Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

Shayton adovat va hiylalari bobi hadislari

951-hadis. Muttafaqun alayh.

952-hadis. Mavzu’. “Al-mavzu’ot”ga qarang.
953-a-hadis. Ibn Lol rivoyat qilgan.
953-b-hadis. Zaif. Ibn Abud Dunyo rivoyat qilgan.
954-hadis. Sahih-mavquf. Abn Abud Dunyo, Bayhaqiy rivoyat qilgan.
955-hadis. Zaif. Ahmad, Termiziy rivoyat qilgan.


TO‘QSONINCHI BOB RIZO

Faqih aytadilar. Maymun ibn Mahron dedilar: ”Umar ibn Abdulaziz (r.a.) menga har oyda ikki marta kelib turishimni buyurdilar. Bir kuni u kishining oldlariga keldim. U kishi devorning ustidan qarab turgan ekanlar. Eshikka yetmasimdan kirishga ruxsat berdilar. Uyga kirganimda, sholchalari ustida o‘tirgan edilar. Sholchaga teng keladigan supacha bor edi. U kishi ko‘ylaklarini yamab turardilar. Salom berdim, alik oldilar. Meni darrov supachaga o‘tkazdilar, keyin amirlarimizdan, mirshablarimizning ishlaridan, tartibni saqlovchilarimizdan, qamoqxonalarimizdan va narx-navolardan, so‘ng o‘zimdan hol- ahvol so‘radilar. Keyin ketmoqchi bo‘lib o‘rnimdan turayotganimda: “Ey Mo‘minlarning amiri, uyingizda siz uchun bu ishni qiladigan biror kishi yo‘qmi?” deb so‘radim. Aytdilar: “Ey Maymun, senga qorning to‘yadigan miqdordagi mol-dunyo kifoya qiladi. Biz bugun

bu yerda bo‘lsak, ertaga boshqa joydamiz”. So‘ng uydan chiqdim”.

Alloh taoloning ushbu:

“Qachon birovlarga qiz (ko‘rgani haqida) xushxabar berilsa g‘azabga to‘lib, yuzlari qorayib ketar” (Nahl, 58-oyat), degan so‘zi haqida Qatoda aytadilar: “Bu ish arab mushriklarining ishlaridan edi. Alloh taolo ularning qilayotgan ishlari yomonligining xabarini berdi. Ammo mo‘min kishi Alloh unga nima narsani qismat qilgan bo‘lsa, shunga rozi bo‘lmog‘i munosibdir. Alloh taoloning mo‘minga taqdir qilgan narsasi kishi o‘ziga qilgan narsasidan yaxshidir. Ey Odam bolasi, Alloh taoloning yomon ko‘rgan narsangni senga taqdir qilishi yaxshi ko‘rib qilgan narsangdan yaxshidir. Allohga taqvo qil va Uning hukmiga rozi bo‘l”.

Faqih aytadilar: Qatodaning so‘zi Allohning ushbu so‘ziga muvofiq keladi:

“Sizlar o‘zingiz uchun yaxshi bo‘lgan narsani yoqtirmasligingiz va siz uchun yomon bo‘lgan narsani yaxshi ko‘rishingiz mumkin. Alloh bilur, sizlar bilmassiz” (Baqara, 216-oyat), ya’ni, sizlarga taqdir qilingan narsaga rozi bo‘linglar, zero, sizlar nafsingizni nima isloh qilishini bilmaysizlar.

Hakimlardan biri aytadi: “Manzil to‘rtta: dunyoda yashaymiz; qabrda yotamiz; mahshargohda to‘planamiz; yaratilishimiz sababi bo‘lgan abadiyatga qaytamiz. Dunyoda yashashimiz hojilarning ovqatlanishiga o‘xshaydi, ular xotirjam o‘tirmaydilar, ulovlaridan yuklarini tushirmaydilar, chunki bu manzildan tezda o‘tib ketishlari kerak. Qabrda yotishimiz karvonsaroyga tushishlariga o‘xshaydi. Hojilar u yerda yuklarini tushiradilar, bir-ikki kun dam oladilar, so‘ng jo‘nab ketadilar. Mahsharga to‘planishimiz hojilarning Makkada to‘planishiga o‘xshaydi. Ular haj ruknlarini bajaradilar, So‘ng o‘ng va chap tomonlarga ajralib ketadilar. Shuningdek, qiyomat kuni ham hisob-kitobdan keyin bir firqalari jannatga, bir firqalari do‘zaxga ajraladi”.

Shaqiq ibn Ibrohim (r.a.) aytadilar: “Yetti yuzta olimdan beshta narsa to‘g‘risida so‘radim. Ularning javoblari bir xil bo‘ldi. “Oqil kim?” deb so‘radim. “Oqil dunyoni yaxshi ko‘rmagan kishidir”, deyishdi. “Ziyrak kim?” deb so‘radim. “Dunyoga aldanib qolmagan kishi”, deyishdi. “Boy kim?” deb so‘radim. “Allohning taqsimotiga rozi bo‘lgan kishi”, deyishdi. “Kambag‘al kim?” deb so‘radim. “Qalbi to‘ymaydigan kishi”, deyishdi. “Baxil kim?” deb so‘radim. “Molidan Allohning haqqini (ya’ni, zakotni) bermaydigan kishi”, deyishdi”.

Aytdilarki, Alloh bandaga uch narsada g‘azab qiladi:

1. Alloh taolo buyurgan ishni nuqsonli qilsa.
2. Alloh taoloning taqsimotiga rozi bo‘lmasa.
3. Bir narsani so‘rab, so‘ng unga yetisholmay, Rabbiga g‘azab qilganida.

Ba’zi hakimlar aytadi: “Allohning:

“O‘g‘ri erkakning ham, o‘g‘ri ayolning ham qilmishlariga jazo bo‘lsin uchun, Alloh tomonidan azob bo‘lsin uchun qo‘llarini kesinglar” (Moida, 38-oyat), degan so‘zi haqida faqihlar deydilar: “Kim o‘n dirham o‘g‘irlasa, uning qo‘li kesiladi. Mo‘min kishining qo‘li o‘n dirhamning hurmatidan emas, balki ikki ish sababidan kesiladi: musulmonlar hurmatini oyoq-osti qilgani va Alloh taqsim qilgan narsaga rozi bo‘lmagani uchun. U boshqaning moliga ko‘z olaytirdi. Alloh taolo uning qo‘lini qilgan ishi sababli jazo sifatida va boshqa Allohning taqsimotiga rozi bo'lmaydiganlarga ibrat uchun kesishga buyurdi”.

Mo‘min kishi Alloh taqsim qilgan narsaga rozi bo‘lishi lozim. Chunki Alloh o‘lchab bergan narsaga rozi bo‘lish payg‘ambarlar va solihlarning xulqlaridandir.

Abu Dardodan rivoyat qilinadi. U zot (r.a.) aytdilar: “O‘n ikkita narsa payg‘ambarlarning xislatlaridandir:

1. Allohning va’dasiga ishonish.
2. Odamlardan umid qilmaslik.
3. Shaytonga dushmanlik qilish.
4. Nafsning amri ustiga boshqanikini qabul etish.
5. Maxluqotlarga mehr-shafqat ko‘rsatish.
6. Xalqning musibatiga sherik bo‘lish.
7. Jannatga ishonish, ya’ni, agar amal qilsa, Alloh amalining savobini zoe’
ketkazmasligiga qat’iy ishonish.
8. Haqiqat ro‘parasida mutavoze’ bo‘lish.
9. Adovat o‘rinlarida ham nasihatni tark qilmaslik.
10. Kambag‘allikni dastmoya qilish, ya’ni, ortiqcha molni ushlab turmasdan, faqirlarga ishlatish.
11. Doimo tahoratli yurish.
12. Dunyoning narsasiga ega bo‘lganda, quvonmaslik, shuningdek, u narsa qo‘ldan ketganda, g‘am yemaslik”.

Ulamolarning ba’zilari aytadi: “Zohidlarning mashg‘uloti o‘nta narsa:

1. Shaytonga dushmanlik qilishni vojib bilish. Alloh taolo aytadi:

“Aniqki, shayton sizlarga dushmandir, bas, uni dushman tutinglar” (Fotir, 16- oyat).

2. Faqat jannat uchun amal qilish, ya’ni, zohidlar amalni faqat hujjat sobit bo‘lgandan keyin qiladi. Alloh taolo bu haqda aytadi:

“Ayting ( ey Muhammad): “Agar rostgo‘y bo‘lsangizlar, hujjat keltiring”
(Baqara, 111-oyat).

3. O‘lim uchun tayyorlanish. Alloh taolo aytadi:

“Har bir jon o‘limni totuvchidir” (Oli Imron, 185-oyat).

4. Alloh uchun yaxshi ko‘rish va Alloh uchun yomon ko‘rish. Allohning bu haqda so‘zi bor:

“Allohga va oxirat kuniga iymon keltiradigan qavmning Alloh va Uning payg‘ambari chizgan chizig‘idan chiqqan kimsalar bilan, garchi ular o‘zlarining otalari yoki o‘g‘illari, yoki og‘a-inilari, yoki qarindosh urug‘lari bo‘lsalar-da, do‘stlashayotganlarini topmassiz. Ana o‘shalarning dillariga (Alloh) iymonni bitib qo‘ygandir” (Mujodala, 22-oyat), ya’ni, kim mo‘min bo‘lsa, Allohning amriga muxolif keladigan odam bilan do‘st bo‘lmaydi, garchi u otasi, o‘g‘li yo akasi yoki qarindoshlari bo‘lsa ham.

5. Yaxshi ishlarga buyurib, yomon narsalardan qaytarish. Alloh taolo bu haqda aytgan: “Yaxshilikka buyur va yomonlikdan qaytar hamda o‘zingga yetgan (balolarga) sabr qil, albatta, mana shu ishlaring maqsadga muvofiqdir” (Luqmon, 17-oyat).

6. Allohning amrlari haqida tafakkur qilib, ibrat olish. Alloh taolo aytadiki:

“Osmonlar va yerning yaratilishi haqida fikr qiladilar” (Oli Imron, 191-oyat).

“Bas, ey aql egalari, ibrat olingiz” (Hashr, 2-oyat).

7. Alloh rozi bo‘lmaydigan ishlarni fikrlashdan qalbni tiyish. Alloh bu haqda aytadi: “Albatta quloq, ko‘z, dil – bularning barchasi to‘g‘risida (har bir inson) mas’ul bo‘lur, (ya’ni, eshitgan, ko‘rgan va ishongan har narsasi uchun kishi qiyomat