Microsoft Word Sadi Gulustan doc
Yüklə 4,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
146 isə pərişan görüb soruşdu: –Haralısan, necə olub gəlib bura çıxmısan? Gənc başına gələn hadisələrin bəzilərini nağıl etdi. Şahzadənin qəlbi riqqətə gəldi, ona bəxşiş, xələt verdi, öz şəhəriiə salamat çatması üçün etibarlı bir adamla yola saldı. Atası onu gördükdə, çox sevindi, sağ–salamat qayıqdığı üçün şü- kür etdi. Axşam olduqda gənc atasına gəmidə gəmiçinin verdiyi əziyyətdən, quyu başında çəkdiyi məşəqqətdən, səhrada karvan əhlinin ona rəva gördüyü xəyanətdən danışdı. Atası dedi: –Oğul, gedəndə sənə demədimmi ki, yoxsulların güclü əlləri sındırılmış, pəhləvan qolları qırılmışdır. Beyt Nə gözəl söylədi yoxsul pəhlivan, «Bir qızıl yaxşıdır, dağ qədər zordan» Oğlan dedi: –Lakin xəzinə tapmaq üçün zəhmətə qatlaşmaq, qələbə çalmaq üçün ölümlə çarpışmaq, taxıl əldə etmək üçün dən səpib, yerşumlamaq lazımdır. Görmürsənmi ki, azacıq əziyyət çəkməklə necə xoş rahatlığa çatdım, balaca acılıq dadmaqla necə şirin həyat tapdım? Beyt Artıq yeməsə də insan ruzidən, Lazımdır yenə də bir iş görəsən. Beyt Nəhəngdən qorxarsa dənizdə qəvvas, Heç zaman qiymətli incilər tapmaz. Dəyirmanın alt daşı hərəkət etmədiyi üçün bütün ağırlıq onun üzərinə düşür. Şer 147 Mağara içində nə tapar aslan? Uçmayan qartala ovmu gələcək! Kim evdə oturub ruzi gözləsə, Axırda o dönüb olar hörümçək. Atası dedi: – Ey oğul, bu dəfə fələk sənə yar, taleyin huşyar olmuşdur. Bir dövlət sahibi sənə rast gəlmiş, əli-açıqlıq göstərərək həyata qaytarmışdır. Belə hadisə nadir hallarda olar. Nadir hadisələrə isə bel bağlamaq olmaz. Amandır ayıq ol, tamaha düşüb bir də belə boş xəyallara aldanma! Beyt Ovlamaz həmişə ovçu ahunu, Bəzən də, parçalar pələng ovçunu. Neçə ki, nağıl edirlər: Fars hökmdarlarından birinin barmağında qiymətli qaşı olan bir üzük varmış. Bir gün o bir neçə yaxın adamları ilə birlikdə Şirazda Müsəllayə 87 gəzməyə çıxır və əmr edir ki, həmin üzüyü Əzüdüddövlə məqbərəsinin 88 günbəzinin üstünə sancsınlar. Kim nişan alıb oxu üzüyün halqasından keçirsə, üzük onun olsun. Hökmdarın yanında derd yüz məharətli ox atan varmış. Onların hamısı üzüyü nişan alıb atırlar, lakin heç birinvn oxu üzüyə dəymir. Təsadüfən orada oynayıb, oyan-buyana havayı ox atan bir uşağın oxunu külək gətirib üzüyün halqasından keçirir. Beləliklə uşaq üzüyə sahib olub varlanır. Bundan sonra o uşaq ox atmağı tərk edib kamanını yandırır. Camaat bunun səbəbini soruşduqda deyir: Ona görə ki, əldə etdiyim şöhrəti saxlaya bilim. Qitə Mümkündür gah qoca, müdrik bir alim, Səhv etsin, işində olsun nöqsanı. Gah da bir anlamaz, hünərsiz uşaq, Səhvən sərrast atıb vursun nişanı. 30. Hekayət 148 Nağıl edirlər ki, bir şeyx bir mağarada yurd salmış, qapısını camaatın üzünə bağlamışdı. Şer Dünyada tək xilas olar dünyadan Qapını üzünə bağlayıb qalan. Qənaətin bərəkətindən nə şahlıq şövkətinin əhəmiyyəti və nə varlıların dövlətinin qiyməti onun nəzərində deyildi: Şer Yolçuluğu kim öyrənsə dünyada, Ölənədək hər yetənə əl açar. Hərisliyi at bir yana şahlıq et, Tamahsızın başı daim ucalar. O tərəfdəki hökmdarlardan biri xəbər göndərdi ki, «mömin adamların kəraməti xatirinə xahiş edirik ki, bizimlə duz-çörək kəsməyə razılıq versin». Şeyx razılıq verdi, çünki rəvayətə görə peyğəmbər deyibdir ki, dəvəti qəbul edərlər, çağırılan yerə gedərlər. Sabahı gün şeyxin halından xəbər tutmaq üçün şah onun ziyarətinə getdi. Şeyx dərhal yerindən sıçrayıb onu qucaqladı, təşəkkür etdi, şahı mədh etməyə başladı. Şah getdikdən sonra müridlərdən biri ürək edib şeyxdən soruşdu: – Bu gün şaha göstərdiyiniz bu hörmət adətinizə düz gəlmirdi, indiyə qədər belə etdiyinizi görməmişdik, səbəbi nə idi? Dedi: – Eşitməmisinizmi deyiblər: Beyt Kimin süfrəsində bir loxma yesən, Kərəkdir durasan xidmətində sən. Lətifə 149 Mümkündür ki, ömür boyu qulaqlar, Eşitməsin ]ənk nəğməsi, ney və tar. Göz bacarsa seyr etməsin çəməni, Görməsin bir laləni, yasəməni. Pərqü balınc olmasa da bir zaman, Daş üstündə yatar yuxusuz insan. Qucmaq üçün tapılmasa yar əgər, Özünü də qucaqlayar bu əllər. Lakin qarın, səbr etməz ac qalanda, «Yox» sözünü başa düşməz bir an da. 150 IV FƏSİL SUSMAĞIN FAYDALARI HAQQINDA 1. Hekayət Dostlarımdan birinə dedim: – «Danışmaqdan ona görə imtina edirəm ki, çox zaman sözün yaxşısı da olur, pisi də; düşmənlar isə yalnız pisini görürlər» Dedi: – Düşmən yaxşısını görməsə yaxşıdır. Beyt Bəllidir ki, xeyir işin şər görünər düşmənə Bilə–bilə yalandan o, böhtan düzəldər sənə. Beyt Bil ədavət gözündə eyibdir hər bir hünər, Sədi – güldür, lakin o, düşmənə xar görünər. Beyt Həyat verən bu günəşin özü də, Çirkin şeydir yarasanın gözündə. 2. Hekayət Bir tacirə min dinar ziyan dəydi. Oğluna tapşırdı ki, bu haqda heç kimə bir söz deməsin. Oğlu dedi: –Ey ata, əmr sizindir, demərəm. Lakin bir başa sal görüm, giz- lətməyin nə faydası? Dedi: –Ondan ötrü ki, müsibət ikiqat olmasın: biri sərmayənin əldən getməsi, ikincisi qonşuların tənə etməsi. Beyt 151 Dərdini düşmənə soyləmə aman, Qəlbində toy–bayram eləyər haman. 3. Hekayət Ağıllı–kamallı, elmli məlumatlı bir gənc var idi, lakin təbiətən adamlara uyuşmaz, alimlər məclisində bir kəlmə də danışmazdı. Bir dəfə atası ona dedi: –Ey oğul, sən də görüb bildiklərindən bir şey danış! Dedi: –Qorxuram, bilmədiklərimdən soruşalar, xəcalət çəkəm. Şer Deyirlər ki, bir sufi 89 Mıx çalırmış başmağına Bir xan onu tutub deyir: «Nal vur atın ayağına». Beyt Kimsə bir söz deməz sən sussan əgər, Lakin söz dedinmi, dəlil də göstər. 4. Hekayət Hörmətli bir alimin bir dinsizlə (allah ona lənət eləsin) mübahisəsi düşdü, lakin onunla höcətləşə bilmədi. Soz qalxanını yerə qoyub geri qayıtdı. Biri ona dedi: – Bu qədər bilik və kəmal sahibi olmağına baxmayaraq bir dinsizin ehdəsindən gələ bilmədin. Dedi: –Mənim elmim Quran, hədis və şeyxlərin dediyinə əsasla- nır, o isə bunların heç birinə inanmır, onun dedikləri də mənim işimə yaramır. Beyt Bir kəs ki, Qurana inanmayır heç Cavabı odur ki, çavab vermə keç! Yüklə 4,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|