Microsoft Word Sadi Gulustan doc
Yüklə 4,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
126 Bişmiş şəlğəm xoşdur bir cib qızıldan. 20. Hekayət Mən heç vaxt zamananın gedişindən nalə etməmiş və fələyin gərdişindən şikayətlənməmişəm, yalnız bir dəfədən başqa. Bir dəfə ayaqyalın qalmışdım, ayaqqabı almağa isə imkanım yox idi. Qanı qara halda Kufə məscidinə gəldim, ayaqsız bir adam gördüm: Allaha şükür edib ayaqqabısızlığa dözdüm. 127 Şer Qızardılmış cücələr tox adamın gözünə, Süfrə üstə qoyulmuş tərədən pis görünər. Pulsuz və ac adama bişmiş şəlğəm özü də, Qızardılmış cücədən daha nəfis görünər. 21. Hekayət Hökmdarlardan biri qış fəslində bir dəstə yaxın adamları ilə birlikdə ova çıxıb, şəhərdən xeyli uzaqlaşmışdı. Qaranlıq düşdükdə hökmdar yaxınlıqda bir kəndli daxması görüb soyuqdan qorunmaq üçün orada gecələməyi məsləhət bildi. Vəzirlərindən biri etiraz edərək dedi: –Yüksək mənsəbli hökmdara yaraşmaz ki, çirkli bir kəndlinin daxmasına pənah gətirsin. Əmr et elə burada çadır qurub, od yandırsınlar. Kəndli bu məsələdən xəbərdar olcaq yemək hazırlayıb, çadıra gətirdi və təzim edərək dedi: –Kəndli daxmasına gəlməklə hökmdarın qədr–qiyməti azal- mazdı, lakin görünür ki, kəndlinin qədr–qiymətinin artmasına razı olmamışlar. Kəndlinin sözü hökmdarın xoşuna gəldi və gecə ikən köçüb onun evinə getdi. Səhər kəndliyə çoxlu pul və bəxşiş verilməsini əmr etdi. Hökmdarı müşayiət edərkən kəndli ondan bir neçə addım geridə gedir və deyirdi: Şer Sultanın şöhrəti aşağı düşməz, Olarsa bir gecə kəndliyə mehman. Kəndlinin yüksələr fələyə başı, Qonağı olarsa qüdrətli sultan. 22. Hekayət Nağıl edirlər ki, nankor bir dilənçi, çoxlu mal yığmış, hədsiz dövlət toplamışdı. 128 129 Beyt Geçə–gündüz həris idi qızıl–gümüş yığmağa, Qızıl–gümüş düşmüş idi bir namərddə dustağa. Padşahlardan biri ona dedi: – Danışırlar ki, sənin sərvətin həddi- ni aşıbdır, bizim isə pula böyük ehtiyacımız vardır. Əgər ondan bir az əlborcu versən, məhsul yığıldıqda, vergi toplandıqda qaytarılıb sənə təşəkkür edilər. Dedi: – Ey yer üzünün allahı, şahın şəninə yaraşmaz ki, əlini mənim kimi bir dilənçinin murdar malı ilə çirkaba bulasın. Çünki mən onları dilənçilik yolu ilə dənə–dənə toplamışam, xırda– xırda yığmışam. Şah dedi: – Eybi yoxdur, düşmənə verəcəyəm. Beyt Nəsrani quyusu pak olmasa gər, Cuhud meyyidini yumağa dəyər. Beyt Dedilər ki, əhəgin xəmiridir natəmiz, Dedik ayaqyoluna suvayarıq onu biz. Deyirlər ki, şahın təklifini rədd etdi, höcətə başladı, min bir bəhanəyə əl atdı. Şah əmr etdi lazım olan pulu ondan zorla döyədöyə alsınlar. Şer Bir iş ki, lütf ilə yerinə yetməz, Axır hörmətsizlik baş verər əbəs. Hər kəs başqasına xeyir verməsə Düz olar, ona xeyr verməsə bir kəs. 23. Hekayət Bir taçirin yüz əlli dəvə yükü malı, qırx qulu və xidmətçisi var idi. Bir axşam o Giş adasında 83 məni öz yanına çağırdı, bütün gecəni 130 sakit olmayıb boş–boş danışmağa başladı ki, Türküstanda filan anbarım var, Hindistanda filan malım, bu filan yerin qəbaləsidir, bu filan şeyin zəmanəti. Gah deyirdi: İskəndəriyyənin havası xoşdur, oraya gedəcəyəm, gah da əvvəl dediyinin əksinə danışırdı. Yox, Məğrib dənizi qorxuludur, ora gedə bilmərəm. Sonra dedi: – Ey Sədi, bir səfərim də qalmışdır, əgər o, baş tutsa, qalan ömrümü bir guşədə oturub dinc yaşayacağam. Soruşdum: – O hansı səfərdir? Dedi: –Farsdan Çinə kükürt aparacağam, eşitdiyimə görə çox bahadır. Oradan Çin kasası alıb, Ruma 84 Rumdan ipək alıb, Hindistana, Hindistandan polad alıb Hələbə, hələbdən şüşə alıb Yamənə, Yəməndən də paltar alıb vətənə qayıdacağam. Ondan sonra artıq ticarət daşını atıb bir dükanda oturacağam. Xülasə, o qədər belə hədərən–pədarən danışdı ki, axırda taqətdən düşdü. Sonra mənə müraciət edərək dedi: – Sədi, sən də gördüklərindən, eşitdiklərindən bir şey danış! Dedim: Şer Eşitdinmi biyabanda bir tacir, Atdan düşüb söylədi son sözünü: «Doydurar ya qəbir, ya da qənaət O dünyagir xəsisin ac gözünü». 24. Hekayat Nağıl edirlər ki, Hatəmi–Tai səxavətdə məşhur olduğu kimi, bir varlı da xəsislikdə şöhrət tapmışdı. O, zahirini dünya malı ilə bəzəmiş, lakin batinində elə bir xəsislik kök salmışdı ki, nə Əbu Hüreyrənin pişiyinə bir tikə ət verər, nə də Əshabi–Kəhfin itinə bir parça sümük atardı. Çan bahası olsaydı da heç kimə bir tikə çörək verməzdi. Xülasə, onun qapısını və süfrəsini açıq görən olmamışdı. Beyt 131 Yoxsul onun qapısında iy çəkərdi xörəkdən, Quşlar belə həyətində tapmazdı bir dənə dən Bir gün o varlanmaq məqsədilə Məğrib dənizi ilə Misrə doğru səfərə çıxdı. Qarşı tərəfdən güçlü külək əsməyə başladı, o, gəminin qərq olacağını başa düşdü. Beyt Mümkündür səndəki xislətə dözmək, Düz gəlməz çox zaman gəmilə külək. O, əllərini qaldıraraq faydasız yerə qışqırmağa və dua oxumağa başladı. Adamlar gəmiyə minəndə qorxularından allaha əl açıb dua edir və dinə sadiq olduqlarını inandırmağa çalışırlar. Beyt Möhtac bəndə dua vaxtı allahına əl açar, Kərəm çağı əllərini qoynuna qoyub qaçar. Şer Qızıla, gümüşə etmə qənaət, Onları sərf edib ömür sür rahət. Bu ev ki, yadigar qalacaq səndən, Düzəlt kərpicini qızıl–gümüşdən. Həmin adam tufanda qərq oldu. Onun Misirdəki yoxsul qohum- ları bu ölüm münasibəti ilə cındır paltarlarını yırtıb, varlıdan miras qalmış ipək və xəzdən təzə paltar tikdirdilər. Hələ bir həftə keçməmiş gördüm ki, varislərindən biri yorğa bir ata minib, bir qulun müşayiəti ilə hara isə gedir. Şer Əgər ölən dirilərək gəlsəydi, Qohumları içinə şad, üzü şən. Yüklə 4,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|