B i b l i o q r a f i y a
63
təkcə bu əsər onun bir ədib kimi şöhrət qazanması üçün
kifayət
idi. Kitabı Azərbaycan dilində olduğu kimi, ərəb dilində də
ürəksiz, həyəcansız oxumaq mümkün deyildir.
Vasim Məmmədəliyev,
akademik
Qəzənfər Paşayev bizim nəslə gözəl əxlaqı ilə nümunə
olub, örnəyə çevrilib. O, gözəl ziyalı, gözəl ailə başçısı və
gözəl əmi obrazıdır. Bütün məqamlarda adının, milli kimliyi-
nin qarşısında bu epiteti işlətmək olar.
Qənirə Paşayeva,
millət vəkili
Bizim nəsil üçün İraq Füzulidən, Füzuli Kərbaladan başla-
dığı kimi, Kərkük də Qəzənfər Paşayevdən başlayır.
Yaşar Qarayev,
AMEA-nın müxbir üzvü, professor
Altıillik səmərəli zəhmətin əbədiləşən səhifələrini nəzər-
dən keçirdikcə Q.Paşayevin şəxsində istedadlı dilçi, ədəbiy-
yatşünas, tarixçi, etnoqraf alimlə, sosioloq və jurnalistlə, ən
ümdəsi də bütün bunları özündə cəmləşdirən, görüb-götürmüş
şərqşünas bir mühasiblə üz-üzə dayanırıq.
Qasım Qasımzadə,
professor, şair-alim
Həqiqətən bu gün azərbaycanşünaslıqda kərkükşünaslıq
adlı müstəqil bir elm sahəsi var. Bu elm sahəsi Kərkük-
türkman elinin, dilinin, folklorunun, tarixinin bir sintez şəklin-
də təqdimidir. Onun qurucusu prof. Qəzənfər Paşayevdir...
Prof. Q.Paşayevin monoqrafiyaları və tərtib etdiyi kitabların
sayı 40-dan artıqdır. Düşünmək olardı ki, o,
folklorşünas, ədə-
biyyatşünas, tərcüməçi, publisist kimi xalq arasında yaxşı ta-
Qəzənfər Məhəmməd oğlu Paşayev
64
nındığına, bu sahədə nüfuz sahibi olduğuna görə bir daha dilçi-
lik aləminə qayıtmaz. Lakin belə deyilmiş. “Dilimiz-varlığı-
mız” kitabını (Bakı-2011) oxuduqca gözlərimiz önündə qə-
dirşünas bir dilçi alim canlanır.
Tofiq Hacıyev,
AMEA-nın müxbir üzvü, professor
Tanınmış elm və maarif xadimi, f.e.d., prof.
Qəzənfər Pa-
şayev iraqlı soydaşlarımız olan kərküklülərin folkloru, dili və
ədəbiyyatı haqqında yazdığı dəyərli əsərləri ilə turan elində
böyük ad-san qazanmışdır.
Ağamusa Axundov,
akademik
Prof. Sula Benetin çox maraqlı “Necə yaşayasan yüzü haq-
layasan” əsərini ingilis dilindən Azərbaycan dilinə Qəzənfər
Paşayev yüksək peşəkarlıqla tərcümə etmişdir. Əsər azərbay-
canlı oxuculara layiqli töhfədir. Əlçatmaz, ünyetməz uzaq
Amerikanın bu töhfəsini bizə yaxın edən,
doğma edən Qəzən-
fər Paşayevə minnətdarıq.
Teymur Bünyadov,
akademik
Bir zamanlar tək vahid torpaq halında olan Kərkük və
Azərbaycan indi iki ayrı ada halına gəlmişdir. Bu gün bu iki
adanı bir-birinə bağlayan körpünün memarı məhz Qəzənfər Pa-
şayevdir... İftixarla söyləyə bilərik ki, artıq o, Əta Tərzibaşı qə-
dər dəyərli bir araşdırıcımızdır.
Mahir Naqib,
professor
Gözəl niyyətlə yazılan və gerçəyi olduğu kimi ortaya qo-
yan çox qiymətli “Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” kitabı İraq-
B i b l i o q r a f i y a
65
Azərbaycan dostluğunun tarixinə çağlar boyuna işıq tutacaq və
bu iki ölkə arasındakı ədəbi əlaqələrin
də sürətli bir biçimdə in-
kişafına kömək göstərəcəkdir. Kitabı ərəb dilinə tərcümə edə-
rək Bağdadda çap etdirməyimiz, hər şeydən əvvəl bununla
bağlıdır.
Dr. Əbdüllətif Bəndəroğlu,
ədəbiyyatşünas-alim
Professor Qəzənfər Paşayev “İraq türkman ocağı”nın həm
maddi, həm də mənəvi memarıdır. Hər şey onun əsəri sayılır.
Tabloların, rəsmlərin, bəzənmiş salonların təmir işlərinin xərcini
özü çəkmişdir. Muzeyi əhatə edən kitabları alim İraq və Türki-
yədən gətirmişdir... Türkman folkloru mütəxəssisi prof. Q.Paşa-
yevin hazırladığı proqram son dərəcə dinamik və təsiredici idi.
İhsan Doğramacı söz və nəğmələrlə bəzənmiş səhnələr qarşısın-
da dərin bir səssizliyə dalmışdı və xatirələrin həzin səsləri altın-
da ruhunu dinləyirdi... Bu hisslər Doğramacını illərin, ayların
dolaylarına götürmüşdü... Müğənnilərin
oxuduğu Kərkük mah-
nılarının qucağında yer-göy Kərkük, Ərbil olmuşdu.
Cəlal Ərqut,
professor
Qəzənfər Paşayevin “İraq türkman folkloru” kitabı bilim-
səl və orijinal bir şəkildə Kərkük və Azərbaycan folklorunun
müştərəkliyini ortaya qoyan müstəsna və nadir bir çalışmadır.
İzzəttin Kərkük,
“Kərkük” vəqfinin təsisçisi və başqanı
Prof. Qəzənfər Paşayev, əslində, azərbaycanlılara Kərkük
dünyası üçün bir pəncərə açdı və Bakıda İraq türkmanlarının
bir elçisi oldu.
Suphi Saatçı,
professor
Qəzənfər Məhəmməd oğlu Paşayev
66
“Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” kitabı məndə dağ seli ki-
mi coşğun hisslər, xatirələr oyatdı. Oradakı zəngin məlumat,
yeri düşdükcə incə yumor, səlis, ahəngdar dil,
dost ölkəyə sə-
mimi hörmət və məhəbbət hissi son on-on beş ildə oxuduğum
xatirə oçerklərinin, publisistik kitabların içərisində bir oxucu
və həmin ölkəni tanıyan, bilən və sevənlərdən biri kimi məni
çox həyəcanlandırdı. Ona görə də kitabın müəllifinə səmimi tə-
şəkkürümü bildirirəm.
Əzizə Cəfərzadə,
yazıçı, professor
İraq türkmanlarının folklorunu azərbaycanlı qardaşlarımı-
za tanıtmaq üçün bir çox araşdırmalar yapan Q.Paşayevin əsər-
ləri Oğuz kökündən və soyundan olan Azərbaycan türkləriylə
İraq türklərinin dil və folklor baxımından nə qədər bir-birlərinə
bağlı olduqlarını açıqca göstərməkdədir.
Mustafa Arqunşah,
professor
“Bilmirəm haralıyam, torpağım, daşım qərib” –
deyən kər-
küklülərin bayatılarından, xalq mahnılarından, atalar sözlərin-
dən, tapmacalarından ibarət nəfis nəşrlər (biz hələ “Altı il Dəc-
lə-Fərat sahillərində“ adlı məşhur kitabı demirik) son illərdə
oxucularımızın kitab rəflərini bəzəməkdədir. Bütün bunlar
uzun illərdən bəri kərküklülər içərisində işləyən Qəzənfər Pa-
şayevin Kərkük folklorunu toplamaq sahəsində gördüyü gərgin
işinin, fədakar yaradıcı əməyinin nəticəsidir.
Azad Nəbiyev,
AMEA-nın müxbir üzvü, professor
“Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” azərbaycanlı alim, pro-
fessor Qəzənfər Paşayevin
nəinki ölkəmizə məhəbbətini, hətta
müəllifin İraqın mədəni, tarixi və siyasi əhəmiyyətini dərk et-