Mövzu müasir təlim formaları,iş üsulları və texnikaları plan: 1


Düzgün yazı vərdişi aşılamağın mərhələləri



Yüklə 302,66 Kb.
səhifə6/71
tarix23.01.2023
ölçüsü302,66 Kb.
#99087
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   71
M vzu m asir t lim formalar ,i sullar v texnikalar plan 1

Düzgün yazı vərdişi aşılamağın mərhələləri
I sinifdə yazının mənimsənilməsi prosesi dörd mərhələ üzrə gedir.
Əlifba təlimi dövrü üçün xarakterik olan I mərhələ – yazıya hazırlıq, elementlərlə tanışlıq mərhələsi adlanır (element mərhələsi). Burada diqqət elementlərin düzgün yazılmasına yönəlir.
II mərhələ – hərfi mərhələdir. Burada şagirdlərin şüurunda hərfin bütöv təsəvvür olunması ön plana çəkilir.
III mərhələ – rabitəli yazı mərhələsidir. Bu mərhələdə diqqət hərflərin düzgün yazılma və bitişdirilməsi, onların hündürlüyü, meyli, sətir üzərində yerləşdirilməsi və hərflər arasında düzgün nisbətin gözlənilməsinə yönəlir.
IV mərhələ – Ən yüksək mərhələ – rabitəli və sürətli yazıdır. Bu dövrdə texniki, qrafik, orfoqrafik vəzifələrlə yanaşı, üslubi və məntiqi tələblər meydana çıxır. Bu mərhəlyə daha ciddi hazırlaşmaq tələb olunur.
Şagirdlər yazı təliminin bütün mərhələlərində yazı qaydalarına düzgün əməl etməlidirlər. Bunun üçün müntəzəm və ardıcıl iş aparılmalı, şagirdlər işin məsuliyyətini hiss etməli, düzgün yazmağa diqqət yetirməlidirlər.
Y.Kərimov yazır:
«Savad təliminin sonunda şagirdlər dəqiqədə 20-25 sözdən ibarət cümlələri və mətni səhvsiz üzündən köçürməyi, 10-15 sözü, həmin həcmdə mətni diktəyə əsasən yazmağı bacarmalıdırlar» .
Yazı vasitə və ləvazimatları
Yazının keyfiyyətinin yaxşı olmasında yazı ləvazimatının düzgün seçilməsi mühüm rol oynayır. İbtidai təlim sistemi tarixində müxtəlif növ yazı ləvazimatından istifadə edilmiş, zaman keçdikcə bu ləvazimatlar təkmilləşdirilərək dəyişdirilmişdir.
Şagirdlərin təfəkkür fəaliyyətinə əsaslanan və təlim tapşırıqlarının sürətlə yerinə yetirilməsinə xidmət edən təlim sistemi yazı ləvazimatının dəyişdirilməsi vəzifəsini irəli sürdü: I sinifdə ikimil seyrək torlu, II sinifdən etibarən təkcızıq dəftərdən istifadə edilməsi məsləhət görüldü, adi qələmin mürəkkəblə işləyən avtomat şagird qələmi ilə (sonralar diyirçəkli qələmlə) əvəz olunması qərara alındı.
İbtidai siniflərdə, xüsusilə I sinifdə karandaşla yazmağa icazə verilməməlidir. Yazıya birbaşa tünd bənövşəyi rəngi olan qələmlə başlamaq lazımdır. Dəftərin kağızı sarı çalara malik ağ rəngdə olmalıdır.
Savad təlimi dövründə yazı ikimil seyrək torlu dəftərdə aparılmalıdır. Müəllim uşaqları dəftərlə, onun cildi, xətlənməsi, sətir xətti ilə tanış etməlidir. Bununla yanaşı, dəftər və qələmdən istifadə qaydası da başa salınmalı, qələmi düzgün tutmaq qaydası da öyrədilməlidir.
Hazırda yazı vasitə və ləvazimatı aşağıdakılardan ibarətdir: dəftər, qələm, yumşaq qrafitli qara karandaş, rəngli karandaşlar, diyircəkli şagird qələmi, «Hüsnxət», «İş dəftəri», «Yazı nümunələri», dərs vəsaitləri, kalliqrafiya cədvəlləri, şəkilli əlifba, yazılı şriftlərlə kəsmə əlifba.

Yüklə 302,66 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   71




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə