Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

XX bob. Kibr bobi hadislari

1. Abu Hurayra. “Payhambar (s.a.v.) aytdilar: “Uch kimsaga qiyomat kuni Alloh taolo gapirmaydi...” Sahih*. Muslim (107).

2. Abu Hurayra. “Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “Menga birinchi jannatga kiruvchilar ko‘rsatildi...” Zaif*. Ahmad (345/2) va Tayolisiy (2567), Hokim (387/1).
3. Yahyo ibn Ja’da. “Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “Kimning qalbida misqolning zarrasidek kibr bo‘lsa...” Sahih*. Ahmad (151/4) va Muslim
(91).
4. Hasan. “Kim etigini tuzatib kiygan bo‘lsa...” Bu hadis roviylari ishonchli, Abu ibn Hamid (673) va Asbahoniy (628).
5. Hadis. “Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilarki: “Kim jundan kiyim kiysa...” Juda zaif*. Bayhaqiy, “Ash-shu’ab” (6164/5).
6. Ibn Umar. “Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “Agar o‘zlarini past olgan kishilarni...” G‘arib*. Hofiz Iroqiy, “Taxrijul ihyo”(331/3).
7. Abu Hurayra. “Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “Alloh taolo tavozu’da bo‘lgan...” Sahih*. Muslim (2577/4) va Molik (100/2), Ahmad (386/2)
va Termiziy (2029).
8. Abu Hurayra. “Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “Sadaqa berishdan mol noqis bo‘lmaydi...” Sahih*. Muslim (2588/4).
9. Hadis. “Payg‘ambar (s.a.v.) Oyisha onamiz uylarida edilar...” Sahih*. Abu Shayx, “Axloqun nabiy” (141).
10. Hadis. “Rasululloh aytdilar: “Menga yer kalitlari berildi...” Haysamiy “Al-Majma’”da (192/9) va Tabaroniy “Al-avsat”da keltirgan.
11. Qatoda. “Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “Kimki dunyodan uch narsadan pok ketsa...” Sahih*. Ahmad (76/6).
12. Abu Hurayra. “Payg‘ambar (s.a.v.) rivoyat qilishlaricha, hadisi qudsiyda Alloh aytdi: “Ulug‘lik izorimdir...” Sahih*. Muslim (2360/4) va Abu
Dovud (4090).
XXI BOB. IHTIKOR

242. Faqih Abu Lays Samarqandiy, Alloh rahmat qilsin, Muammar ibn Abdulloh Adaviydan rivoyat qiladi: «Payg‘ambarning (s.a.v.) mana bunday deganlarini eshitganman: «Xatokor odam ihtikor qiladi».

243. Ibn Umar, Alloh undan rozi bo‘lsin, rivoyat qiladi: Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar:

«Kimki ovqatni qirq kun saqlab tursa, u Allohdan bezor bo‘libdi, Alloh ham undan bezor bo‘ladi».

244. Said ibn Musayyab Umar ibn Xattobdan, Alloh undan rozi bo‘lsin, rivoyat qildi:

«Chetdan mol olib keluvchi rizqlangandir, ihtikor qiluvchi la’natlangandir».

Chetdan mol olib keluvchi o‘sha yeguliklarni sotish uchun sotib oladi va uni o‘z shahriga olib borib sotadi. U rizqlangandir. Chunki odamlar bundan foydalanadilar va u odamlarning duosiga musharraf bo‘ladi. Oziq-ovqatni yig‘ib qo‘yuvchi yemaklarini man qilish uchun sotib oladi va odamlarga zarar beradi.

245. Sha’biy rivoyat qiladi: «Bir kishi o‘g‘lini kasbli qilmoqni xohladi. Bu to‘g‘rida Payg‘ambar (s.a.v.) bilan maslahatlashdi. Payg‘ambar (s.a.v.) unga aytdilar: «O‘g‘lingni bug‘doy sotuvchiga bermagin, qassobga ham bermagin, kafan sotuvchiga ham bermagin. Chunki oziq-ovqatni qirq kun saqlab sotib, Allohga yo‘liqishdan ko‘ra, aroqxo‘r, zino-kor holatda yo‘liqishi yaxshiroqdir. Qassob esa hayvonni so‘yayotganida uning qalbidan rahmat ketadi, kafan sotuvchi bo‘lsa, bu ummatning o‘lishini xohlaydi. Mening ummatimdan tug‘ilganlar menga bu dunyodan va undagi narsalardan suyukliroqdir».

Faqih aytadi: Mol to‘plash degani, yegulik narsalarni o‘z shahrida sotib oladi va sotishdan to‘xtab turadi. Odamlar unga hojatmand bo‘ladi. Qaytarilgan ihtikor mana shudir. Ammo yeyiladigan narsani nobud bo‘lishidan yoki boshqa shaharga jo‘natish uchun olib qo‘ysa, u ihtikor bo‘lmaydi. Lekin odamlar unga hojatmand bo‘lsa, afzal ish sotishdir. Uni sotishdan to‘xtatib turish gunohkor bo‘lishdir. Niyati yomonligi bilan yoki musulmonlarga shafqati kamligi uchun muhtakir kishini o‘sha yeyishlikni sotishga majbur qilish lozim bo‘ladi. Agar bundan qaytmasa, ta’zir va odob beriladi. Lekin uning narsasiga narx qo‘yilmaydi. Unga: «Odamlar sotganidek sotgin», deb aytiladi.

246. Payg‘ambar (s.a.v.) aytadilarki: «Men narx qo‘ymayman. Albatta, Alloh taolo narxni belgilovchidir».

247. Rasululloh (s.a.v.) aytdilar: «Qimmatchilik va arzonchilik Allohning askaridir. Birining ismi rag‘bat, ikkinchisi rahbat.1 Vaqtiki, Alloh taolo arzon qilishni xohlasa, odamlarning qalbiga qo‘rqinchni tashlaydi. Shundan so‘ng, ular o‘zlaridagi narsalarni chiqaradilar va arzonga sotadilar. Agar Alloh taolo qimmat qilishni xohlasa, odamlarning qalbiga rag‘batni tashlaydi. Ular o‘z qo‘llaridagi narsalarni saqlaydilar».

Zikr qilindi: Bani Isroil qavmidan, zohidlardan biri qumtepaning oldidan o‘tib qoldi. U o‘zicha orzu qildiki: «Mana shu qumlar bug‘doyga aylansa va ochlik yetgan bani Isroil qabilasini to‘ydirsa», deb.

Alloh taolo ularning Payg‘ambariga vahiy qildi: «Falonchiga aytgin: «Alloh taolo sen o‘ylagan (narsa) bug‘doy bo‘lmasa ham, senga o‘shaning ajrini berdi. U bilan sadaqa qilding», deb», ya’ni yaxshi niyat qilganing uchun.

Alloh taolo unga ajrni niyati yaxshiligi uchun va musulmonlarga shafqatli bo‘lganligi uchun hamda ularga rahmati borligi uchun berdi. Musulmon kishi musulmonlarga shafqatli, rahmdil bo‘lishligi lozim.

Zikr qilindi: «Bir kishi Abdulloh ibn Abbosning oldiga kelib: «Menga vasiyat qiling», dedi. Abdulloh ibn Abbos: «Sizga olti narsani vasiyat qila-man», dedi.

_{1. Alloh sizga kafil qilib bergan narsalarga qalbni ishontirish va oxiratni tafakkur qilish.}
2. Farzlarni o‘z vaqtida ado etish.
3. Allohning zikrida ho‘l til bilan bo‘lishlik (ya’ni, hamisha).
4. Shayton bilan kelishmaslik. Chunki u xalqqa hasad qiluvchidir.
5. Dunyoga bino qilmaslik. Chunki dunyo sizning oxiratingizni buzadi.
6. Musulmonlarga doimo nasihat qilmoqlik».

Faqih aytadi: Mo‘min kishi musulmonlarga nasihatgo‘y, rahmli bo‘lmog‘i lozimdir. Bu esa saodatmandlik alomatlaridandir.

Aytiladiki: «Saodatmandlik belgilari o‘n bir xislatdan iboratdir:

1. Dunyoda zohid, oxiratda rag‘bat holatida bo‘lmog‘i.
2. Uning himmati ibodat va tilovati Qur’on bo‘lmog‘i.
3. So‘zga muhtoj bo‘lmagan vaqtida kamgap bo‘lmog‘i.
4. Besh vaqt namozlarini vaqtida o‘qimog‘i.
5. Harom va shubhali narsalar bor yerda ehtiyot bo‘lmog‘i.
6. Solih kishilar bilan suhbatda bo‘lmog‘i.
7. Mutakabbir emas, tavozu’li bo‘lmog‘i.
8. Saxiy va qo‘li ochiq bo‘lmog‘i.
9. Allohning maxluqlariga rahmli bo‘lmog‘i.
10. Xalqqa manfaatli bo‘lmog‘i.
11. O‘limni ko‘p eslamog‘i.

Va badbaxtlik alomati ham o‘n bittadir:

1. Mol yig‘ishga haris bo‘lmog‘i.
2. Qiziqish dunyo shahvati va lazzatlariga bo‘lmog‘i.
3. So‘zda ko‘p uyatli so‘zlamog‘i.
4. Namozda beparvo bo‘lmog‘i.
5. Yeyishi harom va shubhalardan bo‘lmog‘i, suhbati esa fojirlar bilan bo‘lmog‘i.
6. Yomon xulqli bo‘lmog‘i.
7. O‘zini yuqori oladigan mutakabbir, faxrlanuvchi bo‘lmog‘i.
8. Odamlarning manfaatini to‘smog‘i.
9. Musulmonlarga rahmi oz bo‘lmog‘i.
10. Baxil bo‘lmog‘i.
11. O‘limni unutmog‘i».

Zohidlarning ba’zisidan zikr qilindi: «Uning uyida bir qop don bor edi. Odamlarga qahat kelganda, donni sotib yubordi. Keyin o‘zining hojati uchun don sotib olishga borganda:

«Agar o‘zingdagi bor narsani ushlab turganingda edi», deyishdi. U: «Odamlarning
_{g‘amiga sherik bo‘lishni xohladim», dedi».}