Ministry of education of azerbaijan republic sumgayit state university

SÜLHYARATMA FƏALİYYƏTİNİN ƏSAS PRİNSİPLƏRİ 
 
Məmmədova Z.A. 
Bakı Slavyan Universiteti 
E-mail:
 
[e-mail]
 
 
BMT-nin sülhməramlı əməliyyatlarına beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün 
müstəqil bir vasitə kimi baxmağa davam etməyə imkan verən üç əsas prinsip mövcuddur. Bu üç prinsip bir-
biri ilə əlaqəlidir və bir-birini gücləndirir: tərəflərin razılığı; qərəzsizlik; özünümüdafiə və mandat müdafiəsi 
xaricində güc tətbiq edilməməsi 
1. Tərəflərin razılığı: BMT-nin sülhməramlı əməliyyatları münaqişənin əsas tərəflərinin razılığı ilə 
həyata keçirilir. Bunun üçün tərəflərin siyasi prosesə bağlılığı lazımdır. Sülhməramlı əməliyyat keçirmək 
barədə razılaşmaları BMT-yə mandatı ilə təyin olunmuş vəzifələri yerinə yetirmək üçün lazımi siyasi və 
fiziki imkan verir. 
Belə bir razılıq olmadığı təqdirdə, bir barışıq əməliyyatı münaqişənin tərəfinə çevrilmək və ilkin 
sülhməramlı rolundan kənar məcburiyyət tədbirlərindən istifadə etmək məcburiyyətində qalır. Əsas tərəflərin 
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının sülhməramlı əməliyyatı yerləşdirmək barədə sadəcə razılaşması, böyük 
partiyalar daxildə parçalanmış və ya zəif komandanlıq və idarəetmə sistemlərinə sahib olduqları təqdirdə 
yerli konsensus nəzərdə tutmur. Hər iki tərəfin və ya digər dağıdıcı qüvvələrin nəzarətində olmayan silahlı 
qrupların mövcudluğu ilə xarakterizə olunan kövrək vəziyyətlərdə ümumi razılaşma daha da az olur. 
2. Qərəzsizlik: Qərəzsizlik əsas maraqlı tərəflərin razılığını və əməkdaşlığını təmin etmək üçün 
vacibdir, lakin bitərəflik və ya hərəkətsizliklə qarışdırılmamalıdır. Birləşmiş Millətlər sülhməramlıları 
münaqişə tərəflərinə qarşı qərəzsiz olmalı, lakin səlahiyyətlərini yerinə yetirərkən bitərəf olmamalıdır. 
Qərəzsiz, lakin pozuntuları cəzalandıran yaxşı bir hakim kimi, bir barışıq əməliyyatı, tərəflərin barışıq 
öhdəliklərini və ya Birləşmiş Millətlər Təşkilatının barışıq əməliyyatı tərəfindən müdafiə olunan beynəlxalq 

---