Ministry of education of azerbaijan republic sumgayit state university

N-3
AMDOR-İK-10
10
8
10
8
10
1
10
2
0
10
1
0
10
1
B
ak
ter
iy
ala
rın hücey
rə
 s
ay
ı, 
hü
ce
yrə
 s
ay
ı/m
l
İnhibitorsuz
0,0025 ml
0,025 ml
0.25 ml

---

Magistrantların XXI Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2021-ci il 
42 
Diaqramdan göründüyü kimi inhibitorsuz mühitdə bakteriyaların sayı n=
10
8 
olmuşdur, inhibitorlu 
mühitdə isə pentilaminin malein kompleksi (N-3) 100% bakterisid təsir göstərərək bakteriya hüceyrələrinin 
sayın 0.0025 ml-də 
10
8 
-dən 
10
1
hüceyrə sayı/ml-ə; 0.025 ml - 0.25 ml qatılıqlarda isə 0-a
endirmişdir. 
Xarici reagent isə (АМДОР-ИК-10) [5] həmin qatılıqlarda 85-97.6% bakterisid təsir göstərərək 
bakteriyaların sayın .10
1
hüceyrə sayı/ml-ə endirmişdir. 
Nəticələr: 
1. 100% çıxımla pentilaminin malein duzu sintez olunmuş və mikrobioloji korroziya mühitində SRB-
rin 
Desulfovibrio desulfuricans
növünə təsiri yoxlanılmış və müəyyən edilmişdir ki, onlar yüksək bakterisid 
təsirə malikdir.
2. Aparılmış tədqiqatlar nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, pentilamin və malein turşusu əsasında 
sintez olunmuş kompleks sulfatreduksiyaedici bakteriyaların inkişafının qarşısını etalon kimi götürülmüş 
sənayedə istifadə olunan inhibitor– bakterisidlərə nisbətən daha aşağı qatılıqlarda tam olaraq dayandırır 
(97%-ə qarşı 75-80%).
Hazırda sənayenin müxtəlif sahələrində, o cümlədən, neft və qaz sənayesi, neft emalı sənayelərində 
istifadə olunan inhibitorların əksəriyyəti azotlu üzvi birləşmələrdir. Bunun da əsas səbəbi odur ki, inhibitor 
molekulunda olan azot atomları ya istifadə olunmamış elektron cütü, ya da qismən protonlaşması hesabına 
metal səthinə yaxşı fiziki adsorbsiya oluna bilir, yaxutda möhkəm xemosorbsiya əlaqəsi yarada bilir. 
Beləliklə onların əsasında çoxfunksiyalı reagentlərin sintezi aktualdır və böyük əhəmiyyətli sənaye 
proseslərinin yaradılması üçün məqsədə uyğundur. Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki, ikiəsaslı doymamış 
malein turşusu və pentilamin əsasında sintez olunmuş üzvi kompleks duzun yüksək bakterisid təsir 
göstərməsinə səbəb tərkibində amin qruplarının və (iki) karboksil qrupunun və ikiqat rabitənin olmasıdır. 
 
Ədəbiyyat: 
1. Кузнецов Ю.И. Физико-химические аспекты ингибирования коррозии металлов в водных 
растворах. // Успехи химии, 2004, том 73, Н1, с.365 
2. X. Sheng, Y.Ting, and S. Olavi Pehkonen, Evaluation of an organic corrosion inhibitor on abiotic 
corrosion and microbiologically influenced corrosion of mild steel // Ind. Eng. Chem. Res., 2007, Vol. 46 
(22), p. 7117-7125 
3. Аббасов В.М., Мамедбейли Э.Г., Агамалиева Д.Б., и др.
 
Исследование бактерицидных 
свойств производных имидазолинов синтетических нефтяных кислот // Нефтепереработка и 
нефтехимия. – 2017. –№8. С.15-18. 
4. Postgate J.R., Campbell L.L. Classification of Desulfovibrio cpecies the non sporulating sulfate-
redusing bacteria // Bacteriol. Revs. – 1966. – V. 30, № 4. – P. 732-738. 
5. Л.Е.Цыганкова., Д.О.Чугунов., К.О.Стрельникова., А.А.Костякова.Ингибирующие и 
бактерицидные своиства некоторых композиции серии «амдор» // Вестник ТГУ. – 2015. – № 20 (2)