| One-Track Diplomacy və ya rəsmi diplomatiya- qarşılıqlı şəkildə tanıdıqları vasitəçilərdən istifadə edən müxtəlif dövlətlərin hökümətləri arasında əlaqələrin qurulması və inkişafı üçün həyata keçirilən xarici siyasətin əsas alətidir.Əsas xüsusiyyəti odur ki, dövlət səviyyəsində həyata keçirilir. Hər bir dövlət müəyyən protokola uyğün davranır. Həmçinin BMT, Vatikan, digər regional siyasi və iqtisadi qruplaşmalar-Aİ, ƏDL, Afrika İttifaqı və s da burada tərəf olaraq çıxış edə bilər.
Bütün bu xüsusiyyətlərlə yanaşı diplomatiyanın əsas vəzifəsi – dövlət maraqlarının qorunması və dövlətin təmsil olunması əvvəldə olduğu kimi qalır.
Dövlətin xarici siyasətinin məqsədlərinə çatmağın məqsəd və üsullarından asılı olaraq, xüsusilə aşağıdakı diplomatiya növləri vardır:
1) Sakitləşdirmə siyasəti
Əsas mahiyyət ondan ibarətdir ki, ölkələr arasındakı ziddiyyətləri gərginləşdirmək istəməmək, qarşı tərəfə daha az əhəmiyyətə malik olan və əsas olmayan mövzularda güzəştlər etmək.
2) Silahlı qayıq diplomatiyası
Söhbət güc göstərməkdən gedir. Bu cür diplomatiya öz adını "silahlı qayıq" sözündən alır - ciddi artilleriya silahları olan kiçik bir gəmi.
3) Dollar diplomatiyası
Məqsədlərə çatmaq üçün iqtisadi mənbələrin istifadəsini nəzərdə tutur.
4) İctimai diplomatiya
İctimai diplomatiya, uzunmüddətli əlaqələr qurmaq, xaricdə ictimai rəyi öyrənmək, öz dövlətinin dəyərlərini və qurumlarını daha yaxşı başa düşmək üçün xarici auditoriyanı məlumatlandırmaqla xarici siyasət məqsədlərinə çatmağa yönəlmiş hərəkətlər kimi başa düşülür.
5) Xalq diplomatiyası
Sözün geniş mənasında, tarixən davam edən ünsiyyət prosesini, xalqların qarşılıqlı dərki, ünsiyyəti, qarşılıqlı təsir və mədəniyyətlərin qarşılıqlı zənginləşməsini nəzərdə tutur.
6)Məkik diplomatiyası
Üçüncü dövlətin (vasitəçinin) iştirakı ilə bir sıra danışıqlar yolu ilə dövlətlər arasındakı mübahisələrin sülh yolu ilə həll edilməsinin vasitələrindən biridir.
7) İqtisadi diplomatiya-diplomatiyann yeni forması
İqtisadi diplomatiya və ya ticarət diplomatiyası ticarət və iqtisadi əlaqələrə əsaslanan bir diplomatiya qoludur.
8) Rəqəmsal (elektron) diplomatiya- diplomatiyann yeni forması
Bu, diplomatik problemlərin həlli üçün İnternet və informasiya -kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) imkanlarından istifadəni nəzərdə tutur.
Rəqəmsal diplomatiyanın əsas məqsədləri xarici siyasət maraqlarının təbliği, müasir İKT -dən istifadə edərək informasiya təbliğatıdır.
Yuxarıdakı siyahıya əlavə olaraq, xüsusən də diplomatiya növləri var:
1) İki tərəfli / çox tərəfli
Əvvəlcə ikitərəfli diplomatiya var idi. Çoxtərəfli diplomatiya dövlətlərin sayının artması ilə ortaya çıxdı və ümumiyyətlə beynəlxalq təşkilatlar və beynəlxalq konfranslar çərçivəsində cəmləşdi.
2) AD HOC Diplomatiyası ("bu iş üçün"), bunlara daxildir:
• Beynəlxalq konfranslarda iştirak etmək üçün hökumət nümayəndə heyətləri.
• Xüsusi təyin olunmuş səfirlərin təyin edilməsi və fəaliyyəti.
• Xüsusi missiyalar.
3)preventiv diplomatiya- diplomatiyann yeni forması
Əvvəlcə sülhü təmin etmək və qorumaq üsulu olaraq fəaliyyət göstərdi.
4) Parlament diplomatiyası- diplomatiyann yeni forması
Bu, parlamentlərarası əməkdaşlıq üçün beynəlxalq qurumların yaradılması ilə müxtəlif səviyyəli deputatların diplomatik fəaliyyətidir.
5) Xalq diplomatiyası- diplomatiyann yeni forması
6) Mədəni diplomatiya-yeni forma
7) elmi diplomatiya
Bu, həm dövlətlər, həm də ictimaiyyət qrupları, qeyri -rəsmi səviyyədə vətəndaş cəmiyyəti quruluşları arasında əlaqələr qurmağa yönəlmiş diplomatik fəaliyyətdir.
Rəsmi (və ya dövlət) diplomatiya dövlət başçıları, hökumətlər, xarici işlər orqanlarının rəhbərləri, onların mərkəzi ofislərinin, səfirliklərin, nümayəndəliklərin və digər diplomatik missiyaların məsul işçiləri, səfirlər və elçilər, beynəlxalq konfranslarda nümayəndə heyətləri, beynəlxalq təşkilatların nümayəndəlikləri tərəfindən həyata keçirilir. və digər səlahiyyətli şəxslər ...
Dostları ilə paylaş: |
