Milli Virtual Kitabxananın təqdimatında Erix Mariya Remark
Yüklə 2,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
gəmisinə dönmüşdü. Çox yüngül idi və tufan qopmamış getmək istəyirdi. Bu tufandan bir dəfə yaxa qurtarmışdı. Ancaq bu dəfə çətin idi... – Vaxtdır, Ket. – Vaxtdır? Əlvida, Ravik! – Əlvida, Ket. – Bir-birimizə yalan satmağa ehtiyac yoxdur, eləmi? – Elədir. 290 – Siz də gəlin Amerikaya... – Mütləq, Ket. Lap tezliklə... –Əlvida, Ravik! Çox sağ olun! İndisə gedirəm... Göyərtədən əl eləyəcəyəm. Gəmi tərpənənə kimi gözləyin, mənə əl eləyin. – Yaxşı, Ket. O, asta-asta, güclə seziləcək qədər ləngər vura-vura gəmiyə qalxdı. Yanınca gedənlərin hamısından arıq idi, şax idi və sanki, bədənində ət deyilən şey qalmamışdı, labüd ölümün qüssə dolu gözəlliyinə bürünüb gedirdi... Üz-gözündən cəsarət yağırdı, başı misirlilərin tunc pişik heykəlinin başına oxşayırdı, fərqi bircə onda idi ki, bunun üzündə cizgilər, həyat nişanəsi, gözlər vardı... Axırıncı sərnişinlər... Qan-tərə batmış bir yəhudi xəz paltosunu qoltuğuna vurub, az qalır ağlı başından çıxsın, iki hambal da onun yükünü gətirir... O gah yüyürür, gah da dayanıb qışqırırdı. Axırıncı amerikalılar da gəldilər. Pilləkənləri yavaşyavaş çəkdilər. Raviki qəribə bir hiss bürüdü. Pilləkənlər, sanki, əbədilik yığıldı... Bu da sonu! Su tərpəndi. Sərhəd... İkicə metr su yolundan sonra Amerika ilə Avropa sərhədi başlayır. Həyatla fəlakətin sərhədi... Ravik gözləri ilə Keti axtardı və o dəqiqə də tapdı. Göyərtədə dayanıb əl eləyirdi. Ravik də əlini yellətdi... Deyəsən, gəmi asta-asta tərpəndi. Sanki, sahil özü geri çəkildi. Lap azca... heç hiss olunmadı da... Və dümağ gəmi birdən-birə sahildən qopdu, qaranlıq səmanın qoynundakı qaranlıq sularda əlçatmaz uzaqlığa doğru süzdü. Ket daha görünmürdü. Sahildə qalanlar dinməz-söyləməz, peşman-peşman, saxta təbəssümlə bir-birinə baxdılar və kimi tələsə-tələsə, kimi də tərəddüdlə oradan uzaqlaşdı.,. Maşın qaranlıq gecədə Parisə tərəf üz qoymuşdu. Normandiyanın meyvə bağları, hasarları bir-bir arxada qalırdı. Bədirlənmiş ay buludlu səmadan asılmışdı. Gəmi yaddan çıxmış, yalnız bu gecə mənzərəsi, quru ot, yetişmiş alma ətri, sükut və bir də əbədi olan şeylərin həzin sədası qalmışdı... Maşın, demək olar ki, səssiz gedirdi. Elə gedirdi ki, heç deməzdin, onda bu ağırlıq var... Evlər, kilsələr, kəndlər, işıq gələn balaca kafelər, bistrolar, işıldayan çaylar, dəyirmanlar bir-bir ötdü, qarşıda, sanki, sonu lap yaxındaca göylə birləşən bir düzənlik açıldı. Həmin düzənliyin üstündə qübbələnmiş səma də nəhəng balıqqulağının iç tərəfinə oxşayırdı və onun südrəngli sədəfində ay mirvari kimi bərq vururdu... Hər şey başa çatıb tamama yetmişdi. Ravik buna oxşar hissləri artıq bir dəfə keçirmişdi. Ancaq bu dəfəki həmişəkindən aydın, həmişəkindən güclü idi, ondan qaçmaq olmurdu, hisslər onu caynağına alırdı. Heç özü də müqavimət göstərmirdi. Sanki, hər şey çəkisizlikdə süzürdü... Gələcəklə keçmiş görüşmüşdü. Ancaq onların nə bir arzusu, nə bir çəkəcəyi qalmışdı. İndi keçmiş də, gələcək də eyni idi, heç nə ilə fərqlənmirdi. Üfüqlər eyniləşmiş və hansı möcüzəli andasa həyat tərəzisinin gözləri də tarazlaşmışdı... Tale heç vaxt ona qarşı qoyulan cəsarət hissindən güclü olmayıb! Gördün, dözə bilmirsən, o vaxt özünü öldürürsən. Yaxşı ki, adam bunu bilir. Və bir də onu bilmək yaxşıdır ki, nə qədər nəfəsin gedib-gəlir, heç nə itirilməyib... Ravik onu nə gözlədiyini bilirdi. Hara getdiyini də bilirdi. Və bir də onu bilirdi ki, sabah yenə özünü qoruyacaq. Ancaq bu gecə, itirilmiş zirvənin sahillərindən 291 gələcək bədbəxtliyin qan qoxusuna bələnmiş bir dünyaya qayıtdığı saatda hər şey dəyişib mənasını itirmiş, bir-birinə qarışmışdı. Təhlükə öz təhlükəliliyində qalırdı, ancaq hələ gəlməmişdi. Tale özü həm qurban idi, həm də qurban qəbul edən bir səcdəgah. Açılan sabah isə naməlum bir dünya... Hər şey yaxşı idi. Olan da, olacaq da! Bəsi idi. Əgər sonu çatıbsa, eybi yoxdur, qoy çatsın. Birini sevib itirmiş, başqasına da nifrət edib öldürmüşdü. İkisindən də canı qurtarmışdı. Biri onun hiss və duyğularını torpağa basdırmış, o biri isə keçmiş haqda xatirələri birdəfəlik söndürmüşdü. Daha heç nədən nigarançılığı qalmamışdı. Nə bir arzusu, nə bir nifrəti, nə də bir şikayəti vardı. Əgər bununla təzədən nəsə başlayırdısa, eybi yoxdur, qoy başlasın. Onsuz da çox şey görüb-götürmüş, zəifləmək əvəzinə, qüvvətlənmişdi, bir də başlayardı. Duman çəkilmiş, iflic vuran yerlər sağalmış, miskinlik gücə çevrilmişdi. Hər şey yaxşı olmuşdu... Kanna çatmamış yolda çoxlu at gördü. Dəstə-dəstə atlar, atlar... Ay işığında kölgəyə oxşayırdılar. Sonra da dörd cərgə düzülmüş kişilər... Əllərində də bağlama, kağız torba, çanta... Səfərbərlik başlanmışdı! Demək olar ki, səsləri çıxmırdı. Heç kəs oxumurdu. Danışan da yox idi. Bu kölgə dəstələri səssiz-səmirsiz qaranlıq gecədə yolun sağı ilə addımlayırdı. Yolun solu isə maşınlara qalmışdı... Ravik onları bir-bir ötdü. «Atlar,–deyə ürəyindən keçirdi.–Atlar! 1914-cü ildəki kimi... Tank görünmürdü. Atlar...» Yanyurda çatanda dayandı, benzin tökdürdü. Balaca qəsəbənin pəncərələrindən işıq gəlirdi, ancaq sükuta qərq olmuşdu. Bir dəstə də gəlib keçdi. Camaat onların arxasınca baxdı, heç kəs də əl eləmədi... – Mən də sabah gedirəm...–Benzinsatan kişi dilləndi. Onun kəndlilərə məxsus aydın, gündən qaralmış sifəti vardı. – Atam axırıncı müharibədə öldü. Babam isə 1871-il müharibəsindən qayıtmayıb. Sabah da mən gedirəm. Hər şey təkrar olunur. Artıq neçə yüz ildir ki, bu yolun yolçusuyuq, ancaq heç nəyin xeyri yoxdur, yenə də gedirik... – Kişi bircə baxışla köhnə nasosu, balaca evi və yanında dinməz dayanmış qadını süzdü.–İyirmi səkkiz frank otuz santim, müsyö. Yenə mənzərə... Ay... Dəstələr, dəstələr... Atlar... Sükut... Ravik maşını balaca bir restoranın qabağında saxladı. Küçəyə iki stol qoyulmuşdu. Sahibə dedi ki, yeməyə heç nə yoxdur. Ancaq şam yeməyini ötürmək olmazdı. Fransada qayğanaqla pendir axşam yeməyi sayılmırdı. Axır ki, sahibə yola gəldi, üstəlik, salat, qəhvə, bir qrafin də əla şərab gətirdi. Ravik çəhrayı rəngli evin qabağında təkcə oturub çörək, yeyirdi. Çəmənliklərə Yüklə 2,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|