 0,8 272
1,72 1,08 0,1 0,07 15,1 18,5 7,85 11,1 6,13 6,25 1,1 1,2 255 1,98 0,76 0,07 0,05 19,3 20,7 10,9 13,7 7,5 6,25 0,9 0,7 213
1,08 0,75 0,07 0,05 17,4 30,6 9,58 19,5 7 10,1 0,8 0,9 234 1,64 1,89 0,14 0,12 20,6 22 12,3 15 7,58 6,06 0,8 0,9 562 1,81 1,58 0,15 0,11 15,2 15 10,6 10,5 3,97 3,85 0,7 0,7 605
1,74 1,74 0,15 0,08 21,9 20,6 17,8 16,7 3,68 3,5 0,4 0,4 606 1,99 1,35 0,08 0,07 21,6 21,2 14,4 13,7 5,88 6,06 1,3 1,5 458 2,37
1,1 0,09 0,07 21,5 23,9 10,8 12,2 9,5 10,6 1,2 1,1 187 1,47
0,7 0,09 0,05 18,2 16,7 9,7 8,68
7,5 7,12 1 0,9
206 1,68 1,76 0,1 0,1 15,9 17,1 9,83 10,3 5 5,5 1,1 1,3 542
Yuxarıda göstərilən öyrənmə çoxluğu əsasında formalaşdırılmış qaydadan istifadə etməklə cəd.4.9-da göstərilmiş yeni torpaq nümunələrinin tipinin müəyyən edilməsi nəticələri cəd.410-də verilmişdir. Müxtəlif məhsul növləri üzrə ekspert system tərəfindən müəyyən edilmiş məhsuldarlıq göstəriciləri isə cəd.4.11 və cəd.4.12-də verilmişdir.
Cədvəl 4.10. Kəsim Torpağin nömrəsi tipi.
649 Boz qəhvəyi. 634 Boz qəhvəyi. 623 Boz qəhvəyi. 281 Boz qəhvəyi. 272 Boz qəhvəyi. 618 Boz qəhvəyi. 158 Boz qəhvəyi. 560 Açıq boz qəhvəyi. 164 Açıq boz qəhvəyi. 195 Açıq boz qəhvəyi. 201 Açıq boz qəhvəyi. 323 Açıq çəmən boz. 272 Açıq boz qəhvəyi. 255 Açıq çəmən boz. 213 Açıq boz qəhvəyi. 234 Açıq boz qəhvəyi. 562 Açıq boz qəhvəyi. 605 Açıq boz qəhvəyi. 606 Açıq boz qəhvəyi. 458 Açıq boz qəhvəyi.
187 Açıq boz qəhvəyi. 206 Açıq boz qəhvəyi. 542 Açıq çəmən boz.
Cədvəl 4.11. Торпагларн мящсулдарлыг эюстярижиляри ( с/щ)
Сыра Торпаьын Тахыл Тярявяз
Силос Мейвя
Кюкц Бриллик
нюмряси. типи. мейвяли
от 1 Боз гящвяйи. 16.7773 120.286 67.9773 77.4764 5.74091 60.1045 2 Ачыг боз гящвяйи. 20.2522 146.593 82.6222 94.3722 7.02217 74.2222 3 Ачыг чямян боз. 18.55
133.59 75.38 86.0382 6.49 67.49
Cədvəl 4.12. Торпагларын мящсулдарлыг интерваллары. Торпаьын Тахыл Тярявяз Силос Мейвя Кюкц Бириллик от типи. мейвяли от Боз гящвяйи. 14.1 19.5 117
124 65.3 70.7 74.3 80.7 3.33 8.15 55.6 64.6 Ачыг боз гящвяйи. 16.2 24.3 143 151 78.5 86.7 90.3 98.5 2.94 11.1 70.1 78.3 Ачыг чямян боз. 15.2 21.9 130 137
72 78.8 82.7 89.4 3.11 9.87 64.1 70.9
Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, torpaqların məhsuldarlığının müəyyən edilməsi olduqca mürəkkəb məsələ olub, onlarla parametrlərdən asılıdır. Onların əksəriyyəti obyektiv parametrlər olub, fermerlərin fəaliyyətindən asılı olmayaraq nəticəyə təsir edir. Buna görə də onların təsirini nəzərə almadan fermer təsərrüfatlarının fəaliyyətinin optimal qurulması mümkün deyil. Ekspert sistemlərdən istifadə etməklə obyektiv parametrlərin nəticəyə təsirinin öyrənilməsi onları tənzimləmə prosesində nəzərə almağa imkan verər. Bundan əlavə, onlar, bu sahədə mövcud metodikaya nisbətən obyekivliyi artırar, torpağın dinamik qiymətləndirilməsini və çevikliyi təmin edər. Tədqiqatın nəticəsi göstərir ki: 1. Torpaqların məhsuldarlığı morfoloji göstəricilərlə sıx əlaqəlidir və ayrı- ayrı təsərrüfatlar üzrə onların müəyyən edilməsi vacibdir. 2. Ekspert sistemlərin tətbiq edilməsi üçün morfoloji və iqtisadi göstəricilərdən ibarət olan bilik bazası yaradılmalıdır. 3. Hazırlanmış proqramlar torpaqların məhsuldarlığının müəyyən edilməsizamanı kifayət qədər etibarlı nəticələr əldə etməyə imkan verir.
Ə d ə b i y y a t 1. 1М. Рот. «Интеллектуальный автомат: компьютер в качестве эксперта ». М., Энергоиздат, 1991. 2. 2«Информатика». Под ред. Н.В.Макаровой. Москва, «Финансы и статистика », 2001. 758 с. 3. Л. А. Заде Размытые множества и их применение в разпознавании образов и кластер-анализе. В кн. Классификация и кластер. Под ред. Дж . Вэн Райзин. М. Мир, 1980. 4. Мазуров Вл.Д. «Математические методы распознавания образов», УрГУ , Свердловск, 1982. 5. Горелик А.Л., Скрипкин В.А. «Методы распознавания», М., Высшая школа , 1984.
6. Аскеров Г.А. «Разработка алгоритмов классификации на основе теории распознавания образов и их использование при создании систем автоматизации проектирования в машиностроении». Диссертация на соискание ученой степени кандидата технических наук . Свердловск, 1984. 7. Салаев М.Э. Диагностика и классификация почв Азербайджана. Баку , «Элм», 1991, 240 с. 8. Azərbaycanın şimal-şərqi əkinçilik zonası torpaqlarının bonitirovkası və iqtisadi qiymətləndirilməsinə dair metodiki tövsiyyə. Bakı, «Şuşa» nəşriyyatı, 2000, 60 s. 9. Г.Ш.Мамедов. «Агроекологические особенности и бонитировка почв Азербайджана ». Баку, Елм, 1990. 10. А.Д.Эйюбов, Х.Ш.Рагимов, Н.А.Улханов «Агроклиматические ресурсы возделывания винограда в Азербайджане». Баку, «Елм», 1991. 11.
Джулиус Ф., Т.Гонсалес, Рафаэль К. «Принципы распознавания боразов
». Пер. с английского. М., «Мир», 1978. 12. Ф. А. Мкртчян. «Оптимальное различение сигналов и проблемы мониторинга ». М. «Наука», 1982. 13. Колен Дж. «Экспертные системы - средство повышения производительности труда». М., 1995. 14. С.Чуков, Потехин А. «О перспективных направлениях экспертных систем ». М., 1993. Клуни Дж. «Математическое моделирование в функционировании экспертных систем». М., 1993. Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|