406
k. 10.4. - horizontal: 1 – giri novu; 2 – çökdürücü
kamera; 3 – çıxı novu, 4 -çuxur; b- vertikal: 1–silindrik hiss ;
2 – m rk zi boru; 3 - novcuq; 4 –konus hiss si: v - radial: 1 –
gövd ; 2 - nov; 3 - bölü dürücü qurulu ; 4 – sakitl
dirici
kamera; 5 – kür kcik mexanizmi; q - boru
killi, d - maili lövh cikli:
1 – gövd ; 2 – lövh l r; 3 – lamq buledici.
Çirkli su
lam
a)
T miz su
Çirkli su
1 2
T miz su
T miz
su
lam
Çöküntü
q)
Çirkli su v)
çökünt
ü
Çirkli
sular
Duru su
b)
T miz
su
Çirkli su
d)
Yuyucu
suyu
407
Bu çökdürücül rin ölçül ri kiçik olur v t rkibind
xırda dispersl
mi h ll olmayan qatı ıqlar olan z if
qatılıqlı istehsalat çirkab sularınin t mizl nm sind t tbiq
edilir. Borulu çökdürücül rin i çi elementi diametri 25-50
mm v uzunlu u 0,6-1,0 metr olan borulardan ibar tdir
(
k.10.4,q). Borular kiçik (5°-y q d r) v böyük (45-
60°) maillikl qura dırılır. Kiçik maillikli borulu
çökdürücül r dövrü i l yirl r. Bel çökdürücül r
t rkibind az asılqan hiss cikl r saxlayan v su s rfi 100-
10000 m
3
/gün olan çirkab sularının durula dırılması
zamanı istifad olunur. T mizl nm effektivliyi 80-85%-
çatır. Böyük maillikli borulu çökdürücül rd su a a ıdan
yuxarıya do ru, çöküntü is fasil siz olaraq borunun dibi
il
lam sah sin sürü ür. Çöküntünün fasil siz olaraq
k nar edilm si boruların yuyulması z ruriyy tini aradan
qaldırır. Tor
killi çökdürücül r gövd l rind bir sıra
paralel qura dırılmı lövh l r olan aparatlardır (
k.10.4,
d). Su lövh l r arası il , çöküntül r is a a ı sürü
r k
lamtutucusuna yı ılır.
Durula dırıcılar t bii suların t mizl nm si v b zi
istehsalat sularının qabaqcadan
ffafla dırılması üçün
t tbiq edilir. Ad t n iç risind n qabaqcadan koaqulyant-
larla i l nmi su buraxılan asılqan çöküntü laylı
408
durula dırıcılardan istifad olunur. Durula dırıcının
prinsipial sxemi
k.10.5-d göst rilmi dir. Suyu
koaqulyantlarla birlikd durula dırıcının a a ı hiss sin-
d n verirl r. Koaqulyant topası v onunla aparılan
asılqan hiss cikl r onların dü m sür ti çıxan su axınının
sür tin b rab r olana q d r çıxmaqda olan su axını il
qalxırlar (1-1 k siyi). Bu k sik hiss sind n yuxarıda
asılqan çöküntü layı m l g lir ki, onun da iç risind n
duruldulmu su süzülür. Bu halda kaoqulyant topasına
asılqan hiss cikl rin yapı ması prosesi mü ahid olunur.
Çöküntü çöküntüsıxla dırıcısında k nar edilir,
durula dırılmı su is novçaya daxil olur v oradan da
sonrakı t mizl nm prosesin gönd rilir.
k. 10.5. Durula dırma bloku: 1 - durulducu;
2 - novça; 3 – çöküntü sıxla dırıcısı.
Çirkli sular
T mizl nmi sular
Çöküntü
409
Çirkab suları m rk zi boru il flokulyasiya kamerasına
daxil olur, burada aerasiya olunan hava il üzvi
madd l rin qism n oksidl
m si, çirkl ndiricil rin
topala ması v sorbsiyası ba verir. Sonra çirkab suları
çökdürm zonasına daxil olyr. Asılqan çöküntü layından
keç rk n çirkab suyunun t rkibind olan xırda dispers
asılqan hiss cikl r ayrılır. Flokulyasiya kamerasının
h cmi onda suyun 20 d qiq lik qalmasını t min edir. Bu
halda suyun asılqan hiss cikl rd n t mizl nm d r c si
70%- çatır.
Çirkab sularının filtrl m üsulu il t mizl nm si.
T rkibind xırda dispers hiss cikl r olan çirkab sularını
çökdürm yolu il ayırmaq mümkün olmadıqda filtrl m
üsulundan istifad edirl r. Ayrılma mayeni buraxa,
dispers fazanı is tutub saxlaya bil n m sam li
arak sm vasit sil aparılır. Proses maye sütununun
hidrostatik t zyiq qüvv si, arak sm üz rind ki yüks k
t zyiq v ya arak sm d n sonra vakuum t siri
n tic sind n ba verir. Filtrl m üçün müxt lif
konstruksiyalı filtrl rd n istifad edirl r. Onlara olan sas
t l bat: qatı ıqların ayrılmasının yüks k effektivliyi v
filtrl m nin maksimal sür ti.
410
Filtrl m prosesi 3 m rh l d n ibar tdir: 1) hiss cik -
l rin layı m l g tir n madd s thin keçirilm si; 2) s t-
h yapı dırılması v 3) s thd n qoparılması.
Asılqan hiss cikl rinin tutulma mexanizmin gör
filtrl m nin 2 növü vardır: 1) çirkl ndirici (çöküntü)
plyonka vasit sil filtrl m ; 2) çirkl ndirici (çöküntü)
plyonka m l g lm d n filtrl m . Birinci halda ölçül ri
material m sam l rinin ölçül rind n böyük olan
hiss cikl r tutulur, sonra da çirkl nm layı m l g lir ki,
o da filtrl yici material rolunu oynayır. kinci halda filtrl m
doldurma layı daxilind ba verir ki, orada da çirkli
hiss cikl r filtrl yici material nüv sinin adgeziya qüvv l ri
t r find n tutulur.
Asta filtrl rd n
koaqulyasiya olunmayan çirkab
sularının filtrl nm sind istifad olunur. Bu filtrl rin üstün
c h ti onlarda çirkab sularının t mizl nm d r c sinin
yüks k olmasıdır. Çatı mayan c h ti: ölçül rinin böyük
olması, bahalı olması v çöküntüd n t mizl nm
prosesinin mür kk bliyi.
Sür tli filtrl rin 2 növü vardır: birlaylı v çoxlaylı
(
k. 10.6, ). Birlaylı filtrl rd filtrl yici lay eyni bir
materialdan, çoxlaylı filtrl rd is müxt lif materiallardan
ibar t olur. Çirkab suları filtrin daxilin verilir ki, orada da
Dostları ilə paylaş: |