64
mü
əllim fəaliyyətinin mərkəzində dayanır və onun
müəllimlik
peşəkarlığını xarakterizə edir. Müəllim öyrədəndir və öyrədə-
öyr
ədə özü də öyrənəndir.
Müasir dövrd
ə müəllim bir çox funksiyaları yerinə yetirir.
Onun öyr
ətmək funksiyasının reallaşması peşəkarlığının səviy-
y
əsini üzə çıxarmaqla yanaşı, özünütəqdim və özünütəsdiq kimi
v
əzifələri də yerinə yetirmiş olur.
Uşaqlar müəllimin biliyinə, öyrətmə bacarığına və səriş-
t
əliliyinə qarşı çox həssasdırlar. Burada üzə çıxan hər hansı bir
s
əthilik, edilən səhlənkarlıq, buraxılan səhv şagirdlər tərəfindən
çox tez duyulur v
ə ona qarşı dərhal reaksiya verilir. Şagirdlər
mü
əllimin tədris etdiyi fənni yaxşı bilməməsini
və ya öyrədə bil-
m
əməsini ona güzəştə getmirlər. Burada müəllimin digər keyfiy-
y
ətləri onun üstünü örtə bilmir.Buna görə də hər bir müəllim,
xüsus
ən yeni yaradıcılığa başlayan gənc müəllim buna daim
fikir verm
əlidir. Müəllimin tədris etdiyi fənn
üzrəöyrətmə baca-
rığı o zaman qaydasına düşə biləcəkdir ki, o, öz fənnini yaxşı
bilsin. Əgər müəllim öz fənnini yaxşı bilmirsə nə qədər əlverişli
olsa daheç bir yeni texnologiya, s
əmərəli metod bu nöqsanı ara-
dan qaldıra bilməyəcəkdir. Bütün bunlar tələb edir ki, müəllim
adını daşıyan hər bir insan həqiqətən
də öz fənninin müəllimi
olmalı, onu bütün incəliklərinə qədər öyrənməli-dir.
Mü
əllimin öyrədici vəzifəsi onun didaktik qabiliyyətini
real
laşdırmasıdır. Bildiklərini öyrədə bilmək,
yəni didaktik qabi-
liyy
ət müəllimin əsas qabiliyyətlərindən olub, müasir dövrdə
daha da aktuallıq kəsb edir. Müasir müəllim bələdçidir, istiqa-
m
ət verəndir,öyrənməyin yollarını öyrədə biləndir, şagirdləri sti-
mullaşdırmağı, onlarda öyrənmə motivlərini inkişaf etdirəndir.
Bu is
ə, əlbəttə, çətindir,
çox zəhmət tələb edəndir, axtarışa,
tapıntıya səbəb olan işdir.Buna görə də müəllim dərsə hazırla-
şarkən mətni şagirdlərə necə danışacağı haqqında deyil, onu
nec
ə, hansı yollarla öyrədəcəyi, dərsdə şagirdləri fəal fəaliyyətə
nec
ə istiqamətləndirəcəyi, onların potensial imkanlarını necə üzə
çıxara biləcəyi və onları necə, hansı yollarla inkişaf etdirə bilə-
65
c
əyi haqqında düşünməli, dərsini əsl yaradıcılığa çevirməyə
çalışmalıdır.
İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının inkişaf
etdiyi müasir dövr bilik m
ənbələrininşəbəkəsini
xeyli genişlən-
dirmişdir. Müəllimlər hazırda bir vaxt olduğu kimi yeganə bilik
m
ənbəyi, biliklərin transformatoru deyildir. Şagirdlərin bilik
aldıqları mənbələr o qədər inkişaf etmişdir ki, onların artan tələ-
bat
larını ödəmək üçün müəllim daha çox çalışmalıdır.
Mü
əllimöz üzərində işləməklə biliyini, metodikasını hər gün
z
ənginləşdirməyə çalışmalıdır. O, biliklərin bələdçisi olub,
şagirdərin özlərini yeni biliklər öyrənməyə istiqamətləndirməli,
öyr
ən-məyin yollarınıöyrətməkləonların şəxsiyyətini inkişaf
etdirm
əlidir. Görkəmli alman pedaqoqu,
alman müəllimlərinin
mü
əllimi hesab edilən A.Disterveqin“Pis müəllim həqiqəti
t
əqdim edir, yaxşı müəllim isə onu tapmağın yollarını öyrədir” –
k
əlamını yaddan çıxarmamalıdır.
Dostları ilə paylaş: