90
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Azərbaycanın Milli-Mədəni Dəyərlərinin Turizmin İnkişafına Təsiri
Sara BAĞIRLI
Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti
sara_baghirli@yahoo.com
Son illərdə mədəniyyətlərarası inteqrasiya prosesinin güclənməsi, elm-texnikanın sürətli inkişafı,
insanların gərgin iş rejimindən dolayı asudə vaxtlarının azlıq təşkil etməsi, qloballaşma və s. kimi amillər
xalqların milli-mədəni dəyərlərinə verilən önəmi tədricən azaldır və ya rəfə qaldırır. Hətta deyərdik ki, bəzi
hallarda bu proseslər milli-mədəni dəyərlərin, adət-ənənələrin unudulmasına, aradan qaldırılmasına belə gətirib
çıxara bilir. Milli-mədəni dəyərlər dedikdə, ən kiçik halda ailədə valideynlərə hörmətdən başlayaraq kiçiklərə
hörmət, ailə dəyərləri, cəmiyyətdə insanlara davranış, adət-ənənələrimizin yaşadılması və s. kimi onlarla maddi,
mənəvi və əxlaqi dəyərlər nəzərdə tutulur. İstənilən bir xalq bu dəyərlərin qorunub saxlanılmasına, yeni nəsillərə
ötürülməsinə çalışır. Bu ənənələr sadəcə mənəvi dəyər kimi formalaşmaqla kifayətlənmir. Eyni zamanda
həyatımızın iqtisadi-sosial sahələrində özünü göstərir. Bu dəyərlərin təsirinə məruz qalan, eləcə də bu dəyərlərə
öz təsirini əsirgəməyən sahələrdən biri məhz turizmdir. Turizmin mənfi təsirlərindən bəhs edilərkən əksər hallarda
inteqrasiya prosesinin milli dəyərlərin tədricən azalmasına səbəb olması göstərilsə də, əslində milli-mənəvi
dəyərlərdən turizmin müxtəlif növlərində istifadə edilir. Bunlara birbaşa olaraq kənd-yaşıl turizmi, mədəni turizm,
hadisə və ya tədbir turizmi, işgüzar turizm, dolayı yolla isə əslində xalqımızın qonaqpərvərlik ənənələrindən yola
çıxaraq bütün turizm növləri aid edilə bilər. Bu nöqteyi-nəzərdən məqalədə milli-mədəni dəyərlərimizin, adət-
ənənələrimizin, milli bayramların, festivalların turizmdə təzahürü, turizm baxımından qiymətləndirilməsi, bu
ənənələrimizin qorunub saxlanılması ilə yanaşı dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında turizmin rolu, eləcə də mənfi
təsirləri araşdırılmış, bu dəyərlərin turizmdə daha geniş istifadəsi üçün təkliflər irəli sürülmüşdür.
Açar sözlər: mədəniyyətlərarası inteqrasiya, turizm, milli-mədəni dəyərlər, adət-ənənə, bayram, festival.
91
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermaye Algıları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi
Rasim TÖSTEN
Siirt Üniversitesi
rasimtosten@hotmail.com
Yunus Emre AVCI
yunusavci027@hotmail.com
Siirt Üniversitesi
İsmail YILDIRIM
iso5642@hotmail.com
Siirt Milli Eğitim Müdürlüğü
Bu araştırmanın temel amacı öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel bağlılıkları
arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Temel amaç kapsamında öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye (PPS)
algıları ve örgütsel bağlılık (ÖB) düzeylerinin ne olduğu, PPS algıları ile ÖB arasındaki ilişki durumu ve PPS’nin
ÖB’ta anlamlı bir yordayıcı olup olmadığı sorularına cevap aranmıştır. Araştırma nicel desenli olup ilişkisel
tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini Siirt ilinde görev yapan 4153 öğretmen oluşturmaktadır. Evrenin
tamamına ulaşmadaki zorluk ve maliyetten dolayı evreni temsil edebileceği düşünülen örneklem alma yoluna
gidilmiştir. Bu kapsamda kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen 374 öğretmen araştırmada yer almıştır.
Böylelikle örneklemin evreni temsil ettiği varsayılmıştır (Büyüköztürk vd., 2014). Araştırmanın amacına ulaşmak
için Tösten ve Özgan (2014) tarafından öğretmenlerin PPS algısını ölçmek için geliştirilen “Pozitif Psikolojik
Sermaye Ölçeği”; Allen ve Meyer (1991) tarafından geliştirilen ve Türkçeye Demirkıran (2004) tarafından
uyarlanan “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçme araçlarından elde edilen verilerin güvenirliği için
bakılan iç tutarlık katsayısında (Cronbach Alpha) PPS Ölçeği verileri .93; ÖB Ölçeği verileri .77 bulunmuştur.
Her iki ölçekteki verilerin de güvenilir olduğu kabul edilmiştir. Ölçeklerin geçerliliği için, benzer örneklem
grubuna uygulanmasından ötürü (öğretmenlere), herhangi bir çalışma yapılmamış olup uzman görüşü yeterli
kabul edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde düzey belirleme için aritmetik ortalama ve standart sapma
değerlerine, değişkenler arsındaki ilişki için korelasyon testine bakılmıştır. PPS’nin ÖB için anlamlı bir yordayıcı
olup olmadığını test etmek için ise regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin PPS
algılarının yüksek düzeyde olduğu (X= 4.34; ss= .94), ÖB’nın ise orta düzeyde olduğu (X= 2.97; ss= .94); PPS
ile ÖB arasında düşük düzeyde pozitif yönde bir ilişkinin olduğu (r=.10; p<.05); PPS’nin ÖB’ta anlamlı bir
yordayıcı olmadığı görülmüştür (p>.05).
Anahtar Kelimeler: Psikolojik Sermaye, Örgütsel Bağlılık, Öğretmenler
Dostları ilə paylaş: |