Moderniteden postmoderniteye uzanan bir köPRÜ: zygmunt bauman

2.8. POSTMODERN DÖNEMİN DİĞER ADLANDIRMALARI 
Dünyanın, ziyadesiyle farklı dönmeye başladığı postmodern bir döneme girdiğini 
ileri  süren  düşünceler  karşısında  farklı  tanımlamalar  da  görülmektedir.  Aslında  sosyal 
bilimcilerin,  tarihçilerin  insanlık  tarihini  dönemleştirirken  farklı  referans  noktalarını 
dikkate aldıkları söylenebilir. Bununla birlikte toplumu anlamada etkin konulardan biri 
olan  ekonomik  işleyiş  veya  ekonomik  araçlar,  toplumu  analizde  iyi  bir  kriter 
olabilmektedir. Bu açıdan toplumların, tarım toplumu, sanayi toplumu ve son olarak da 
bilişim toplumu olarak geliştiğine dair genel bir sosyal algılayış da mevcuttur.
235
 
Özellikle  yirminci  yüzyılın  ikinci  yarısına  dair  tanımlar  daha  da  çoğalmaktadır. 
Bu  zamanı  tanıtan,  çoğunlukla  post’lu  olan  bu  tanımlar  kısaca:  ‘post  endüstriyel 
toplum’, ‘sanayi sonrası toplum’, ‘sanayi ötesi toplum’, ‘bilgi toplumu’, ‘enformasyon 
toplumu’,  ‘post-fordist  toplum’,  ‘post-kapitalist  toplum’,  ‘post-burjuva  toplumu’, 
‘teknolojik  toplum’  ve  benzeri  tanımlamalar  şeklindedir.  Bu  kavramsal  tanımlamalar, 
aslında nereden baktığımıza bağlı olarak  ya da neyi merkeze aldığımıza göre toplumu 
tanımlama girişimlerinin farklılaştığını göstermektedir.
236
 
Buradan  hareketle  moderniteden  tamamen  ayrı  olarak  değerlendirilen 
postmodern(lik)  yerine  modernlikle  bağının  kopmadığını  hatta  modernliğin 
radikalleştiği  bir  süreçte  olunduğunu  belirten  görüşler  de  mevcuttur.
237
 Dolayısıyla, 
‘post’ ön takılı herhangi bir tanımlama üzerinde kesin bir görüş birliği mevcut değildir. 
                                                           
235
 Vehbi  Bayhan,  “Risk  Toplumu”, 
Doğu  Batı  Düşünce  Dergisi
,  (3.  Baskı),  Yıl:6  Sayı:19,  Doğu  Batı 
Yayınları, Ankara 2011, ss. 193-207, 
236
 Serap Suğur - Erhan Akarçay, “Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell”, (Ed.), Görgün Baran, A.-Suğur, 
S., 
Çağdaş Sosyoloji Kuramları
, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir 2011, ss. 2-26. 
237
 Giddens, 
Modernliğin Sonuçları
, s. 13. 

---

101 
 
İşte  bu  bağlamda  aşağıda  özellikle  öne  çıkan  düşünceler  ele  alınmaktadır.  Bu 
düşünceler,  aslında  postmodern  dönemin  temel  tezlerini  destekleyen  fikirler  olarak 
görülebilir. Fakat burada önemli olan nokta, bu fikirlerin merkeze aldıkları görüşlerde, 
tarihsel  olarak  bir  postmodern  kopuşun  olduğunu  söylemek  yerine,  önceki  sürece 
eklenmiş bir devamlılık olarak görmeleridir.