B i b l i o q r a f i y a
67
diyini nümayiş etdirir. Bu kitabın vətənimizin
tarixi ilə ilk dəfə
tanış olan əcnəbi oxucular üçün yazılmasına baxmayaraq
müəllifin İraqın ictimai-ədəbi həyatına ekskursiyalarının təfsi-
latları kitabı iraqlı oxucular üçün xüsusi bir layihə ilə süsləndi-
rir… Kitab bizi oba-oba gəzdirir, İraqın elm və mədəniyyət
mərkəzləri ilə tanış edir. Əsər iraqlı oxucuda bu ölkəyə mənsub
olması fəxr hissi və kitabın hörmətli müəllifinə və mütərcim
dostumuz şair Əbdüllətif Bəndəroğluna dərin minnətdarlıq
hissləri oyadır.
Əbdülhəmid Həmudi,
“Əs-Saura” (İnqilab) qəzeti, Bağdad
İraq türkmanlarının ədəbiyyat və folkloru ilə ilgili yazıları-
nızla bizi çox məmnun edirsiniz. Bu qymətli incələmələrinizi
çox diqqətlə oxuyuruq…
Söz vermişdim, sizə Azərbaycan-
Kərkük ədəbi birliyinə dair bir yazı göndərim. Amma “Azər-
baycan” dərgisindəki yazıları oxudum və vaz keçdim. Söylə-
məyə bir söz buraxmamışsınız.
Mövlud Taha Qayaçı,
İraq-Kərkük Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü
Professor Q.Paşayevin elmi-ədəbi fəaliyyəti ən müxtəlif is-
tiqamətlərdə ayrıca tədqiqat mövzusu, araşdırma obyekti olma-
ğa layiqdir. Görkəmli alimin folklorşünaslıq, ədəbiyyatşünas-
lıq, tərcüməçilik fəaliyyətinin hər biri geniş bir tədqiqat
mövzusudur. Lap elə İraq türkmanlarının dili, folkloru və ədə-
biyyat sahəsindəki çalışmalarının özündən ayrıca
bir dissertasi-
ya işinin yazılması ancaq və ancaq qədirşünaslıq kimi dəyər-
ləndirilə bilər.
Məhərrəm Qasımlı,
professor
Qəzənfər
Məhəmməd oğlu Paşayev
68
Q.Paşayev İraq türkmanlarının həyat və məişətini ağız
ədəbiyyatı ilə birlikdə araşdıra-araşdıra, bu yöndə kitablar ya-
za-yaza bizi də Kərkük sevdasına mübtəla etdi. Böyük sevda
şairi M.Füzulini yetirən el-oba, Q.Paşayev Kərküknaməsindən
sonra
bizim üçün Şəki, Şirvan, Qarabağ, Naxçıvan kimi əlça-
tan, ünyetən el-oba oldu.
Muxtar İmanov,
professor
Xatirəni yaratmaq da, yaşatmaq da çətindir. Dəqiq desək,
xatirəni yaratmaq üçün də, yaşatmaq üçün də şəxsiyyət olmaq
lazımdır. Prof. Qəzənfər Paşayev ədəbi-ictimai mühitdə sayı-
lıb-seçilən, nüfuzu və yeri olan,
həm müasirlərinə, həm də
dünyasını dəyişmiş unudulmazlara yüksək qədrşünaslıq bildi-
rən belə şəxsiyyətlərdən biridir… Onun “Borcumuzdur bu eh-
tiram” kitabına başda Ulu öndər Heydər Əliyev olmaqla iyirmi
beş ziyalı dövlət xadimi, alim, müəllim, yazıçı və şair haqqında
portret oçerklər toplanıb. Kitaba daxil olan bütün oçerklər
böyük səmimiyyətlə yazılıb, hər biri şirin layla kimi, nurlu ele-
giya kimi oxunur… Müxtəlif illərdə qələmə alınan bu yazıların
hamısını qəmli bir “…ölümündən sonra” fəryadı birləşdirir.
Nizaməddin Şəmsizadə,
professor
Görkəmli folklorşünas və ədəbiyyatşünas Qəzənfər Paşa-
yevin həm imzası, həm əsərləri,
həm də efirdən və ekrandan
eşidilən fikir və düşüncələri geniş oxucu kütləsinə, elmi və
ədəbi ictimaiyyətə yaxşı məlumdur… Elmi araşdırmalar alə-
mində keçən əlli ildən artıq dövrün uğurları və dəyərləri ilə
diqqəti cəlb edən ədəbiyyatşünas alim, pedaqoq, dilçi, tərcü-
məçi, professor Q.Paşayev çox maraqlı və olduqca zəngin hə-
yat və yaradıcılıq yolu keçmişdir.
Vaqif Arzumanlı,
professor
B i b l i o q r a f i y a
69
Azərbaycanda, humanitar fikir aləmində Q.Paşayevi tanı-
mayan, hətta deyərdim, sevməyən adam tapılmaz. Çünki o qə-
dər işıqlı adamdır ki, inanmıram, bu işığın nuruna kimsə paxıl-
lıq eləyə… O, görkəmli alimdir. Hansını deyim? O, dilçidi,
folklorşünasdı, ədəbiyyatşünasdı, tərcüməçidi, publisistdi…
Vaqif Yusifli,
filologiya elmləri doktoru
Qəzənfər Paşayevi ilk dəfə “Kərkük bayatıları” ilə tanı-
dım. Onu tanımağım həm də böyük bir millətin ayrı düşmüş
parçasını tanımağım idi. “Kərkük bayatıları“ ilə İraq türkman-
ları kəşf olunmuşdu. Bəlkə də bu kitab olmasaydı mən 1969-cu
ildə radioda “Bulaq“ verilişini yaratmazdım. O zaman məndən
bir addım qabaqda olan bir neçə sağlam düşüncəli adama sı-
ğınmışdım. Qəzənfər Paşayev də bu düşüncəni yaşadan ziyalı-
lardandır.
Mövlud Süleymanlı,
Xalq yazıçısı
Azərbaycanda kərkükşünaslığın banisi sayılan professor
Qəzənfər Paşayev çoxsaylı elmi əsərlərin, kitabların müəllifi-
dir. Ədəbiyyatşünas alimlər, yazıçı və şairlər barəsində də ayrı-
ca kitablar, monoqrafiyalar yazıb. Müəllifin bu portret kitabları
elmiliyi ilə bərabər, səmimiyyəti,
dərinliyi və qəhrəmana bəs-
lənən ehtiramı ilə seçilib. Bu səbəbdən, Qəzənfər Paşayevin
təqdimatı həmişə inandırıcı olub. Çünki yazdıqlarının hamısını
ürəyinin diktəsilə araşdırıb və mükəmməl bir nəticəyə gəlib.
Flora Xəlilzadə,
Əməkdar jurnalist
İraqlı alimlər cənab Qəzənfər Paşayevin tədqiqatlarına
böyük qiymət verir və ondan istifadə edirlər. Biz onu nəinki
İraqşünas tədqiqatçı və yazıçı kimi tanıyırıq, eyni zamanda
Qəzənfər Məhəmməd oğlu Paşayev
70
Azərbaycanın İraqda səfiri kimi qəbul edirik. Məlumdur ki, in-
diyə qədər Azərbaycanın İraqda rəsmi təmsilçisi yoxdur. Qə-
zənfər Paşayev uzun illər boyu apardığı dərin tədqiqatları ilə
İraq və Azərbaycan xalqlarını ədəbi və mədəni əlaqələr baxı-
mından bir-birinə möhkəm tellərlə bağlamışdır. O, İraq xalqı-
nın dostu və qardaşıdır.
Fərrux Salman Davud,
İraqın Azərbaycandakı sabiq səfiri
Nyu-Yorkdakı “İnsanı Tədqiq edən Elmi-Tədqiqat İnstitu-
tu”nun əməkdaşı, prof. Sula Benet uzun müddət (1970-1975)
Qafqazda uzunömürlülük məsələsi üzrə tədqiqat aparmış və
“Necə yaşayasan yüzü haqlayasan” adlı çox maraqlı kitab ya-
zaraq çap etdirmişdir (Nyu-York, 1976). Bu qiymətli kitabı
ABŞ-da üzə çıxaran və zəhmət çəkib doğma dilimizə tərcümə
edən Qəzənfər Paşayevə öz minnətdarlığımızı bildiririk.
Mehdi Sultanov,
tibb elmləri doktoru, professor
Prof. Qəzənfər Paşayev ömrünün kamillik və müdriklik
zirvəsindədir. O zirvənin fəthi heç də asan olmamışdır. Onun
bundan sonrakı amalı həmin fəth olunmuş zirvədə, zəngin yük-
səklikdə tab gətirə bilməsidir. Onu tanıyanlar inanır ki, tab gə-
tirəcək və Azərbaycan xalqı hələ bundan sonra da öz ziyalı oğ-
lunun nur çeşməsindən bəhrələnəcəkdir.
Zeydulla Ağayev,
professor
Qəzənfər Paşayev uzun illərdən bəri M.F.Axundov adına
Pedaqoji İnstitutunda Xarici dillər kafedrasına rəhbərlik edib.
Əmək kitabçasından məlumatlar: Adı iki dəfə SSRİ-nin İraq
Respublikasındakı səfirliyinin Fəxri kitabına salınmışdır. O,
SSRİ Maarif Nazirliyinin Fəxri Fərmanı, İraq Respublikasının