Microsoft Word turkiston qaygusi ziyouz com doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
| www.ziyouz.com kutubxonasi
14 ko‘tarishdi. Boylikka botib yotgan Pishpek, So‘quluq tungonlari ham tushunmasliqdan bu ishga qo‘shilib qoldilar Natijada tortquluq (tortqiliq, ko‘rgulik, zulm) butunlay ular ustilariga tushib, eng og‘ir zarbalik kaltaklar bular boshlarida ushatildi. Shundoqki, besh yuz uylikka yetmagan So‘quluq tungonlaridan sakkiz yuz kishini haydab kelib, bozor o‘rtasida pulemyotga tutdilar. Ular ichidan o‘q tegmay qolgan yoki yarador bo‘lib, joni chiqmay turganlarni qizil askarlar oralab yurib, nayzalab o‘ltirdi. Qo‘zg‘olonchilar markazi bo‘lgan besh ming chamali Oqsuvlik ruslardan ilgari-keyin bo‘lib, o‘lim jazosi ko‘rganlari o‘ttizdan oshmagan edi. Alloh saqlasa balo yo‘q deganday, shu yili So‘quluqga borishdan meni saqlab, bu kabi natijasiz qonlik qo‘zg‘olon ofatlaridan o‘zi asramishdir. Shu voqea bo‘lishida men To‘qmoqdan sakkiz chaqirim shimol tarafidagi tungon qishlog‘i Qoraqo‘ng‘iz masjidida edim. Pishpek, So‘quluq qochoqlari qilich, miltiq kabi borliq qurollarini osingan holda tanigan, tanimagan aralash meni qora tortib ustima tushdilar. Buni ko‘rishgan masjid qavmlari o‘z boshlaridan qo‘rqishib va yana meni ayashganliklaridan, ularni bu yerda qo‘ndirmaslik uchun maslahat ko‘rsatgan bo‘lsalar ham, men bunga rozilik bildirmadim. Bu kabi ulug‘ ofatlardan meni necha martabalar asrab o‘tgan mehribon Tangrim iltifotiga ishonganligimdan, bu mazlumlarni erlarcha ochiq yuz bilan qarshi olib, siniq ko‘ngillarini ko‘tardim. Bu yerda yoshirinib olish imkoniyati yo‘qligidan, bosh-oyog‘i ikki-uch kun turishganidan so‘ng, Olmota, Yorkent chegaralari orqali G’uljaga o‘tmoqchi bo‘lib ketdilar. So‘quluq tungonlarining tuzlarini tatib, yaxshiliklarini ko‘p ko‘rgan edim, ularning ichida ishonimlik shogirdlarim va do‘stlarim ko‘p edi. Bunday vaqtlarda borish xatarlik bo‘lsa ham, chidab turolmay uch-to‘rt shogirdim bilan bir arava kishi bo‘lib, So‘quluq tomonga yo‘l tortdik. Pishpekga kelgach, tungon qal’asi yo‘l ustida bo‘lganlikdan uni oralab o‘tishga to‘g‘ri kelmish edi yaqinlashib borgan sayin bundagi ko‘z ko‘rgan ko‘ngilsiz narsalarni til so‘zlab, qalam yozib chidayolmaydi. Intizomlik askarlarga, qurollik kuchga, tili bo‘lak, dini bo‘lak bir qancha yig‘indi qo‘li quruq, qora kuch kishilar qanday qarshi tura olsinlar? Tabiat olamiga Ilohiy tomonidan yuborilgan ulug‘ payg‘ambarlar ham, shu tabiat qonunlariga bo‘yinsunmasdan boshqa hech choralari yo‘qdir. Urush fanlarining qonuni bo‘yicha askarlarning son-sanoqlari, qurol-jabduq va askari intizomlari, eng bo‘lmaganda, dushmannikidan tuban va oz bo‘lmasligi birinchi shartdir. Agar shu sharoit qo‘lga kelar ekan, u holda diniy, milliy haqoratga bo‘ysunmasdan, dushmanga qarshi qurolga qo‘l sunush albatta, farz bo‘lur. Bunday imkoniyat bo‘lmagan takdirda, o‘zini o‘rinsiz o‘tga urushdan saqlanib, vaqtincha sabr qilishdan boshqa chora yo‘qdir. Biz hozir shunday sharoitsiz, og‘ir ahvol ustida turibmiz. Mahalla ko‘chasidan o‘tayotganimizda yo‘l bo‘ylab, talan-bulan qoldiqlari, chochilib yotgan narsalar, kuydirib- yondirilgan imoratlar ichida vayron-talqoni chiqib, yiqilib yotgan tomlari ko‘zga tashlanmoqda edi. Bularni ko‘rgach, ko‘z yoshimiz qurimasdan, shu yurganimizcha mazlumlar qonlari bilan bo‘yolgan So‘quluq qishlog‘iga kirdik. Bu voqea o‘tib, ortidangina borganimiz uchun, musulmonlar otilgan-chopilgan ko‘cha qonlari tozalangan bo‘lsa ham, qirg‘inning boshqa belgilari yo‘qolmagan edi. Soqchi kishilari bizning boshqa yokdan kelganimizni ko‘rib, oldimizdan to‘sib, idoralariga boshladilar. O’lganlarning xotin-qiz, yetim bolalariga atalgan bir qancha kiyim-boshlarni ko‘rsatib, yordam uchun kelganimizni bildirdik. So‘ngra, yo‘l xatlarimizni tekshirib, bizga ruxsat qilgan bo‘lsalar ham, yana oramizda ishonmaslik paydo bo‘lib, anchagina so‘z o‘tmish edi. Ma’lumdirki, mahkumiyatda ezilgan, qurolsiz, duduq tillar g‘olibiyat zulmi bilan g‘ururlanib turgan, har birining tumshug‘idan to‘ng‘iz qurti tushgan qurollik, shahdam tillar oldida nima deya oladilar? Shu bilan g‘olib dushman oldidan, qandaydir qutulib |