Mirzo Ulug`bek nomidagi O`zbekiston Milliy universiteti Iqtisodiyot fakulteti, Moliya va kredit kafedrasi mudiri phd. Dots rejapov Xayrillo Xikmatullayevich

Moliyaviy vositachilar kalitlarni qabul qilishi quyidagicha amalga oshadi:²

• 
  Moliyaviy vositachilar moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishda, odatda, banklar yoki fondlar o‘rtasida vositachilik qilishadi.
  
• 
  Ushbu vositachilar samarali bozorlarni yaratishga va biznesni yuritish narxini pasaytirishga yordam beradi.
  
• 
  Vositachilar lizing yoki faktoring xizmatlarini ko‘rsatishi mumkin, ammo aholi omonatlarini qabul qilmaydi.
  
• 
  Moliyaviy vositachilar boshqalar qatori risklarni birlashtirish, xarajatlarni kamaytirish va miqyosni tejashni taklif etadilar.
  

Moliyaviy vositachi quyidagicha ish olib boradi:

Bankdan tashqari moliyaviy vositachi keng ommaning omonatlarini qabul qilmaydi. Vositachi faktoring, lizing, sug'urta rejalari yoki boshqa moliyaviy xizmatlarni ko‘rsatishi mumkin. Ko‘pgina vositachilar qimmatli qog'ozlar birjalarida qatnashadilar va o‘z mablag'larini boshqarish va ko‘paytirishning uzoq muddatli rejalaridan foydalanadilar. Mamlakatning umumiy iqtisodiy barqarorligini moliyaviy vositachilar faoliyati va moliyaviy xizmatlar sohasining o‘sishi orqali ko‘rish mumkin.

Moliyaviy vositachilarning foydalari:

Moliyaviy vositachi orqali omonatchilar o‘z mablag'larini to‘plashlari mumkin, bu ularga katta sarmoyalar kiritishga imkon beradi va bu o‘z navbatida ular investitsiya qilayotgan korxonaga foyda keltiradi. Shu bilan birga, moliyaviy vositachilar turli xil investitsiyalar va ssudalar bo‘yicha mablag'larni taqsimlash orqali xavf-xatarni kuchaytiradilar.Kreditlar uy xo‘jaliklari va mamlakatlarga hozirgi vaqtdagidan ko‘proq pul sarflashga imkon berib, foyda keltiradi.

Moliyaviy vositachilarning turlari:
Banklar. Hozirgi kunda banklar eng yirik va qadimiy moliyaviy vositachilar hisoblanadi. Birinchi banklar bundan yuzlab yillar avval Uyg‘onish davrida Italiya shaharlarida paydo bo‘lgan. Ularning asosiy funksiyasi hisob operatsiyalarini amalga oshirish uchun to‘lov mexanizmlarini taklif qilish bo‘lib, bu o‘sha paytda keskin o‘sish davrini boshdan kechirayotgan savdo-sotiqning tovar va xizmatlar bilan rivojlanishiga yordam bergan. Birinchi banklarni ayirboshlovchilar ochgan. Aytish joizki, “bank” so‘zi "banca" ya`ni suyanchiqli stol so‘zidan kelib chiqqan. Sababi, ayirboshlovchilar pullarni suyanchiqli uzun kursida o‘tirib almashtirganlar.