Milli Kitabxana
345
Qoca özündən asılı olmayaraq yumşalmışdı. Sanki, həm
özünə, həm uşaqlara yazığı gəlirdi:
—Оnun dərdi оdur ki, nə qədər əlləşir uşaqları aldada
bilmir. "Hətta deyərdim ki, sizə qibtə edir. Siz heç olmasa bir
dəfə uşaqları yaxşıca aldada bilirsiniz. Amma Saray Yalanı
dünya ölkələrini bir-birinə vuruşdurduğu halda hələ ömründə
bircə uşaq belə aldada bilməyib.
Milli Kitabxana
346
İTALYAN ŞLYAPASI
llahqulu müəllim enli şlyapanın qırağını yuxarı
qatlayıb güzgüyə baxırdı. Еlə bil qalın şüşənin
arxasından özü yox, elə həmin o komissar
Kataninin özü boylanırdı. Xirtdəyinin qabağa
çıxmasını və armud saplağına oxşayan boynunu nəzərə
almasaq Allahqulu müəllimin aləmində o, kоmissar Katani idi
ki, durmuşdu. Ürəyində xəfif bir titrəyiş duydu və 25 il arxada
qalmış həmin o xəfiyyə olmaq arzusu eləbil bircə göz
qırpımında peyda oldu. Hətta Allahqulu müəllimə elə gəldi ki,
arzuları həyata keçib, o, düz iyirmi beş ildir ki, «mülki
paltarda» gəzən görkəmli bir xəfiyyədir. Bu ani hiss onu elə
coşdurdu ki, «pirimerka» üçün başına keçirdiyi İtalyan
şlyapasının qırağını bir qədər yuxarı qatlayıb boğazını arıtladı.
Müəllim yoldaşları onu dövrəyə almışdılar, güzgüdən ona
zillənən yeddi cüt gözü elə indicə gördü. Əvvəlcə Tofiq
müəllimin ona zillənən qonur gözlərinin dərinliyində ani bir
gülüş sezdi. Həmin o gülüşə bənzəyən nəydisə onun əks sədası
Tofiq müəllimin qıyılmış kirpiklərinin səyriməyində də hiss
olunurdu. Allahqulu müəllimin belə şeyləri o saat duyması
özünə ləzzət edirdi. Deməli onun «хəfiyyə» gözlərindən
yayınmaq asan bir iş deyildi. «Görüm qəbul imtahanında mənə
tarixdən iki yazan o müəllimin qələmi iki parça olsun. İndi mən
də dünyanın görkəmli bir xəfiyyəsi idim. Amma iyirmi ildi
uşaqlara «cıq», «cik» şəkilçilərini öyrətməkdən boğazım
hinduşka boynu kimi uzanıb». Birdən ona elə gəldi ki, Tofiq
müəllim Allahqulunun özünü hind toyuğuna oxşatdığını başa
düşdüyü üçün bir az da qımışdı.
—Nəyə qımışırsan ə, qırışmal, yaraşmır?
Milli Kitabxana
347
—Nə danışırsan — Tofiq müəllim İtalyan şlyapasının o
biri ucunu qurdaladı, — hələ sənin bu cür yaraşıqlı papağın
olmayıb.
—Allaha and olsun — deyə rəsmxəttdən dərs deyən
Məmməd müəllim irəli yeridi -mən dünyada bu gözəllikdə
şlyapa görməmişəm.
Rəsm müəllimin geyim barədəki zövqünə tam inanan
Allahqulu onun da mavi gözlərinin dərinliyində nə isə
anlaşılmaz bir sirr gizləndiyini elə göydəcə tutdu. «Bu nəyə
gülür görəsən?» Şlyapaya böyürdən baxmaq üçün çevriləndə o
biri yoldaşlarının da nəsə mübhəm bir sirri ondan
gizlətdiklərini duydu. «Bunlara nə olub, görəsən? Ölsəniz də
yeddi manat bir abbasıdan keçib bu şlyapanı alacağam».
Allahqulu müəllim orasını yaxşı başa düşmüşdü ki, həmin bu
şlyapanı başına qoymaqdan ötəri o iyirmi beş ildir ki, yol gəlir.
Güzgüdə özünü bir ayrı adama da oxşatdı. «Malbra»
siqaretinin simvolu kimi şəkli vurulan o oğlanın da başındakı
elə bu şlyapadan deyildimi?! Onda bu biveclər mənim nəyimə
gülür, görəsən?!
Portmanatını açıb qırmızı onluqların arasından bir göy
beşlik və iki təklik tapdı. Bir abbasını pencəyinin yan cibindən
piştaxtanın üstünə tulladı və şəstlə «Univermağ»ın çıxış
qapısına doğru yollandı.
—Mübarək, sağlığına qismət olsun. —Tofiq müəllim
bu sözləri deyəndə gülməkdən özünü güclə saxladı.
«Mübarək» sözünün biri bir qəpiyə çıxdı. Yalan
olmasın bu sözü müəllimlərin hərəsi on dəfə təkrarladı.
Allahqulu müəllim gözünü yumub açınca özünü yaşıl
«Jiqulinin» arxa oturacağında gördü. O biri dörd nəfər arxadakı
ağ «Volqa»ya mindilər. Maşınlar vıyıltı ilə rayon mərkəzindən
Bərdəyə tərəf üz tutdu. Hələ də bir şey başa düşməyən
Allahqulu müəllim rayondan çıxhaçıxda soruşdu:
—Ə Tofiq, hara sürürsən belə?
Milli Kitabxana
348
—Necə yəni hara? Belə bir şlyapanı yumasaq sabah
Sədi müəllim bizi məktəbə qoymaz. Deyər hardan gəlibsiniz,
ora da gedin.
«Qocaman xəfiyyə» bayaqki bic gülüşlərin əsil məna-
sını indi başa düşdü. Portmonatdakı qırmızı onluqları
görmüşdülər. Daha geriyə yol yox idi. Yalandan gülümsə-
məkdən başqa çarə qalmamışdı
Allahqulu müəllimin yaddaşında bayaqkı bic gülüşlər-
dən əsər əlamət yох idi. İndi Quzunun qabırğasından çəkilmiş
kabab gəldi. Qonşu stolda deyəsən kəllə paça yeyilmişdi. Quzu
kəlləsi Allahqulu müəllimin üzünə hırıldıyırdı. Kəllə o qədər
güldü ki, dişləri ağara qaldı və axırda Allahqulu müəllim buna
dözmədi. Ofisantın üstünə qışqırdı ki, qonşu stolu niyə
yığışdırmır.
Maşınlar geri qayıdanda birdən-birə Allahqulu
müəllimin keyfi durulmuşdu. Qırmızı onluqlardan on ikisi stola
qurban getmişdi. Sanki xörək paylayanın əlində gülümsünən bu
on iki qırmızı onluq özləri ilə birlikdə Allahqulu müəllimin
dərdini-kədərini də aparmışdı. Onu dəli bir gülmək tutmuşdu.
Maşından düşüb evlərinə tərəf addımlayanda nəyi isə
xatırlamağa başladı. Maşınlar ondan xeyli aralananda birdən
onu bayaqkından da betər bir gülmək tutdu. Allahqulu müəllim
maşınların dalınca qışqırdı:
—Dayanın, dayanın deyirəm sizə.
Amma onun səsini eşidən olmadı. Allahqulu müəllim
yavaşca sanki ayaqqabılarına dedi:
—Ay yaramazlar, şlyapa kababxanada qaldı.
Amma daha gec idi. Allahqulu müəllim darvazalarına
doğru yönəldi.
İnsafla desək İtalyan şlyapası doğrudan da gözəl idi.
Dostları ilə paylaş: |