Microsoft Word yusifova ulduz doc
Yüklə 0,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Problemin öyr
- Dissertasiyanın m
- Dissertasiyanın praktiki
- Dissertasiyanın h
4 dərəcələri optimallaşdırılmalıdır, bununla yanaşı Azərbaycanın xüsusiyyətləri də nəzərə alınmalıdır. Məhz yuxarıda qeyd olunanların araşdırılması və by istiqamətdə təkliflərin verilməsi təqdim edilən dissertasiya işinin aktuallığını təşkil edir.
Vergi sistemi, vergi sistemində vergi ödənişlərinin optimal səviyyəsinin müəyyən edilməsi hazırda ölkəmizdə həyata keçirilən iqtisadi islahatların ən mürəkkəbidir. Hələ islahatların ilk illərində maksimal vergi dərəcəsi tətbiq edilmiş, vergi sisteminin daha səməri olması üçün onun optimal səviyyəsinin tapılması istiqamətində siyasət həyata keçirilir. Vergi sisteminin, vergi ödənişlərinin, bu ödənişlərin optimal səviyyəsinin müəyyən edilməsinin nəzəri və təcrübi məsələləri Azərbaycanın alimlərindən M.Həsənlinin, S.Məmmədovun, D.Bağırovun, M.Sadıqovun, Y.Kəlbiyevin, L.Əhmədovun, A.Kərimovun, .Rzayevin, R.Məhərrəmovun, Z.Rzayevin və başqalarının əsərlərində geniş şə rh edilmişdir. Dissertasiyanın məqsəd və vəzifələri. Magistr dissertasiya işinin məqsədi Azərbaycanın müasir vergi sisteminin məqsəd və vəzifələrinin, xüsusiyyətlərinin vergi ödənişləri sisteminin beynəlxalq təcrübəsinin öyrənilməsindən, vergi ödənişləri sisteminin səmərəliyinin qiymətləndirilməsindən, vergi ödənişləri sisteminin optimallaşdırılması istiqamətlərinin və onun təkmilləşdirilməsi yollarının müəyyən edilməsindən ibarət olmuşdur. Bu məqsədlərə nail olmaq üçün aşağıdakı vəzifələrin yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulmuşdur: -
vergilərin və vergi ödənişləri sisteminin əsas xüsusiyyətlərinin müəyyən edilməsi; -
vergi ödənişləri sisteminin beynəlxalq təcrübəsinin öyrənilməsi; -
Azərbaycanın müasir vergi sisteminin təhlil edilməsi; -
vergi ödənişlərinin səmərəliyinin müəyyən edilməsi və qiymətləndirilməsi; - vergi dərəcələrinin optimal səviyyəsinin müəyyən edilməsi. Tədqiqat işinin predmeti və obyekti. Tədqiqat işinin predmetini Azərbaycanın vergi ödənişləri sistemi, obyektini isə vergi infrastrukturunun fəaliyyətinin göstəriciləri və
5 Azərbaycanın Milli iqtisadiyyatının inkişafında vergilərin optimal rolunun müəyyən edilməsi təşkil etmişdir. Tədqiqat işinin informasiya bazası kimi Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinin Nazirliyinin statistik məlumatları, Azərbaycan Respublikası statistika komitəsinin illik hesabatlari təşkil etmişdir. Tədqiqat işinin nəzəri və metodoloji əsaslarını klassiklərin, Azərbaycanın və xarici ölkələrin alimlərinin vergilər, vergitutma, vergi siyasəti və vergi sistemi haqqında elmi ə sərləri, Azərbaycan Respublikasının qanunları və normativ aktları, vergi ödənişləri sisteminin əsas istiqamətlərinin müəyyən edən Hökumətin qərarları və Vergilər Nazirliyinin normativ-hüquqi aktları təşkil edir. Tədqiqat işinin elmi yeniliyini aşağıdakılar təşkil edir: - vergilər və vergi ödənişləri sistemi kompleks şəkildə öyrənilmişdir; - vergi ödəmişləri sisteminin beynəlxalq təcrübəsi öyrənilmişdir; - Azərbaycanda vergi ödənişlərinin müasir vəziyyəti təhlil edilmişdir; - vergi sisteminin optimal strukturunun qurulmasında vergilərin nisbəti müəyyən edilmişdir; - mənfəət vergisinin və əlavə dəyər vergisinin optimal dərəcəsi müəyyən edilmişdir; - Laffer effektləri müəyyən edilmiş və onun tətbiqi istiqamətləri göstərilmişdir. Dissertasiyanın praktiki əhəmiyyəti. Magistrant tədqiqatın praktiki əhəmiyyətini gələcəkdə anoloji problemləri elmi tədqiqat işləri üçün faydalı olacağında görür.
Dissertasiya işi kompüter yazısı ilə müvafiq standarğlara uyğun yazılmış və 83 səhifədən ibarətdir. Tədqiqat işi girişdən, üç fəsildən, nəticədən və ədəbiyyat siyahısından ibarətdir.
I Fəsil. VERG LƏR N VƏ VERG ÖDƏN ŞLƏR S STEM N N 6
Vergilər hər şeydən əvvəl, maliyyə-iqtisadi kateqoriyadır. Yuxarıda deyilənlərdən göründüyü kimi, vergiqoyma öz xərclərini maliyyələşdirmək üçün fiskal mexanizm yaradaraq ondan istifadə edən dövlətin və dövlət aparatının meydana gəlməsinin nəticəsidir. Vergitutmanın nəzəri cəhətdən əsaslandırılmasının kökləri çox də uzaq dövrləri ə hatə etmir. XVII əsrə qədər vergilər haqqında bütün təsəvvürlər təsadüfi və sistemsiz xarakter daşıyırdı. Elmi cəhətdən əsaslandırılmış vergitutma nəzəriyyələri XVII əsrdən sonra formalaşmağa başlamışdır.
lk vergitutma nəzəriyyələrindən biri mübadilə nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyənin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, vətəndaşlar asayişin gözlənilməsi, xarici müdaxilənin qarşısının alınması və s. ilə bağlı xidmətləri vergilər vasitəsi ilə dövlətdən alırlar. Bu nəzəriyyənin başqa bir variantı atomistik nəzəriyyədir. Onun nümayəndələri fransız iqtisadçıları Sebastyen Le Pretr de Voban (1633-1707) və Şarl Lui Monteskye (1689- 1755) olmuşlar. Bu nəzəriyyəyə görə vergi vətəndaşlarla dövlət arasında müqavilənin nəticəsidir, belə ki, vətəndaş özünün mühafizəsi, müdafiəsi və s. xidmətlərə görə dövlətə pul keçirir. Heç kim nə vergilərdən, nə də dövlətin göstərdiyi xidmətlərdən imtina edə bilməz. Belə mübadilə ona görə əlverişlidir ki, ən bacarıqsız dövlət belə öz təbəələrini onların özlərini müstəqil surətdə müdafiə etmələrindən daha etibarlı müdafiə edir.
Klassik vergitutma nəzəriyyəsi daha yüksək nəzəri səviyyəyə malikdir və ingilis iqtisadçıları Adam Smit (1723-1790) və David Rikardonun (1772-1823) adları ilə bağlıdır. A.Smitin vergitutmaya dair nəzəri baxışları onun 1776-cı ildə nəşr etdirdiyi “Xalqların sərvətinin təbiəti və səbəbləri haqqında tədqiqat” adlı kitabında əks olunmuşdur. O yazırdı ki, hər bir vətəndaş öz gəlirlərinə uyğun surətdə dövlətin saxlanılmasında iştirak etməlidir. Dövlət mülkiyyət hüququnu qorumaqla bazar iqtisadiyyatının inkişafını təmin etməlidir. Bu funksiyaların yerinə yetirilməsi üçün dövlətə zəruri miqdarda vəsait lazımdır ki, onun da əsas mənbəyi vergilərdir. Hər bir şəxsin ödəməli olduğu verginin məbləği, ödənilmə müddəti qabaqcadan dəqiq müəyyən olunmalıdır. Belə olmadıqda vergi ödəyicisi vergi Yüklə 0,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|