Mirzo Ulug`bek nomidagi O`zbekiston Milliy universiteti Iqtisodiyot fakulteti, Moliya va kredit kafedrasi mudiri phd. Dots rejapov Xayrillo Xikmatullayevich

Key words: finance, intermediary, financial intermediation, function, stage, expansion, industry, financial service, financial intermediary, financial economics.
Kirish
Moliyaviy vositachilar qarz oluvchilar va qarz beruvchilar o'rtasida moliyalashtirish uchun vosita bo'lib xizmat qilib, iqtisodning jamg'arma investitsiya aylanishida ishlaydi. Moliyaviy tizimda banklar va sug'urta kompaniyalari kabi vositachilar katta rol o'ynaydi, chunki hisoblab chiqilgan har bir resurs (pul) harakati katta qismi banklar tomonidan amalga oshirilinadi. Moliyaviy vositachilar korporatsiyalar uchun tashqi moliyalashtirishning muhim manbaidir. Sarmoyadorlar qimmatbaho qog'ozlarni yaratadigan korporatsiyalar bilan to'g'ridan-to'g'ri shartnoma tuzadigan kapital bozorlaridan farqli o'laroq, moliyaviy vositachilar qarz beruvchilardan yoki iste'molchilardan qarz olishadi va investitsiyalarga muhtoj kompaniyalarga qarz berishadi. Moliyaviy vositachilikning obyekti asosan pul hisoblanadi, subyekti esa moliyaviy vositachilik qiluvchi tashkilotlar ( masalan: banklar, sug`urta kompaniyalari, pensiya fondlari ).
Asosiy qism:
Moliyaviy vositachilar - qo‘yilgan vazifalarni hal etish uchun taqsimlash va nazorat vazifasini bajaradilar, zero, to‘plangan fondlarni to‘g’ri taqsimlashgina emas, balki ulardan jamiyat uchun naqadar samarali, qanday foyda bilan ishlatilayotganligini nazorat qilish ham muhim. ¹
Moliyaviy vositachi - tijorat banki, investitsiya banki, o‘zaro fond yoki pensiya jamg'armasi kabi moliyaviy bitimda ikki tomon o‘rtasida vositachilik vazifasini bajaruvchi tashkilot. Moliyaviy vositachilar o‘rtacha iste'molchiga bir qator imtiyozlarni taqdim etadilar, jumladan xavfsizlik, likvidlilik va bank faoliyati va aktivlarni boshqarish bilan bog'liq miqyosdagi iqtisod. Garchi investitsiya singari ma'lum sohalarda, texnologiyalarning rivojlanishi moliyaviy vositachini yo‘q qilishga tahdid solsada, boshqa moliya sohalarida, shu jumladan bank va sug'urta sohalarida zararsizlantirish xavfi kam hisoblanadi.