Microsoft Word Sinir Sistemi Histolojisi 2012-2013, Prof. Dr. Yusuf nergiZ. doc

2.Yıldız Nöronları 

Küçük  bir  hücre  gövdesine  sahiptir.Kısa  ve  tek  olan  bir  aksona  ve  her  yönde 

seyreden  çok  sayıda  dendritlere  sahiptirler.  Akson  kortekste  kısa  veya  uzun  bir  yol 

alır ancak, korteks dışına çıkmadan piramidal hücreler çevresinde sonlanır. 

 

3.Horizontal Nöronlar 

Genellikle  korteksin  en  dış  tabakasında  yerleşmiş  bulunurlar.Bu  nöronların 

perikaryonları yuvarlak veya  çoğunlukla mekik şekillidir.Dendrit ve aksonları yüzeye 

paraleldir(horizontal).  

 

4.Fuziform Nöronlar 

Genellikle  beyin  korteksinin  en  derin  tabakasında  yer  alırlar.Bir  çok  piramidal 

nöronla sinaps yaparlar. 

 

5.Martinotti Nöronlar 

Küçük  gövdeli  multipolar  nöronlardır.Tersine  dönmüş  nöronlardır(Apeksi 

substansiya  albaya  tabanı  yüzeye  bakar).Dendritleri  kortekse  dağılırken  aksonları 

substansiya albaya girer. 

 

İzokorteks 

  Allokorteks dışındaki alanlar izokortekse aittir. 

  Toplam korteksin %90’ını oluşturur. 

  İzokorteks  hücre  lif  yapısı  bakımından  bazı  özellikler  taşıyan  altı  temel 

tabakaya shiptir.  

  Bu  tabakalı  yapı  oluşurken  korteksin  farklı  tabakalarını,  bölgelerini  ve  farklı 

beyin merkezlerini birbirine bağlayan ara nöronlar gelişmiştir.

 

 

   

İzokorteks toplam 6 adet katmandan(laminadan) meydana gelmiştir. Piamater'den 

içe doğru korteks katmanları şöyledir: 

  Lamina molekülare 

  Lamina granülaris eksterna 

  Lamina piramidalis eksterna 

  Lamina granülaris interna 

---

  Lamina piramidalis interna  

  Lamina multiformis katmanlarıdır 

 

I.Lamina zonalis veya molekülare  

Hücreden  fakir,  çeşitli  büyüklükteki  katmanlardaki  piramidal  hücrelerin  apikal 

dendritleri  ve  bazı  yıldız  hücrelerin  dendritlerinin  horizontal  dallanmalar  yaptığı 

tabakadır.  Bütün  bu  dendrit  ve  akson  dallanmaları  bu  tabakada    horizontal  bir 

pleksus yaparlar. Çok az sayıda  horizontal duruşlu nöronlar yer alır.   

 

II. Lamlna granularis eksterna,  

Yıldız hücreleri, birkaç küçük piramidal hücre ve çeşitli sinir sonlanmalarından 

oluşur.  

 

III. Lamina piramidalis eksterna 

Küçük, orta ve büyük piramidal hücreler ve bir miktar yıldız hücrelerden oluşur. 

Afferent  uzun  bağlantı  lifleri  bu  tabakada  horizontal  Bechterev  çizgisini  yaparlar. 

Piramidal  hücrelerin  aksonları  alttaki  substansiya  albada  kortekse  kollateraller 

vererek ilerler.  

 

IV.Lamina granularis interna 

Yıldız hücrelerinden oluşan bu tabakada talamustan gelen afferent liflerin son 

dalanmaları Baillarger'in dış çizgisini yapar.  

Bu  tabakalardaki  hücreler,  özellikle  IV.  laminadaki  hücreler,  gelen  uyarıyı  ara 

nöronlarla korteksin daha derindeki effektör nöronlarına aktarır.  

Bu  hücreler  fonksiyon  açısından  serebellum  granüler  hücrelerine  ve  sipinal  kordun 

ara nöronlarına  benzerler. 

 

V. Lamina piramidalis interna 

Başlıca  orta  ve  büyük  piramidal  nöronlardan  yapılmış  bu  tabakada  afferent 

kısa  bağlantı  lifleri  Baillarger'in  iç  çizgisini  yapacak  şekilde  sonlanır.  Bu  tabakada 

motor  merkezlerde  ayrıca  dev  piramidal  hücreler  bulunur  ve  III.  tabakadakiler  gibi 

aksonlarını substansiya albaya gönderir. 

V.  laminadaki  piramidal  hücreler  korteksin  effektör  nöronlarıdır.  Bunların 

aksonları.  Diğer  beyin  bölgelerine,  medulla  spinalise  inen  efferent  yolları,  çok  uzak 

---

korteks  bölgelerine  giden  bağlantı  yollarını  ve  karşı  taraf  hemisfer  kortteksine  giden 

komissural yolları oluştururlar. 

 

VI.Lamina multiformis 

Çok sayıda 15–30 µm çapında mekik şekilli hücreler ve bir miktar fusiform tipte 

yıldız  hücrelerce  oluşturulur.  Fuziform  şekilli  hücreler  uzun  eksenleri  yüzeye  dik 

yerleşim  gösterirken  aksonları  substansia  albaya  kadar  uzanır.Korteksin  lamina 

piramidalis eksterna ve internalarında yer alan nöronların aksonları oldukça uzundur.  

Lamina piramidalis eksterna da yer alan nöronlar bağlantı nöronları olarak çalışırlar. 

Ancak bu nöronların aksonları bir miktar substansia alba içerisinde ilerledikten sonra  

başka  bir  korteks  alanında  sonlanırlar.  Bu  altı  tabakalı  kortikal  yapılanma,  kortikal 

alanların fonksiyonuna bağlı olarak ufak tefek değişiklik göstermekle birlikte temelde 

aynıdır  (homotipik).  Bunun  yanısıra  altı  tabakalı  yapının  görülmediği  (heterotipik) 

kortikal alanlar vardır. 

 

 Hemotipik izokorteks alanları; 

  Frontal 

  Parietal 

  Poler olmak üzere üç bölgede gözlenir. 

 

Frontal bölgede;  piramidal  hücre laminaları (3.  ve  5. laminalar)  Parietal  bölgede; 

granuler  hücre laminalar  (2.  ve  4.  laminalar) iyi  gelişmiştir.Poler  bölgeler;  (frontal  ve 

oksipital kutuplar) 6 tabakalı klasik korteks yapısını en iyi yansıtan bölgelerdir.  

 

Heterotipik İzokorteks  

 

1.Agranüler korteks 

Granüler  hücreler  kaybolur,bunların  yerini  piramidal  hücreler  almıştır.  Motor 

korteks  bölgelerinde(gyrus  presentralis  ve  çevresi)  gözlenir  ve  yapısında  dev 

piramidal hücreler çoğunluğu teşkil ederler. 

 

 

 

 

---