Microsoft Word Son redakt?Araz b?y?

Bu  iki  sür c   gör ,  Türk  ordusunun  casuslarının  tacirl r  v  
usanmı lar 
kilind   dü m n  için   sızması  v   g r k n  bilgil   ola ması 
g r kirdi.  Casusların  bilgisi  g lm d n  ordu  sava a  girm z  idi.  Onlar, 
sava dan  önc   dü m nin  n   q d r  sava a  hazır  olmasını  bil rmi l r.  El  
bu bilgil r  dayanaraq nec  sava  taktikini d  seç rmi l r. “Türk ordusunu 
qurdlara  b nz d rdil r.  Türkl rin  atlı  qo unlar  sistemi  miladdan  318-  il 
qabaq  çin  il   ba ladıqları  anla ma  sonrası  çind   d   t tbiq  edildi.  V  
haman atlı qo unlarla çinlil r (M.Q 117) Turan taktikil  Türkl ri yendil r. 
Türk atlıları yel- alvar v  ç km  geyib, ba larına börk qoyardılar. Bozqır 
islahatı  kili formasında ilk d f  olaraq Kuru   ran ordusunda v  ondan 
sonra  sk nd r  turanlılarla  sava dan  sonra  Makedoniyalı  ordusunda 
islahat  el di.  Rom  ordusu  da  bu  islahatı  Türk  sk rl rini  ücr tli  olaraq 
ordularına almaqla el dil r. Ilk d f  Sezar Turan taktikini i l dib atlı ordu 
yı dı. Rom da unlu onlu t rtib v  kot- alvar daxı yayılmı dır. H tta öz ngi 
daxı  Avarlar  vasit sil   yayılmı dır.  Bizanslarda,  Turan  sistemli  ordu 
islahatı  5-6-ci  srd   ba lamı   v   az  müdd td   yayılmı dır.  Bizans 
tarixçil ri  Prokopios  v   Aqathias  yazdıqlarına  gör ,  bu  islahat 
Bizansların  Qutlara  q l b l rin   s b b  oldu.  mperator  Justi  Nianos 
zamanından  stanbulda Hun, Bul ar v  Avarlar kimi  geyinm k v  saç, üz 
qırxmaq mod olmu dur.  mperatorun özü d  taktika adında yadda larında 
bu  islahatdan  b hs  v   t rif  etmi dir.  M s l n  Heraklitos  miladda  sonra 
622-624,d  bu taktiki i l tm kl  Sasanlılara qalib olmu dur.”
 
152
 
 
M lum  oldu u  kimi,  Türk  ordusu,  zaman-zaman  geni   taktikalar 
yaratmı   v   bu  ld   etdigi  bacarıları  çe idli  formlarda  öz  qon u  v  
r qibl ri  il   d   payla mı dır.  H tta  tarixs l  bilgil r   gör .  Bu  payla ım 
sınırlı  qalmamı   batının  n  ucqar  bölg l rin   bel   ç kilmi dir.  Bu  uzantı 
ist r Türkl rl  sava da, ist rs  d  üçüncü ölk l r meydanında i  salınmı  
v  böyük q l b l rl  sonuclanmı dır. “Franklar da ordularında Türk  sk ri 
sistemini i l d r k 7-ci  srd  Avarları m lub etdil r. Franklar 9-cu  srd  
bütün ordularını atlılardan müt
kkil etmi dil r. Bu  kild  Almanlar v  
rblil r  11-ci  srin  r f sind   Bozqır  sk ri  sistemini  t tbiq  etmi l r. 
Ruslar  daxı  9-cu  srd n  ba layaraq  X z rl r,  Peç n kl r,  Qıpçaqlardan 
                                                 
152
 (Dr. C. Hey t. Türkl rin tarix v  f rh ngin  bir baxı . Tehran Kaviyan 
yayınları.1987.s61)
 

---

 
99
Turan  taktiki  v   nizami  sistemini  öyr ndil r  v   bu  islahat  say sind  
X z rl ri  m lub  etdil r.  Ç ngizxan  xanlı ını  elam  etmi   q bil y  
dayanan  ordu  nizamını  d yi dirib,  Türk  nizami  onlu  t rtibi  qurdu  v  
vahidin ba ına öz q bil sind n birini qoydu”
153
  
 
Sözsüz  ki,  yer  üzünd   Türkl r  q d r  sava an  v   özl rini  savunan 
ikinci  bir  ulus  olmayıbdır.  Bu  sava lar  çox  zamanlarda  yabancılarla  olsa 
da, Türkl rin Türkl r   qar ı sava ları da az olmamı dır. Türkl rin özl rin  
qar ı  sava ları  Türk  sava   sisteminin  g li m sin   t kan  vers   d ,  Türk 
ulusunun  sür kli  kiçilm sin ,  ir lil yi d n  uzaq  dü m sin ,  fürs tl ri 
qaçırmasına,  ya am  alanlarında  dünyadan  qopmasına  v   n  sonunda 
ba qaları  qar ısında  yenilm sin   yol  açmı   v   bugünkü  geri  durumuna 
g tirib  çıxarmı dır.  Bunlara  baxmayaraq,  bugün  d   özgün  örn k  olaraq 
göst ril n,  Türk  qorxmazlı ı,  Türk,  inamı  v   döyü k nliyil   öz  tarixs l 
varlı ına  imza  atmı dır. 
skid n  ordu  ulus  adlanan  Türkl rin  ya am 
f ls f sind   insanın  ya adı ı  yer  qudsal  olmu dur.  Yerl   insan  arasında 
olan ruhs l ba lantının V t n anlayı ına çevrilm si d  el  m hz bu yandan 
olu mu dur.  
 
Balkan  Sava ları  yenilgisind n
154
 sonra  ardı-ardına  imperatorluq 
alanının  daralması  il   f lak t   u ramı   olan  Osmanlı  dövl ti,  tam  bir 
ölüm-dirim 
sorunuyla 
qar ı-qar ıya 
dayanmı dır. 
Qafqazlardan, 
Afriqadan,  Asiyadan,  Balkanlardan geri  ç kil r k  Anadoluya  sı ı maq
155
 
zorunda  qalan  bir  qoca  imperatorluq  h r  yandan  qu atılmı dır.  Türk 
torpaqları  v   ölk si  bütünlükl   yox  olma  t hlük sil   üzl mi dir.  Batılı 
saldırqanların  irad sini  ks  etdir n  Serv  anla ması,  Türkl r  üçün  yalnız 
Orta  Anadolunu  pay  vermi dir. 
zginlik  v   t hqir  bütün  mill ti 
bürümü dür.  Osmanlı  ordusu  bütün  alanlarda  darma-da ın  olmu dur. 
Mill tin Türkçü irad sini bir daha topalamaq üçün güc qalmamı dır. Türk 
dü m nl ri,  n sonunda Türkl rin ordu ulus ünvanına q l b  çalacaqlarına 
inanark n,  ulus  içind n  bir  s s  qoparaq  yeni  ruh  ortaya  qoydu.  Müst fa 
Kamal  Pa a,  biz  varıq,  ölm mi ik  üaril   Türk  mill tini  diri  qalmaq 
                                                 
153
 (Dr. C. Hey t. Türkl ri tarix v  f rh ngin  bir baxı . Tehran Kaviyan 
yayınları.1987.s62
 
154
 m lubiyy tind n 
155
 söyl nm k, p nah aparmaq 

---

yolunda  ölüm   ça ırdı.  O,  at  belind ,  ulusuna  s sl n r k  “M n  siz   geri 
dönm yi  deyil,  ölm yi  mr  edir m!”  dedi.    Böyük  AtaTürk,  Türk  ordu 
qamandanı kimi dünyaya adını yazdırdı. O, eyn zamanda böyük bir Türk 
lideri kimi, dünyanın önd  g l n dövl t adamlarının ön sırasında yerl di. 
Onun,  mill tin   verdiyi,  ulus  m nlik  bilinci,  böyük  qalmaq  üçün  öz 
güv nlik,  qul  olmamaq  üçün  laiklik,  ça da   v     modern  olmaq  yolunda 
ulusallıq dü ünc si verdi. Onun f ls f sin  gör , m lub duruma du n bir 
mill tin  t kc   qurtulu   yolu,  ölümün  gözün   dik  baxması,  dü m n  
kiçilm m k
156
üçün  h r  qarı   torpaqdan  çör k  çıxarması  v   bir  anlamda 
v t n  adlı  qutsal  torpa ı  qanla  t mizl m kdir.  El   buna  gör   d ,  bütün 
v t nda ların  ordu  olması  g r km kd dir.  “ ziz  v   mübar k  v t nimizi 
qurtarmaq  üçün  ziyalıların,  h rk sin  hazır  bulunması  g r kir”...“Milli 
mücadil nin  önünd   olan,  do rudan  do ruya  mill tin  k ndisidir,  mill tin 
evladlarıdır.  Mill t  bir yl ri,  anaları  il ,  babaları  il ,  ablaları  il   birlikd  
mücadil yi  k ndil rin   ideal  bilirdi.”  AtaTürkün  bu  deyimil   ulus-dövl t 
yolunda,  h m  d   ulus-ordu  olmaq  g r kir.  Ona  gör   ki,  mill t  irad si 
olmadan  h r  hansı  milli  ordudan  danı maq  bo   sözdür.  H r  varlı ın  ilki 
d ,  sonu  da  insandır.  nsanı  is   insan  yapan  a a ıdaki  iki  anlamın 
idrakıdır:           
 
a)  nsan toplumunun Ulus olması! 
b) Torpa ın  V t n  olması!                                                                                       
 
“Tam  bu  u urlar  yalnız  m nim  s rim  deyildir  v   olamaz…Tam 
mill tin  q rarı  birlikd   imanla  çalı manın  sonucudur.  Qahraman 
mill timizin v  ünlü ordumuzun qazandı ı u urlar v  z f rl rdir”
157
 Bütün 
tarix boyu ulusuyla ordusunun iç-iç  girdiyi bir ulu etnikin bundan sonra 
da  bel   ya aması  v   bel   dir nm si  g r kir.  Çünki,  “N   mutlu  Türk m 
diy n !”-in  f ls f sil  batının v  di i yumu aq  t ist y n imperiyalizmin 
ya am  f ls f sinin  barı   içind   yan-yana  ya aması  yalnız  ekonomik, 
siyasal, sosial v  ordu gücünün birliyil dir.  n  ski ça larda oldu u kimi, 
                                                 
156
  zilm k,kiçilm k 
157
 Atatürk’ün söylev ve demeçleri, II, toplayan: Nimet Unan, Türk inkılap tarihi 
enstitüsü yayınları, I, 2.Basım 1959. 

---