Mirzo ulug’bek nomidagi

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Kalit sonlarga qanday shartlar qo‘yiladi?
   
2. 
   Kalit sonlar jadvalning qaysi qismiga yoziladi?
   
3. 
   Shifrlanadigan matn jadvalga qaysi tartib bilan yoziladi?
   
4. 
   Shifrlanadigan matn jadvalning barcha kataklarini to‘ldirmasa nima qilinadi?
   
5. 
   Jadval kataklari qaysi qoidaga asosan almashtiriladi?
   
6. 
   Kalit sonlar har ikkala tomonda ham bo‘lishi shartmi?
   

4. Sehrli kvadrat usuli

Satr va ustun sonlari teng bo‘lgan jadval chiziladi. Jadval kataklari 1 sonidan boshlab ketma-ket natural sonlar bilan to‘ldiriladi. Bunda agar kataklar ichidagi sonlarni gorizontal, vertikal va diagonal yig‘indisi hisoblanganda bir xil son chiqsa sehrli kvadrat deyiladi.
Masalan, 3X3 jadval olaylik. Bunda gorizontal, vertikal va diagonal kataklar ichidagi sonlarni gorizontal, vertikal va diagonal yig‘indisi hisoblanganda bir xil son chiqsa sehrli kvadrat deyiladi.

8	1	6
3	5	7
4	9	2

Yig‘indi quyidagi formula orqali topiladi: n, bu yerda 𝑆 = ^1+𝑛2 ∙ 𝑛, n –
2
jadval o‘lchami.
Shifrlash: Sehrli kvadratlar usulida M=“s t i p e n d i a” so‘zini shifrlaymiz. Bunda harflarning matnda kelish tartibini sonlar bilan yozamiz: s-1, t-2, i-3, p-4, e-5, n-6, d-7, i-8, a-9. Jadvaldagi sonlar o‘rniga mos keluvchi harflarni yoziladi:

i	s	n
i	e	d
P	a	t

Gorizontal tarzda matnni yozib chiqamiz: “isniedpat” - shifrtekst hosil bo‘ladi.