443
imkan yaradır ki, onlardan da t rkibind kalsium,
maqnezium nitratları, ammonium-sulfat, natrium-nitrat v
ammonium-xlorid olan d n v r qarı ıq azot gübr l rinin
istehsalı mümkündür.
Tullantı sularının adsorbsiya üsulu il t mizl nm si
prosesinin texnoloji sxemi
kil 10.10-d verilmi dir.
Bioloji t mizl nmi v z if minerallıqlı s naye tullantı
suları qarı ı ından ibar t olan çirkli tullantı suları 1
q buledici ç n daxil olur. Ç nd n 2 nasosu vasit sil
çirkl nmi tullantı suları 3 adsorbsiya aparatının
a a ısına verilir v tor blokunun köm yil kalonun k siyi
boyunca b rab r miqdarda payla dırılaraq aktiv kömür
layının iç risind n keçir v onu psevdoqaynar halda
saxlayır. Qur uda adsorbent kimi hiss cikl rinin ölçüsü
0,2-1,0 mm v xüsusi effektiv s thi 800m
2
/q-a q d r olan
antrasitd n istifad olunur.
Adsorbent hiss cikl rinin ç kilm si üçün lazım olan
çıxan maye axınlarının h r k t sür ti
13-15
m
3
/saat
h ddind olur ki,
metr b rab r olan
adsorbsiya aparatında 120-135 m
3
/saat suyun
t mizl nm sin imkan verir. T mizl nmi su aparatın
yuxarı hiss sind n su toplayıcı qur unun köm yi il xaric
edilir. Aktiv antrasit regenerasiya qur usundan 16
444
vakuum–n ql sisteminin köm yi il h r bir adsorbsiya
kalonunda qurulmu 14 bunkerin verilir v oradan da
b sl yici vasit sil aparata yuxarıdan dozalarla verilir.
Adsorber yuxarı bunkerd n daxil olan t z antrasitin
miqdarına ekvivalent olaraq aparatın dib hiss sind n
suspenziya kütl sinin 30-40%-i q d r i l nmi aktiv
antrasit fasil siz olaraq 5 erlifti vasit sil xaric edilir.
Bununla da kalondan keç n adsorbentin fasil siz ks
axınlı h r k ti t min olunur. Aparatdan çıxan su özü il
aktiv kömür tozlarını da aparır (kalona veril n adsorbent
dozasının 2-3%-i q d r). Odur ki, adsorbsiya aparatından
çıxan su 6 çökdürücüsün verilir. Burada ölçüsü 50 mkm-
d n böyük olan hiss cikl r çökdürülür, sonra
durula dırılmı su 8 q buledici ç nd toplanır v oradan
da nasos vasit sil götürül r k antrasit (1-3 mm) v
kvars qumu (0,8-1,2 mm) il yükl nmi 9 çoxlaylı basqı
filtrin verilir. Burada alınan v t rkibind 5-8 q/m
3
-d n az
asılı hiss cikl r olan filtrat ionmübadil duzsuzla dırıcı
qur uya gönd rilir.
l nmi aktiv antrasit is 4
adsorberind n 5 erlifti il götürül r k 17 lent
klli vakuum
transportyoruna verilir. Burada antrasit sudan ayrılır 20-
25% n mliy q d r), sonra is 10 reversiv (h rl nm v
ya h r k t istiqam ti d yi diril bil n) transportyorunun
445
v 19 b sl yici nekl rin köm yi il termiki regenerasiya
sobasına gönd rilir.
l nmi kömürün regenerasiyası
C
biri i çi, dig ri
d rezervd olan
laylı sobalarda aparılır.
kil 10.10. Çirkli suların adsorbsiya üsulu il t mizl nm
prosesinin texnoloji sxemi.
1 – q buledici rezervuar; 2,7,9 –nasoslar; 3 – adsorber; 4 – erlift;
5 – çökdürücü; 6 –
ffafla dırılmı su rezervuarı; 8 – çoxlaylı
basqı filtr; 10 – yuyulmu su rezervuarı; 11 – aktiv kömürü
yükl y n bunker; 12 -13 – filtr; 14 – reversiv transportyor; 15 –
qidalandırıcı nek; I – çirkli su; II – çöküntü yandırılmaya; III –
yuyulmu su; IV – t mizl nmi su; V – aktiv kömürün vakuum
n ql x tti; VI – vakuum nasosa ged n hava borusu;VII –
regenerasiyaya ged n kömür.
III
7
II
9
I
VII
VII
V
VI
13
14
4
3 2 1
15
6 5
10 8
1
12 11
446
10.2.7. Xlor üzvi madd l r istehsal ed n
mü ssis l rd yaranan çirkab suların adsorbsiya
üsulu il t mizl nm qur usunun texnoloji sxemi
n çox karbohidrogenl rin xlor tör m l ri v xlor üzvi
tur ularla çirkl n n s naye çirkab sularının adsorbsiya
yolu il t mizl nm si prosesinin texnoloji sxemi tipik fiziki-
kimy vi t mizl m sxeml rind n hesab olunur v bu
halda mü ssis nin axıntı çirkab sularını
h r bioloji
t mizl m sisteml rin gönd rm k lazım g lmir.
Xlor üzvi istehsal prosesl rind yaranan ümumzavod
çirkab suları qarı ı ının t rkibind çoxlu miqdarda
xammal, aralıq, yan v hazır m hsullar da olur. Bu
birl
m l rin ancaq bir hiss sini çirkab sularının
t rkibind mü yy n etm k olur. Çirkab sularının üzvi
çirkl nm sinin ümumi qatılı ı oksigen olan kimy vi
t l bat (
) il qiym tl ndirilir. Kompleks xlor üzvi
madd l r istehsal ed n mü ssis l rd çirkab suları
t rkibind neytral, z if-tur v güclü tur u çirkl nm l rinin
nisb ti t qrib n 23,3 : 51,7 : 25,0 kimi olur. Bel likl , xlor
üzvi sintez mü ssis l rind yaranan çirkab sularının
t rkibind 77%- q d r h ll olmu üzvi madd l r tur
xass da ıyır v bu madd l rin d üçd iki hiss si çox
Dostları ilə paylaş: |