35
Talış dilində halaybaşlığı
31.Dərostonə, çəmə vəyü co kinə-co kinə
Çəmə vəyü toğabıni çokinə-çokinə
32. Hey badunan babordemun
Ne baduman babordemun
Azərbaycan dilinə tərcüməsi
Bizim gəlin bu binənin naxışıdır Versənizdə apararıq
Yetirmisən bizim gəlin yaxşıdır Verməsəzdə apararıq
Talış dilində halaybaşlığı
33. Ha kinə pekırın qərdəni 34.Osmonon rangine
Oftovə-ləqən vardəni Çəmə kinə dıl ğamqine
Azərbaycan dilinə tərcüməsi
Ay gözəl dart gərdənin Göylər tutqun rənglidir
Hanı avtafa-ləyənin Bizim qızın qəlbi qəmlidir
Talış dilində halaybaşlığı
35. Kinəlim, kinəlim nomış Gülüston
Kinəlim, kinəlim tı nozəş məkə
Takan zərinə məşo beşi bə buston
Az bətı aşiqim oşkorəş məkə
Kinəlim, kinəlim ğəndiş bomono
Az batı aşiqim bılbıl bə boği
Bəsə Maşğoni roy madiş bomono
Çə boği bılbıli avarəş məkə
Azərbaycan dilinə tərcüməsi
Gözəlim, gözəlim adı Gülüstan
Gözəlim, gözəlim sən naz eyləmə
Geyinib zərli ayaqqabı çıxıb bostana
Mən sənə aşiqəm, aşkar eyləmə
36
Gözəlim-gözəlim şəkərsən mənə
Mən sənə aşiqəm, bülbül də bağa
Maşxan yolunda göz dikərsən mənə
Bu bağın bülbülün sən xar eyləmə
36. Dadey dadey dadey dadey dad aldı məni
Almadı əmim oğlu yad aldı məni
37. Ay qız adın Sitarə, cəhdibəyim
Geydiyin güllü xarə,cəhdibəyim
38.Çal belə qurbanın olum çal belə
Gedər bu devran daha gəlməz ələ
2
Toy mərasimində gəlin qaynana evinə daxil olarkən aşağıda
göstərilən mahnı qaynata tərəfindən ifa olunurmuş. Bu mahnı get-
gedə daha da populyarlaşmış və onu qız gəlin köçən evə daxil olan
zaman gəlinin rəfiqələri, kənd camaatı xor şəklində oxuyuraraq rəqs
edərmişlər.
39.Ey gülü xaş-xaşdır gəlin
Əsli qızılbaşdı gəlin
Evlisən, ev halı bil.
Ev sənə peşkəşdir gəlin
40.Əsəd bala mirzə yar laley
Elçi göndər bizə yar laley
Əsəd bala mirzə yar laley
Bir gün yemiş yemişəm
Əsəd bala mirzə yar laley
Yara sözlər demişəm
Əsəd bala mirzə yar laley
Sözlər yara dəyməsin
Əsəd bala mirzə yar laley
2
Bu Halaybaşlı haqqında Xanəli Ağayev aşağıdakı tarixçəni qeyd etdi:«XX əsrin
əvvələrində bir türk generalı cənub zonasında əkin sahələri alır.Bir gün general öz
köməkçiləri ilə əkin sahəsini gözdən keçirərkən bir talış qadın bu mahnı ilə ona
tənə edir.Bunun müqabilində general bir növ həyat hadisələrindən ayılmış kimi
təşəkkür əlaməti olaraq,aldığı torpaqlardan bir qismini qadına bağışlayır».
37
Acıq üstdə demişəm
Əsəd bala mirzə yar laley
Elçi göndər bizə yar laley
Ə.Əhmədov qeyd etdiyi halaybaşlıqları ilə yanaşı, heyvan-
darlıq təsərrüfatının tərənnümünə həsr olunan mahnılar haqqında da
danışdı. Bu mahnılar həm məzmun, həm forma cəhətdən öz rənga-
rəngliyi ilə seçilirdi. Buna misal inək sağılan zaman oxunan
mahnını göstərmək olar:
Püfü nənəm nənəm nənəm
Püfü nənəm nənəm nənəm
Əzizim sini sini
Püfü nənəm nənəm nənəm
Doldur ver sini-sini
Püfü nənəm nənəm nənəm
Mənə öz yarım gərək
Püfü nənəm nənəm nənəm
Neynirəm özgəsini
Püfü nənəm nənəm nənəm
Əbdülrza müəllim bu «Halay» rəqs mahnıları haqda danışar-
kən, söhbətə 1946-cı il təvəllüdlü Masallı rayonunun Mədo kənd
sakini, talış şairi Allahverdi Bayrami də qoşuldu. O, öz yazdğı «
Bəxt nəveydəm » («Bəxt axtarıram») şeir kitabçasında yer alan
«Ha kinə məşiy» («Ay qız qetmə») şeirinin sözlərinə bəstələdiyi
mahnını ifa etdi. Bu mahnı özünəməxsus rəngarəngliyi nəzər
diqqətimizi cəlb etdi [10.s.51].
Talış dilində Azərbaycan dilinə tərcüməsi
Pebəmey həşi,
Gün doğar günüz
Bəğətem təşi
Olaram susuz
Bə honi beşiy
Çıx bulaq üstə
Bınə bə duşi
Al çiyin üstə
Kuzən, omeydəm,
Kuzə, gəlirəm
Ha kinə, məşiy,
Getmə ey sənəm
Azən omeydəm
Mən də gəlirəm
38
Bu kənddə məşhur «Halay» qızlar ansamblının keçmiş
rəhbəri Ümbülbanu Haşımovadan çoxlu dəyərli məlumat əldə etmək
mümkün oldu. Bu məlumatlardan aydın oldu ki, hal-hazırda «Ha-
lay» qızlar ansamblının rəhbəri onun qızı Natavan Haşımovadır.
Ümbülbanu və Natavan xanımdan bir çox «Halay» rəqs mahnıları
və halaybaşlıqları əldə etdik. Bu söyləmələrə diqqət yetirək:
Halaybaşlıqları
1. Halay cərgə düzülsün 2. Ey gülü xaş-xaşdı gəlin
Xumar gözlər süzülsün Əsli qızılbaşdı gəlin
Kim halaya gəlməsə Evlisən ev halı bil
Əli yardan üzülsün Ev sənə peşkəşdi gəlin
2.Yaxshı bəzək vurun bizim gəlinə-gəlinə
Xırda mirvarilər düzün telinə-telinə
3. Xalça verərlər gəlinə
Dolça verərlər gəlinə
4. Ağlama ceyran qadası ağlama 5. Nar-nar nargilə
Gedər gözlərin qarası ağlama Durun gedək yargilə
6. Nananay nay nanay 7. Bir dəstə reyhan bala-bala
Nay nananay nay nanay Yar yara heyran
8. Ay nənəm o
Dostları ilə paylaş: |