32 MİRAS SENTYABR SEPTEMBER
MƏKtuB LETTER
First of all I want to talk about Amasia, a city with 7500-year his-
tory. This city is a unique pearl with its mountains, historical monu-
ments, flowing water and love. No city in the world could be com-
pared with Amasia for such a dense association with mountains.
People used to get power from the mountains to climb them. Almost
all legends are about mountains and flowing water in Amasia. For
instance, story “Farhad and Shirin” was made on the motif of cleave
the mountains and bringing the water.
I want to speak now about a very important person born in Azer-
baijan and grown up in Amasia. You perhaps did not hear his name,
but it is not a surprise. Because very few people in our country are in-
terested in history. Not only you will hear this name for the first time.
That person is Mir Seyyid Hamza Nigari.
But who is Hamza Nigari?
Hamza Nigari is a scientist who lived in 1815-1885 years.
Hamza Nigari is a poet who has Divan (selected poems) in Turkish
and Persian languages.
Poet having “Nigarname” distich.
Universal and agile person.
Imam Shamil fought with Russians.
Hamza Nigari, enamoured of Karabakh missed the native land.
An intellectual considering Amasia his Motherland.
The soul tie bridging Amasia and Karabakh.
A soul making Turkey and Azerbaijan one spirit.
A brave intellectual saying religion is the most difficult.
Hamza Nigari charmed with Prophet, who expelled from his Moth-
erland.
Əvvəla sizə 7500 illik bir şəhərdən - Amasyadan danışmaq
istəyirəm. Bu şəhər dağları, tarixi abidələri, suları və sevgiləri ilə
nadir bir incidir. Dünyada heç bir şəhər Amasya qədər dağlarla
qucaq-qucağa ola bilməmişdir. Burada insanlar dağlardan güc
alar, dağları aşmaq üçün güc toplayarlar. Hardasa bütün əfsanələr
dağlar və sular haqqındadır. Məsələn “Fərhad və Şirin” hekayəsi
dağı yarmaq və suyu gətirmək motivi üzərində qurulmuşdur.
Sizə indi də Azərbaycanda doğulmuş, Amasyada yetişmiş çox
əhəmiyyətli bir şəxsiyətdən danşmaq istəyirəm. Bəlkə də adını
heç eşitməmisiniz, amma buna təəccüblənməyin mənası yoxdu,
çünki ölkəmizdə tarixinə maraq göstərən insanlar olduqca azdır.
Yəni sadəcə siz olmayacaqsınız bu adı ilk dəfə eşidən.
Mir Seyyid Həmzə Nigaridir haqqında bəhs etmək istədiyim
adam.
Bəs Həmzə Nigari kimdir?
1815-1885-ci illər arasında yaşamış bir alimdir.
Türk və Fars dillərində divanı olan bir şairdir.
“Nigarnamə” adlı bir məsnəvisi olan mövlanədir.
Hərtərəfli bir şəxsiyətdir, hərəkətli bir insandır.
Ruslarla savaşmış bir İmam Şamildir.
Doğulduğu Qarabağı üçün darıxan vətən sevdalısıdır.
Amasyanı yurd bilən və yurdunu işığa boğan bir ziyalıdır.
Amasyanı Qarabağa bağlayan könül bağıdır.
Türkiyə ilə Azərbaycanı bir can edən candır.
Din üçün ən çətini söyləyən qorxmaz bir ziyalıdır.
Vətənindən sürgün olunmuş bir peyğəmbər aşiqidir.
MİR HƏMZƏ NİGARİ:
AMASYADAN QARABAĞA BİR KÖNÜL KÖRPÜSÜ
MIR HAMZA NIGARI- BRIDGING SOUL FROM AMASIA TO KARABAKH
SENTYABR SEPTEMBER
MİRAS 33
MƏKtuB LETTER
A brave person expelled from nine villages for his truthful words.
The medium point of Shiah and Sunnite discord.
Fuzuli in poem, Haji Bektash in Sufism, Movlana in distich.
Forgotten mine.
The most brisk branch of Ismayil Shirvani River watered Anatolia
Kilometer stone of ornamentation way.
Our prophet’s madly in love without chain.
Yesterday it was persistence point of communism, today is rescue of
wild capitalism.
Friend of Allah.
Nearly 150 years ago my grandfathers moved to Amasia where Is-
mail Sirajaddin Shirvani resided 150 years ago by saying “Stand
up guys, Mir Hamza went to Turkey, let’s go too”. They mixed very
easily because of belonging to the same root.
Regretfully, the passed time made the people to forget grandfathers
and Mir Hamza Nigari and made ties with Azerbaijan to break up.
We tried to enliven our culture become withered for time by estab-
lishing Azerbaijani Turks Culture, Art and Support Association
a year ago. For this purpose we co-organized “Bridging Soul from
Karabakh to Amasia- International Hamza Nigari Symposium”
together with MIRAS Social Organization and achieved our goal.
This bridge’s end in Amasia is Azerbaijani Turks Culture, Art and
Support Association and in Azerbaijan-MIRAS Social Organiza-
tion. The ties between one nation and two states will be strengthened
via the bridge, the end of which was set up on the soul basis; our
culture which became pale will revive and the new generation will
find the opportunity to know their fathers. Unity and equality love
which leavened Mir Hamza will find its real sense.
Muttalip ULUTANRIVERDI
Chairman of Azerbaijani Turks Culture,
Art and Support Association
Doğru sözlərinə görə doqquz kənddən qovulmuş cəsarətli bir
adamdır.
Şiə-sünnü ixtilafının ən orta nöqtəsidir.
Şeirdə Füzuli, təssvvüfdə Hacı Bektaş, məsnəvidə Mövlanədir.
Unudulmuş bir mədəndir.
İsmayıl Şirvani irmağının Anadolunu sulayan ən gur qoludur.
Nəqşibəndilik yolunun kilometr daşıdır.
Peyğəmbərimizin zəncir qəbul etməyən aşiqi-şeydasıdır.
Dünən kommunizmin dirənc nöqtəsi idi, bu gün vəhşi kapital-
izmin qurtuluş ipidir.
Allah dostudur.
Mənim babalarım təxminən 150 il əvvəl “Qalxın uşaqlar,
Mir Həmzə Türkiyəyə gedif, biz niyə dururux” deyərək
yola düşmüşlər. İsmayıl Siracəddin Şirvaninin olduğu Ama-
syaya köçmüşlər. Eyni kökdən gəldikləri üçün tez qaynayıb-
qarışmışlar.
Təəssüf ki, aradan keçən zaman, indiki insanlarımıza babalarını
və Mir Həmzə Nigarini unutdurmuş, Azərbaycan ilə bağları
qopma nöqtəsinə gətirmişdir. Bundan bir il əvvəl Azərbaycan
Kültür Sənət və Dayanışma Dərnəyini quraraq, zaman içində
solan mədəniyyətimizi yenidən canlandırmağa çalışdıq.
Bu məqsədlə Miras İctimai Birliyi ilə ortaq təşkil etdiyimiz
“Qarabağdan Amasyaya könül köprüsü - Mir Həmzə Nigari
Simpoziumu” ilə istəyimizə çatmışıq. Bu körpünün Amasyadakı
ayağı Azərbaycan Türklıri Kültür Sənət və Dayanışma Dərnəyi,
Azərbaycandakı ayağı isə Miras İctimai Birliyidir. İnşallah
ayaqları könül təməlləri üzərində qurulan bu körpü üzərindən
qısa zamanda bir millət iki dövlət arasındakı bağlar güclənəcək,
solmağa üz tutan mədəniyyətimiz canlanacaq, yeni nəsil
babalarını tanımaq fürsəti tapacaqlar. Mir Həmzənin mayasını
çalan birlik və bərabərlik sevgisi əsl anlamını tapacaqdır.
Muttalip ULUTANRIVERDİ
Azərbaycan Türkləri Kültür Sənət və
Dayanışma Dərnəynin sədri