Microsoft Word Qisar-kitab doc
Yüklə 0,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
102 İnsanlar qızıl-gümüşdənsə gözəl ədəbə daha çox möhtacdırlar. İnsanın elmi artanda ədəbi çoxalar və onda olan Allah qorxusu bir neçə dəfə artar. İstək və qorxu anında özünü saxlamaq ən yaxşı ədəblərdəndir. İmam Əli (ə) İmam Həsənə (ə): yeniyetmənin qəlbi, səpilən hər bir şeyi qəbul edən boş yer kimidir. Buna görə də mən sənin qəlbin bərkiməmiş və zehnin (başqa şeylərlə) məşğul olmamış səni tərbiyə etməyə başladım. İmam Əli (ə) (Malik Əştəri hakim təyin etdiyi fərmanından) : Allahın vacib işlərindən heç biri əhdə vəfa etmək kimi deyildir. İnsanların istəkləri rəngarəng, fikirləri müxtəlif olsa da ona hörmət məsələsində həmrəydirlər. İmanın ən üstünü əmanətdarlıq, ən pis xislət isə xəyanətkarlıqdır. İmam Əli (ə) İbn Mülcəm onu yaraladıqdan sonra övladları Həsən və Hüseynə (ə) buyurdu: «Bu əsiri zindana salın, ona yemək və su verin və əsirlikdə onunla xoş davranın». İmam Əli (ə) (Mömini vəsf edərkən): «Boş vaxtı olmaz» buyurmuşdur. İnsanlar qəzəb və bəlalar nazil olanda, nemətlər əllərindən çıxanda doğru niyyətlərlə, müştaq qəlblərlə Allaha pənah aparsalar, heç şübhəsiz, (Allah) əllərindən çıxan hər bir şeyi geri qaytarar. Onlar üçün hər bir fəsadı islah edər. İmam Əli (ə) (Qusəm ibn Abbasa məktubundan): «Səhər və axşam onlarla əyləş və səndən hökm, sual soruşanlara fətva ver, nadanı öyrət və bilikli ilə elmi söhbət apar». İnsaflı olmaq fəzilətlərin ən üstünüdür. İşlər öz zamanlarının girovlarıdır. 103 İki nemətin qədrini onu əldən verən şəxsdən başqa bir kimsə bilməz: cavanlığın və sağlamlığın. İnsanların, dostlarının ürəklərini ələ almaları və düşmənlərinin qəlbindən kinləri təmizləmək üçün ən yaxşı vasitə onlarla qarşılaşanda gülərüzlü olmaları, yanlarında olmayanda halları ilə maraqlanmaları və yanlarında olanda təbəssüm etməlidir. İnsanın gümanı onun əqli qədərdir. İmam Əli (ə) (Malik Əştəri Misirə vali təyin etdiyi fərmanında) : «Həqiqətən, xəsislik, qorxaqlıq və hərislik kökündə dayanan Allaha bədgümanlıq ayrı-ayrı xasiyyətlərdir». İman bədgümanlıqla uyğun gəlməz. İmam Əli (ə) ən böyük (kəbirə) günahlar barədə verilən suala cavabında: «Allahın məkrindən (möhlət və əzabından) qafil olub özünün amanda olduğunu sanmaq, Allahın köməyindən məyus olmaq və Allah rəhmətindən ümidinü üzmək». İmam Əli (ə) (uşaqların xəstəliyi barədə): onların - ata və analarının günahlarının kəffarəsidir. İnsanların günahlardan ən çox çəkinəni, yalvarıb-yaxarmaqdan uzaq olanıdır. İlahi! Məryəm oğlu İsa xaçpərəstlərdən bezdiyi kimi mən də öz haqqımda ifrata varanlardan bezmişəm. İlahi! Onları həmişəlik tənha və köməksiz qoy və onların heç birinə kömək yetirmə. İmam Əli (ə) (Qazi Şureyhə xitabən): «Ey Şureyh! Sən elə bir yerdə oturmusan ki, orada peyğəmbər, peyğəmbərin vəsisi oturur. Amma sənin kimi bədbəxt birisindən başqa qeyri kimsə əyləşməz. İmam Əli (ə) (Malik Əştərin Misirə hakimlik təyinatı barədə fərmanından): Camaata hakimlik üçün, rəiyyət içində ən yaxşı və ən üstün saydığını seç! Elə birisi olsun ki, işlər onu karıxdırmasın (ixtilafların həllində aciz qalmasın), iddia 104 tərəfləri (mübarizələri) onu öz rəyində tərsliyə və inadkarlığa məcbur etməsin. Ayağı büdrəməsin və haqqı tapdayanda (öz hökmünün səhv olduğunu anladıqda) haqqa qayıtmaqdan çəkinməsin. Özünü tamahın uçurumuna atmasın və işlərin səthi dərki ilə kifayətlənməsin, onu dərindən və dəqiq başa düşməyə çalışsın. Şübhəli hallarda hamıdan artıq ehtiyatlı olsun. Hamıdan daha çox dəlil və sübut axtarsın. Şikayətçilərlə üzləşməkdən bezməsin, iddialardakı həqiqətləri tapmaqda hamıdan dözümlü olsun. Həqiqət aydınlaşdıqda (hökm çıxarmaqda) hamıdan daha artıq qətiyyət göstərsin. Elə insan olsun ki, mədh və sitayiş onu aldadıb xudbinləşdirməsin, təşviq və təhrik onu hansısa səmtə meyilləndirməsin. Əlbəttə belə insanlar azdır. Onda özün onun hakimliyinə çox nəzarət et. İmam Əli (ə) (Şureyhə xitabən): Müsəlmanlara qarşı baxışlarında, danışığında, oturub-durmağında bərabərliyə riayət et ki, yaxınların sənin müdafiənə və (zülmünə) ümidvar olmasın, düşmənlərin sənin ədalətinə ümidlərini itirməsin. İmam Əli (ə) (Əbu əl-Əsəd Doəliyə «xəyanət və cinayət törətmədiyim halda, məni qazılıqdan niyə uzaqlaşdırırsınız?» sualına cavabında) «Çünki gördüm ki, sən səsini qarşı tərəfin üstünə qaldırırsan». İmam Əli (ə) (Şureyhə xitabən): Məbada hakimlik iclasında yorğunluğunu və narahatlığını bildirəsən. Bu elə bir yığıncaqdır ki, Allah onda mükafar qərar vermiş, düzgün hakimlik edən üçün gözəl ehtiyat nəzərdə tutmuşdur. İmam Əli (ə) (Şureyhə xitabən): qəzavət yığıncağında kiminləsə pıçıldaşma, əgər əsəbləşsən, dur get və qəzəbli halda heç vaxt hakimlik etmə. İmam Əli (ə) (Şureyhə xitabən): Nəsə bir şey yeməmiş qəzavət məclisində əyləşmə. 105 İmam Əli (ə) oğlu Hüseynə (ə) tövsiyələrindən: Sənə dövlətli və yoxsul vaxtında Allahdan qorxmağı, şad və qəzəbli olanda da haqqı deməyi tövsiyə edirəm. İmam kiməsə cəza verdikdən sonra onu həbs edərsə, bu zülm olar. İmam Əlinin (ə) dünyadan köçərkən etdiyi vəsiyyətindən: Sizi Allaha and verirəm! Sizi Allaha and verirəm! Rəbbinizin evinin haqqına riayət edin. Nə qədər ki, sağsınız. Həcci nəzərinizdən buraxmayın. Əgər həcc tərk olunarsa, sizlərə verilməyəcək. İstəyirsinizmi ki, Allah və Onun peyğəmbəri yalançı sayılmasın?! Onda camaatın başa düşdüyü hədisləri söyləyin və onlara dərk edə bilmədikləri, inkar etdikləri şeyləri söyləməkdən çəkinin. (Əks halda, hədisi inkar edəcəklər və onun inkarı Allahı, peyğəmbəri və imamı yalançı hesab etmək kimidir. İmam Əli (ə) «Hərislik nədir?» - sualının cavabında: Çoxu əldən verməklə azı əldə etmək. İnsanların ən ağıllısı onların ən həyalısıdır. İmam Əlinin (ə) oğlu Həsənə (ə) buyurduqlarından: Gözləri naməhrəmləri görməsin deyə, qadınları pərdə arxasında saxla. Çünki, nə qədər çox pərdə arxasında qalsalar, sənə və onlara bir o qədər yaxşıdır. Onların kənara çıxması əmin olmadığın kişiləri onların olduğu yerə gətirməyindən daha pis deyil. Əgər bacarsan elə et ki, onlar səndən başqa heç bir kişi tanımasınlar. İnsanın dəyəri, onun himməti qədərdir. İmam Əli (ə) münafiqləri təsvir etdiyi xütbəsindən: Onlar şeytan dəstəsi və cəhənnəm alovunun şöləsidir. Onlar şeytanın qoşunudur. Bilin ki, şeytana tabe olanlar məğlublar və ziyana uğrayanlardır. Yüklə 0,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|