s/n-si
|
Gücü
|
Dağıdıcıların
ümumi mənzərəsi
|
Qısa xarakteristikası
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Torpağın hiss
edılməyən titrəyişi
|
1bal
|
Yalnız seysmik cihazlarla qeyd edilir.
|
2
|
Çox zəif təkanlar
|
2 bal
|
Seysmik cihazlarla qeyd edilir. Tam
sükunətdə olan tək-tək adamiar hiss edir.
|
3
|
Zəif
|
3 bal
|
Asqı lampalar, açıq qapılar yüngülcə
tərpənir. Əhalinin az oismihiss edir.
|
4
|
Mülayim
|
4 bal
|
Pəncərə şüşələrinin yüngül cingiltisi, qapı və
divarların cırıltısından hiss edilir.
|
5
|
Xeyli güciü
|
5 bal
|
Açıq havada bir çox adam tərəfindən binalarda isə hamı tərəfindən hiss edilir.
Eiinəlar tərpənir, mebellər silkələnir, kəfkirli saatlar dayanır. Pəncərə şüşələri və
divarların malası çatlayır.
|
6
|
Güciü
|
6 bal
|
Hamı hiss edir. Divardan asılmış tabiolar
düşür, suvaq (mala) parçaları qopub tökülür.
|
7
|
Çox güclü
|
7 bal
|
Asqı əşyalar güclü sürətdə yırğalanır, mebel yerindən tərpənir. Daş evlərin divarları zədələnir(çatlayır). Antiseysmik , həmçinin taxta və çəpər tikililər salamat qalır.
Çayların sahillərində sürüşmələr baş verir.
|
8
|
Dağıdıcı
|
8 bal
|
Dik yamaclarda və nəm torpaqdaÇatlar
əmələ gəlir. Evlər güclü zədələnir.
|
9
|
Dəhşətli
|
9 bal
|
Daş evlər güclü zədələnir və dağılır.
Köhnə taxta evlər bir qədər əyilir.
|
10
|
Məhvedici
|
10 bal
|
Torpaqda bəzən bir metrədək enli çatlar əmələ gəlir, uçurum və sürüşmələr baş verir.
Daş tikililər dağılır. Borukəməriərl qırılır,
|
|
|
|
ağaclar
yıxılır.
|
11
|
Fəlakət
|
11 bal
|
Torpağın üst qatında enli çatlar əmələ gəlir, çoxlu uçurum və sürüşmələr baş verir.
Rütün evlər tamam dağılır. Demiryol
reysləri əyilir və yerindən tərpənir.
|
12
|
Güclü fəlakət
|
12 bal
|
Yer səthində böyük dəyişiklər baş verir, Çoxlu çatlar, uçqunlar, sürüşmələr yaranır. Şəlalələr, suni göllər, əmələ gəlir. Çayların məcrası dəyişir. Heç bir tikinti davam gətirmir. Bitki və heyvanat uçqunlar
nəticəsində məhv olur.
|
Zəlzələ ocağının yerin altındakı mərkəzi hipomərkəz(hipo- dərin), onun yerin səthindəki proyeksiyası epimərkəz (epi-dayaz)adlanır. Epimərkəzin ətrafında zəlzələ zamanı ən güclü təkanlar hiss edilən sahəyə episentral sahə deyilir.
Zəlzələnin yaratdığı titrəyiş zəlzələ ocağından və ya epimərkəzdən yerin səthi üzrə hər tərəfə yayılır ki, bunlar elastik dalğalar, yaxud seysmikdalğalar (yeraltı nüvəpartlayışında olduğu kimi) adlandırılır.
Zəlzələ zamanı meydana çıxan enerjimeqa tonluq nüvə partlayışının enerjisindən dəfələrləartıq olur, dağıntılar isə yerüstü nüvə partlayışı ocağındakı dağıntılarabənzəyir.
Dostları ilə paylaş: |
