116
sosyoloji mümkün görülür. Sonuçta, Marx’ın daha az sosyolojik görülen ekonomi
politiğine karşı Weber ve Simmel’in çalışmaları hem tamamen sosyolojik görülmüş
hem de sonraki sosyologlar tarafından birer sosyolojik çalışma olarak daha çok kabul
görmüştür.
275
Fransız ve Alman sosyolojisi kadar olmasa da bir İngiliz sosyoloji geleneğinden
de bahsetmek mümkündür. Marx’ı da etkilemiş olan Adam Smith’in kuramı dikkate
değerdir. Onun kuramına göre, toplumsal alan ve birey davranışları üzerinde politik
ekonomi etkilidir. Smith dışında ve belki sosyolog ûnvanına daha yakın olan Herbert
Spencer, toplumu bir organizma olarak görür ve buna bağlı olarak evrimci kuramını
geliştirir. Ona göre kısaca, bu organizma/toplum giderek daha iyi bir aşamaya doğru
evrilir.
276
Burada kısaca verdiğimiz bilgiler sosyoloji tarihinin temelinde bulunur.
Yirminci yüzyıldan itibaren sosyolojide giderek daha fazla yaklaşım gelişmiştir.
Örneğin: Amerikan
sosyolojisi, Feminist sosyoloji gibi.
Yirminci yüzyılın ikinci yarısı iki kutuplu(liberal kapitalist blok ve sosyalist blok)
bir dünyadır. Bu dönem toplumsal, siyasal, ekonomik birçok şeyin, bu iki kutup
arasında yaşanan soğuk savaşın etkisine girdiği bir süreçtir. 1960’lardan günümüze
kadar geçen sürede ise dünyayı
okuma biçimlerinde, yeni perspektiflerin ortaya çıktığını
söyleyebiliriz. Bauman da bu genişlemeden yararlanır. Nitekim entelektüel gelişiminin
ilk yıllarında Marx, Camus, Gramsci ve Habermas gibi düşünürlerden etkilenen
Bauman, bu süreçte topluma modern kuramlar -onun sosyolojik zemini ve toplumu ele
alışı daha çok Marksist ya da sınıfsal temeldedir- perspektifinden bakmasına karşın,
1980’lerden itibaren Foucault, Adorno, Castoriadis ve Levinas gibi düşünürlere yönelip
postmodern perspektife kayarak entelektüel dünyasını iyice genişletmiş olduğu
söylenebilir.
277
Yaşama dünyası, sosyal bilimlerdeki farklı disiplinlerin çalışma alanı olduğu
kadar sosyoloji de aynı insan dünyasına bakıp araştırma yapar. Bu disiplinlerin
birbirinden ne yönden farklılaştığına bakan Bauman; örneğin tarih, ekonomi, siyaset
bilimi vb. farklı bilgi kümeleri/çerçevesi ile sosyolojinin bu insan dünyasından elde
ettikleri üzerinden yola çıkarak sosyolojiye bir konum arar. Aslında insan dünyasının
275
Ritzer,
Dostları ilə paylaş: